Nieuwsbrief 2 juli 2015
DRN verwelkomt nieuwe leden
Onlangs is P&O Ferrymasters(dochterondernememing van Dubai Ports World) als lid toegetreden tot de DRN. Zij werken in Roemenië samen met het Italiaanse Transmec en hebben een vestiging in Boekarest.
In 2014 zijn zij een railverbinding opgestart met drie treinen per week rijdend tussen de terminals van het Belgische Zeebrugge en het Roemeense Curtici(nabij Arad). Het vervoer per trein wordt uitgevoerd door van zogenoemde Huckepack trailers(opleggers die speciaal geconstrueerd zijn voor railvervoer)gebruik te maken. Het aansluitend vervoer over de weg voor de regio Zuid-Oost Europa wordt vanuit Curtici door Transmec uitgevoerd.
Voorts is het adviesbureau Regillus uit Venlo lid geworden en de eigenaar Ad Pollux richt zich vooral op adviseren en begeleiden im-en export en business development van groenten en fruit(Freshadvice) inzake Roemenië en Polen.
Geslaagde G2G Missie – Gateway Development
Hoewel de missie was opgezet van Government to Government was het programma van de Roemeense delegatie vooral op de praktijk gericht en sterk gefocust op het bedrijfsleven. Zoals de titel al aangeeft lag het accent sterk op logistiek en infrastructuur en alles wat daarmee samenhangt.
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland(RVO) c.q.Netherlands Enterprise Agency betrok de DRN bij haar organisatie die zelf grotendeels het bezoek aan Venlo faciliteerden. De Roemeense delegatieleden waren zeer betrokken en belangstellend. Op Greenport werd onder andere een bezoek aan de Staay Food Group gebracht en daaruit bleek dat de Roemenen zichzelf erg competitief achten door vooral te focussen biologische fruitteelt, maar hun duidelijk werd gemaakt dat zij nog een lange weg te gaan hebben om concurrerend te kunnen zijn en hun eigen markt nog steeds veel meer vraagt als zij kunnen leveren.
Vervolgens bezocht men het bedrijf KLG Logistics(zie foto) waar vooral diep werd ingegaan op het aspect van de BTW afhandeling. De periode van de BTW verrekening is in Roemenië te lang in vergelijking met andere landen. Samen met een deskundige van KLG Logistics zal de vertegenwoordiger van het Roemeense General Customs Directorate gaan bezien in hoeverre hun regeling kan worden afgestemd op de regeling die in Nederland te doen gebruikelijk is. Ook bleek er tijdens de discussies dat er aan Roemeense zijde nog een cultuuromslag moet plaatsvinden, want in Roemenië heerst de (overheids)cultuur dat iedereen gewantrouwd moet worden, tenzij uit allerlei controles en documenten blijkt dat men bonafide is en in Nederland heeft men juist een tegenovergestelde benadering.
Het bezoek werd afgesloten met de DRN Netwerkbijeenkomst, waarbij de Gemeente Venlo als gastheer in de persoon van Stephan Satijn wethouder van economische zaken optrad en het stadhuis ter beschikking stelde.
Daar werd door Meijburg&Co(KPMG) een heldere toelichting gegeven op de fiscal aspecten waarmee logistieke(maar ook andere) bedrijven worden geconfronteerd(gebruik van zogenoemde artikel 23 licentie). Voorts werd de Fontys International Campus Venlo toegelicht, waarvoor nog steeds het aanbod voor Roemenië ligt om een dergelijke opleiding op te starten. Als kritische opmerking werd gemaakt dat de Roemeense overheid zich te afwachtend en traag heeft opgesteld, waardoor het nog niet tot stand is gekomen.
In het kader van deze missie werden tevens bezoeken gebracht aan onder andere de Ministeries van Buitenlandse Zaken en Instrastructuur en Milieu, brancheorganisatie Binnenvaart Logistiek Nederland, Dinalog in Breda, Versteijnen Logistics in Tilburg en Port of Rotterdam International. Bij laatstgenoemde werd uiteraard de vastgelopen samenwerking tussen Constanta en Rotterdam aan de orde gesteld.
Sector transport en infrastructuur
Roemeens Ministerie van Transport lijkt een duiventil
Onlangs is de zevende(binnen een periode van 4 jaar) minister van transport Ioan Rus ontslagen omdat hij zich op grove wijze had uitgelaten over Roemenen en hun families die in het buitenland werkzaam zijn. Als minister was het geen hoogvlieger omdat hij zich alleen richtte op de aanleg van snelwegen en daarbij alle andere logistieke en infrastructurele zaken verwaarloosde. De vele wisselingen van de wacht veroorzaken een inconsistentie van beleid op één van de belangrijkste ministeries op economisch terrein. Premier Ponta heeft aan president Johannis de benoemingvan de PSD senator Mihai Fifor voorgesteld(zie foto).
Oostenrijkse belangstelling voor haven van Constanta
Bestuurlijke vertegenwoordigers van overslag(binnen)haven Wenen alsmede een aantal grote Oostenrijkse bedrijven zoals de staalproducent Voestalpine hebben onlangs gesprekken gevoerd met Valeriu Nicolae Ionescu general manager of National Company Maritime Ports Administration Constanta(Havenbedrijf Constanta) over de aanvoermogelijkheden via Constanta vanuit Azië en het Midden-Oosten. Men was geintereseerd in de terminal voor stukgoederen en vervoersmogelijkheden inzake de automotive sector. Omdat Voestalpine ook belangen heeft in de olie- en gassector werd het vervoer van erts en kolen van Constanta naar de Oostenrijkse stad Lienz tegen het licht gehouden, waarbij sprake is van een jaarlijkse vraag van 10 miljoen ton.
