Iedereen kent de ontwikkelingen van twee belangrijke electronische ontwikkelingen zoals E commerce en/of E business en het 3D printen.
Beide ontwikkelingen hebben vrijwel voor iedere bedrijfssector grote gevolgen en zal het komend decenium ingrijpende invloed hebben op economieën, verdienmodellen van bedrijven, maar ook voor het onderwijs.
E commerce tekent zich al af en daarop anticiperen is wenselijk. Het 3D printen heeft inmiddels ook al een grote vlucht genomen, maar is zo mogelijk nog ingrijpender, maar bevindt zich nog deels in een experimentele fase.
De DRN heeft daarom contacten met experts gelegd en hoopt u nader te kunnen informeren op voornoemde datum en als passende locatie is het Conference Center op High Tech Campus in Eindhoven gekozen(optioneel).
Aanleiding om deze expertmeeting te organiseren waren geluiden van ondernemers die zich afvragen hoe zij op deze ontwikkelingen kunnen anticiperen.
Onderhavig bericht is als voorinformatie bedoeld voor de aantekening in uw agenda. Zodra het programma gereed is zullen wij u daarover informeren en de inschrijving openstellen.

De huidige voorzitter van de DRN Ruud van Dusschoten is per 1 januari 2015 benoemd tot directeur Private Banking & Beleggen ING Nederland. De afgelopen 8 jaar heeft Ruud van Dusschoten leiding gegeven aan de uitbouw en professionalisering van de dienstverlening aan het groot- en middelgroot bedrijf en instellingen in Nederland. Van Dusschoten was directeur Business Banking van 2007 tot 2012. In 2014 heeft Ruud van Dusschoten samen met Karien van Gennip de dienstverlening aan familiebedrijven vormgegeven, in een samenwerking tussen Grootbedrijf & Instellingen en ING Private Banking.
Na een inwerkperiode zal Vanessa Koets binnen de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland(RVO of Netherlands Enterprise Agency) het aanspreekpunt voor Roemenië zijn. Haar contactgegevens zijn: vanessa.koets@rvo.nl tel.+31 88 602 1038

KLG Logistics,één van de toonaangevende Europese logistieke bedrijven heeft ambitieuze plannen voor de Roemeense markt. Voor 2015 gaat men uit van 10% omzetgroei en consolideert daarmee zijn positie op de Roemeense logistieke markt. Zoals eerder gepubliceerd heeft KLG in Roemenië een nieuw magazijn en crossdockterminal geopend dat zijn vruchten zal afwerpen. Volgens Dragos Geletu, managing director van KLG Romania schat hij de te behalen brutowinst op 1,3 miljoen euro in 2015. Bij zijn groeivoorspellingen voor 2015 houdt hij rekening met zowel de stijgende trend van outsourcing markt, die niet tot de kernactiviteiten behoort en de mogelijke negatieve gevolgen van de internationale context, zoals de Russische crisis.

Onlangs kocht één van de grootste Amerikaanse graanbedrijven Archer-Daniel-Midland twee terminals in de haven van Constanta voor 90 miljoen euro.Men bezat reeds aandelen in de Roemeense bedrijven die voorheen de bezitters van de terminal waren. Beide terminals, respectievelijk derde en vierde in grootte van de haven, verwerken 500 ton graan.
Doordat ook reeds toonaangevende bedrijven zoals het Duitse AIS Europe en de andere Amerikaanse bedrijven CHS en Gargill ook reeds voor Constanta hebben gekozen, wordt volgens de analisten van Bloomberg Constanta als tweede graanknoopunt ter wereld gezien.

De Roemeense directeur James Hysop van de Europese Bank Wederopbouw en Ontwikkeling(EBRD) constateert dat ook omliggende landen zoals Bulgarije, Hongarije en Servië die een toenemende graanexport kennen, voor Constanta kiezen.Een belemmering voor de groei van de haven van Constanta is de beperkte bevaarbaarheid van de Donau(achterland functie), aldus Peter Beerents, CEO van het Nederlands-Roemeense bedrijf Cibus Farmland Club.

Aan de hand van de onlangs zeer gedetailleerde cijfers van Nationaal Instituut voor Statistiek over 2014 blijkt dat Roemenië op het gebied van akkerbouw boven aan ranglijst van Europese landen te staan. Qua productie van tarwe staat men op de 5^e plaats achter Frankrijk, Duitsland, Polen en Spanje. Met betrekking tot de maisproductie neemt men de 2^e plaats in na Frankrijk en wat de zonnebloemenzaden aangaat staat men op de 1^e plaats.Desondanks moet hierbij worden aangetekend dat men de op één na laagste plaats inneemt inzake de opbrengst per hectare. Roemenië leunt sterk (circa 70%) op akkerbouwproducten. Indien men akkerbouw en veeteelt samenvoegt dan is in Nederland in 2014 voor bijna €1600 per hoofd van de bevolking aan landbouwproducten geproduceerd. Dat blijkt uit cijfers van Eurostat. Daarvan was 48% afkomstig uit akker- en tuinbouw (groenten, fruit, granen en planten) en 42% uit veeteelt (vlees en melk). De overige 10% bestond uit dienstverlening in de landbouw. Bij samenvoeging van akkerbouw en veeteelt komt Roemenië op € 777,-  per hoofd van de bevolking. De onevenwichtige samenstelling en de lage productie per hectare biedt voor de Nederlandse agrarische sector derhalve mogelijkheden.

Het Duitse instituut voor marktonderzoek GfK publiceerde onlangs een Europees onderzoek naar de Fast moving consumer goods(FMCG) dat kortweg veel verkochte consumentengoederen behelst zoals voeding, toiletartikelen, zeep, cosmetica, producten voor gebitsverzorging, scheerspullen, wasmiddelen en andere niet-duurzame producten zoals glaswerk, gloeilampen, batterijen en plastic wegwerpproducten voor de huishouding.
In Europa werd een dalende trend waargenomen met als uitzondering van Roemenië en Oostenrijk die gemeen hebben dat de aankoopfrequentie toeneemt. Circa 70% van het winkelmandje bestaat uit voedsel, met inbegrip van zowel verse producten (fruit, groenten, zuivel, vlees, brood) en producten met een langere geldigheidsduur (ingeblikt voedsel, olie, meel, maïsmeel).Een Roemeens gezin besteedt gedurende een jaar RON 6.450 (EUR 1.450) voor huishoudelijke goederen (ongeveer RON 537 per maand, gelijk aan 120 EUR). Een gemiddelde bezoek aan de winkel RON betekent een uitgave van25 (EUR 5.6). Men dient hierbij wel de inkomensverschillen in de Europese landen te betrekken.

Voor de bewoners van de provincies Zeeland, Noord-Brabant en Limburg kan het interessant zijn om via Brussel(Zaventhem) naar Boekarest te vliegen, want Tarom heeft via die verbinding speciale prijzen en vliegt men voor € 119 retour. Uiteraard zijn er maar een beperkte aantal goedkope stoelen per vlucht, maar aangezien men 12 vluchten per week heeft, lijkt dat nauwelijks bezwaarlijk. Uiteraard kan het nog goedkoper voor ca.€ 75 retour via Eindhoven Airport met Wizzair, maar deze vliegt alleen op dinsdagen en zaterdagen.

Tijdens de onlangs gehouden toeristische workshop op de Roemeense ambassade in Den Haag viel het jong reisbureau Romtour in de positieve zin van het woord op en zij presenteerden daar hun programma dat onderscheidend is van andere reisgidsen en zich vooral richt op de Karpaten en de sportief ingestelde vakantieganger. Ook hun website www.romtour.nl is erg informatief en geeft veel informatie die de keuze voor Roemenië als uw vakantiebestemming vergemakkelijkt. Wij kunnen u deze uitstekende reisgids dan ook van harte aanbevelen! De contactgegevens vindt u op voornoemde website.

Het Roemeense Ministerie van Volksgezondheid gaat belangrijke investeringen doen in de regionale gezondheidszorg, waar al jarenlang een grote behoefte aan is. Er zullen Iasi(oostelijke regio), Craiova(zuid westelijke regio) en Cluj(centrale regio) drie nieuwe ziekenhuizen worden gebouwd. Voorts worden er belangrijke investeringen gedaan in radiotherapie, waarvan men 3 tot 5 nieuwe eenheden wil opzetten. Ook worden substantiële investeringen gedaan in het instrumentarium angiografie. Daarnaast zal worden geïnvesteerd in het Nationaal Stroke Centrum in Cluj, het Militair Hospitaal en Elias ziekenhuis in Boekarest en wordt voor 70 kraamklinieken nieuwe apparatuur aangeschaft.
Deze grootscheepse verbetering van de gezondheidszorg wordt gefinancierd door de Wereldbank en de Europese Commissie. De minister zal ook een prijsdaling van 20% tot 30% op medicijnen bewerkstelligen en waarschuwde in deze de pharmaceutische industrie.
Sinds 1989 heeft de Roemeense gezondheidszorg geen verbetering van een dergelijke omvang gekend terwijl de noodzaak al 25 jaar geleden aanwezig was. Slechts een beperkte groep Roemenen en expats waren financieel in staat om zich te laten behandelen in dure prive klinieken.
Zakelijk gezien betekent deze grootscheepse aanpak kansen voor de Nederlandse bedrijven gericht op de medische sector, zoals vertegenwoordigd in de Task Force Health Care en Holland Health Tech van de FME.

Ondanks dat cultuur en economie traditioneel beleidsmatig gescheiden werelden zijn, is het de dirigent Raymond Janssen gelukt om tussen deze twee werelden een brug te slaan. Hij heeft het aangedurfd om bij een jubileum van een Roemeens wegenbouwbedrijf een koppeling te leggen tussen de activiteiten van het bedrijf en de uitvoering van (licht) klassieke muziek.

Het bleek een grandioos succes te zijn, waarbij het wegenbouwbedrijf zich op een bijzondere manier onderscheidde van zijn concurrenten en het experiment grote aandacht genereerde, vooral door zijn onconventionele opzet. Het is zeker de moeite waard om het korte Youtubefilmpje te bekijken op zijn website https://www.cadenza-productions.nl/cadenza-slaat-brug-tussen-gescheiden-beleidswerelden/ . Het succes is niet onopgemerkt gebleven, want de Opelvestiging in Oostenrijk heeft inmiddels ook een dergelijke op hun branche afgestemd concert laten uitvoeren in Wenen, waarbij het succes zich herhaalde. Gelet op de inventiviteit van deze culturele ondernemer is hem in 2013 de Romanian Business Award toegekend en is hem door Roemeense ambassadeur de Award of Excellence uitgereikt.

Door het verstrekken van de bank Bancpost(een dochter van de Griekse bank Eurobank Ergasias) van een lening aan de internationale luchthaven “Traian Vuia” wordt vaart gemaakt met de verdere ontwikkeling van deze voor Roemenië strategische luchthaven. De komende drie jaren zal men zich vooral focussen op de diversificatie van de contracten met diverse luchtvaartmaatschappijen, wat onder andere uitbreiding van bestemmingen en aanvliegmogelijkheden betekent en het genereren van meer passagiersstromen en investeringen in de infrastrucuur. Nog dit jaar zal men de ontwikkeling van het intermodaal goederenvervoer in beeld brengen en daarmee parallel lopend ladingmagazijnen uitbreiden. Voor de Nederlandse logistieke sector kan deze ontwikkeling wellicht een aanleiding vormen om in deze ontwikkeling te anticiperen

Volgens Nederlandse, Duitse en Oostenrijkse investeerders is er in Roemenië een belangrijke imagoverbetering waarneembaar doordat circa 1,5 jaar geleden de strijd tegen corruptie grootscheeps is aangepakt.
Op een onlangs gehouden Investors Forum spraken de Oostenrijkse ambassadeur Gerhard Reiweger en Achim Troster van de Duitse ambassade zich in positieve bewoordingen uit. Laatstgenoemde refereerde aan het recente CVM rapport van de Europese Commissie waarin deze positieve ontwikkeling ook werd genoemd en vooral werd benadrukt dat er sprake is een fundamenteel en blijvend beleid. Uiteraard zijn er nog verbeterpunten genoemd zoals de onderontwikkelde infrastructuur, de beperkte absorptie van de EU fondsen, de bureaucratie, maar deze staan los van de CMV criteria. Van Nederlandse zijde zijn er positieve geluiden waargenomen vanuit de ondernemersorganisatie Dutch Romanian Network die daarover regelmatig publiceert.
Uit een geheel andere hoek heeft de Bulgaarse premier Boyko Borisov publiekelijk uitgesproken dat hij de duurzaam doorgevoerde Roemeense verbeteringen als voorbeeld neemt en zijn beleid daarop zal afstemmen.

Vele voorgaande regeringen van uiteenlopende politieke samenstellingen hebben geworsteld met deze materie en niet tot een resultaat gekomen. De Roemeense Minister voor Regionale Ontwikkeling Liviu Dragnea wil desondanks het herziene wetsontwerp indienen en daarmee tevens voldoen aan de wensen van de Europese Commissie. Hij stuit op veel weerstand in Boekarest waar men geen macht wil afstaan aan regionale overheden en zij in feite het gecentraliseerde communistisch systeem willen handhaven. Het hernieuwde wetsontwerp is aan alle bezwaren die in het verleden werden ingebracht tegemoetgekomen.

Bij zijn recente bezoek aan het Europees Parlement heeft Tariceanu vanuit zijn hoedanigheid als Speaker van de Roemeense senaat(in Nederland voorzitter van de Eerste Kamer) bepleit voor opheffing van het Cooperatie en Verificatie Mechanisme. Tariceanu stelde vast dat zijn land aan de criteria heeft voldaan vooral op het gevoelige terrein van justitie en rechtsstaat.
Hij gaf aan dat een dergelijke overeenkomst, zoals de daarmee onterecht gerelateerde Schengenovereenkomst, een deadline moet kennen met heldere criteria. Het mag geen bewegend doel worden waarbij de criteria veranderen, want dan dreigen beide partijen op een dwaalspoor terecht te komen.
Hij refereerde daarbij aan het meest recente CVM rapport van 28 januari jl. Hij stelde voor om in 2015 deze opheffing in samenspraak met de Europese Commissie grondig voor te bereiden en daarmee ook de Schengenovereenkomst na te komen, waaraan Roemenië reeds jaren geleden heeft voldaan. Tariceanu(PLR) werd vergezeld door een parlementaire partijbrede delegatie met vertegenwoordigers van de PNL, PSD en UDMR.
Andere zaken die tijdens het werkbezoek aan de orde kwamen was de Roemeense steun aan de oprichting van een Europees openbaar ministerie om vooral het terrorisme aan te pakken en de bescherming van de persoonsgegevens.

Klik op de afbeelding voor een uitvergroting

Gagaoezië is een semi-autonome regio in het zuiden van Moldavië bewoond door etnisch Turkse christenen die zich in de 11^e eeuw in deze streek hebben gevestigd. Het heeft een economische zelfstandigheid, maar heeft Moldavische politie, scholen en rechtbanken. Vorig jaar is er in Gagaoezië een referendum gehouden waarin de kiezers massaal kozen voor nauwere banden met Rusland en tegen integratie in Europese Unië.De nieuwe gouveneur Irina Vlach die onlangs werd gekozen en die riep op tot nauwere banden met Rusland.
Het zal voor de eveneens nieuwe regering van Moldavië die Europees gericht is een grote opgave zijn om de stabiliteit te bewaren, want aan hun oostgrens ligt het “frozen conflict”Transnistrië waar het 14^e Russisch leger is gestationneerd en de onrustige regio van Oost-Oekraïne nabij is. Het land dat zeker steun verdient van EU ook al is het nog geen lid. Roemenië als goede nabuur spant zich daarvoor al in en geeft daarmee het goede voorbeeld. De Russische TV ploeg die de gouverneursverkiezingen wilden verslaan, werd om begrijpelijke redenen door de regering van Moldavië de toegang ontzegd.

Op zaterdag 28 maart jl. heeft minister Bert Koenders een kort bezoek aan zijn Roemeense ambtgenoot Bogdan Aurescu gebracht om aansluitend met hem op zondag door te vliegen naar Tunesië om deel te nemen aan een mars tegen de aanslag van 18 maart jl. Bert Koenders gaf daarbij aan om in het najaar in een breder kader een herhaald bezoek te brengen.
Op de agenda van beide ministers stond het veiligheidsaspect gelet op de geopolitieke ligging van Roemenië. Bogdan Aurescu onderstreepte het belang van de toetreding tot Schengen om dat dan een betere waarborg voor de Europese veiligheid ontstaat en terrorisme effectiever kan worden bestreden.
Inhoudelijk, althans volgens de persberichten, was de reactie van Bert Koenders nietszeggend; waarschijnlijk wil hij eerst de bespreking van het recente CVM rapport van de Vaste Kamercommissie afwachten. Over het komende bezoek in het najaar wilde hij niet meer kwijt dan aan te geven dat dan de 135 jarige diplomatieke betrekkingen tussen beide landen een centrale rol zullen spelen. Beide ministers roemden de economische relaties tussen hun landen.Meer dan EUR 3,5 miljard in 2014. Nederland bekleedt al jaren de eerste plaats qua buitenlandse investeringen in Roemenië , maar dat moet primair worden toegeschreven aan de daadkracht en initiatieven van het Nederlandse bedrijfsleven. Hoewel er een paar gevoelige (economisch getinte) dossiers voorlagen, gaven de persberichten niet aan of deze aan de orde zijn geweest.

Medio vorig jaar verliet de medegrondlegger(na 1989) van de PNL Calin Popescu Tariceanu zijn partij omdat deze zich aansloten bij de Europese Christendemocraten en hij het liberalisme wilde behouden voor Roemenië. Vooral ook omdat de liberalisme en de liberalen de oudste politieke beweging in Roemenië vormen.Mede door hun toedoen is de Roemeense staat ontstaan en vormgegeven. Ondanks de verlate registratie heeft deze nieuwe partij reeds twee ministers mogen leveren en is hij zelf tot Speaker van de Senaat gekozen.