Het huidige totale vervoer tussen Oostenrijk en Constanta is 2,4 miljoen ton.
IT Sector
Jonge ingenieur bouwt eerste Roemeense 3D-printer
De jeugdige software specialist Calin Brandabur heeft op het recente IT event Techsylvana in Cluj Napoca de eerste prototype Roemeense 3D- printer gepresenteerd die volledig is gebouwd op basis van Roemeense specificaties en onderdelen. Bijzonder is dat deze printer een vijfmaal hogere snelheid heeft dan vergelijkbare printers die op de markt zijn. De printer kan objecten van ca.20 cm hoogte produren binnen 4 à 5 uur; de snelheid van soortgelijke printers hebben daar 8 uur voor nodig. De toepassingen voor deze printer worden vooralsnog nog gericht op de medische sector, maar blijven daartoe niet beperkt.
Automotive sector
Het was al eerder uitgelekt dat Dacia bezig was om de succesvolle Duster uit te breiden met een pick-up versie die thans is gepresenteerd onder de naam Duster Oroch. Vooralsnog wordt voor de Amerikaanse markt geproduceerd omdat daar het pick-up model zeer populair is en maar liefst driekwart van het aantal verkochte (lichte) bedrijfsvoertuigen uitmaakt. Europese autoanalisten verwachten echter dat er ook snel een introductie op de Europese markt komt omdat er een grote belangstelling is vooral uit de hoek van jongeren, maar ook van detaillisten. De formule is eenvoudig en succesvol: bouwen op de ervaring en het markt succes van de Duster wereldwijd, de combinatie van de functies van een echte dubbele cabine pick-up met de bijbehorende ruimte en de prestaties en het comfort van een compacte en sportieve SUV
Retailsector
Hoewel het “verpakt” wordt als een fusie neemt de Koninklijke Ahold N.V. de Belgische Delhaize Group over. De transactie zal in 2016 worden afgerond. Delhaize is in Roemenië vertegenwoordigd 423 vestigingen onder de naam Mega Image. Na de overname zal het de naam krijgen van Ahold Delhaize.Deze transactie impliceert dat zij in grootte de vierde retailer in Europa worden, de vijfde in de Verenigde Staten en in Roemenië de grootste zijn.(Vergelijking FD)
Watersector
Roemenië exporteert water naar Hongarije
Het waterbedrijf van het district(judeţ) Arad gaat drinkwater leveren aan Hongarije via een aan te leggen pijpleiding van 33 km tussen Arad en de Hongaarse stad Bekes. De aanleg van de pijpleiding zal volgende maand van start gaan en Hongarije zal daarvan 10 miljoen euro investeren. Roemenië zal dagelijks gemiddeld 22.000 m3 drinkwater leveren.
Agrarische sector
We herhalen nog maar eens de boodschap die vorig jaar in verschillende vakbladen is verschenen om het simpele feit dat Nederland hier kansen laat liggen en onze concurrenten dus de ruimte geven.
Nederland is in Europa een belangrijke leverancier van fruitteelt-uitgangsmateriaal. In Roemenië neemt Nederland als leverancier (na Italië) tot nu toe respectievelijk de tweede en derde plaats in (waarde en hoeveelheid) en ons land kan bogen op een goede reputatie. Italië is relatief actief op de markt en organiseerde al in 2013, samen met de landbouwuniversiteit in Boekarest, een seminar ter versterking van zijn positie.
Fruitproductie in Roemenië vindt plaats in vele delen van het land, maar vooral in de hoger gelegen delen: de zuidhellingen van de Karpaten die zich als driekwart cirkel door het land slingeren. De omstandigheden, die veelal sterk afwijken van die in Nederland, leiden onder andere tot een boomgroei die tot wel twee keer groter is dan die in Nederland. De praktijk zal uitwijzen dat lokale productie nooit voldoende zal zijn en import onvermijdelijk is. Lokale productie levert goedkoper en beter aangepast plantmateriaal op. En als Nederland in staat is in dit segment een positie op te bouwen, dan geeft dat meteen een zeer goed startpunt voor export uit Nederland. Daarnaast is voor lokale productie geïmporteerd basismateriaal (onderstammen c.q. entogen) nodig. Nederland produceert maar een kleine 8 miljoen boompjes per jaar, dus ook vanuit dat oogpunt is lokale productie onvermijdelijk.
Een moderne (super)intensieve teelt behoeft niet alleen goed plantmateriaal maar ook irrigatie, hagelnetten, mechanisatie enzovoort. Het vigerend stimuleringsprogramma voorziet ook in ondersteuning van deze investeringen. De totaalsubsidie kan in het gunstigste geval (denk een achterstandsgebied, jonge/ kleinere boer) oplopen tot 90% van de in aanmerking komende investering.
De versterking van de keten is geen onderdeel van het fruitprogramma, maar krijgt wel ondersteuning vanuit het algemene deel. De afgelopen jaren is er al enige ontwikkeling geweest (met name koelhuizen), maar dit traject heeft verdere aandacht nodig. Het oprichten en versterken van producentenorganisaties kan daarin een belangrijke rol spelen. Vanuit Nederland heeft de Dutch Produce Association (DPA-Sectorvereniging afzetorganisaties voor groenten, fruit en paddestoelen in Nederland ) interesse getoond om Roemenië te helpen. Voor Nederland biedt toelevering in sorteren, verpakken, koelen, kassenbouw en dergelijke ook interessante perspectieven, maar ook hier zit de (Italiaanse) concurrentie op het vinkentouw.(Bronnen: AGF en Berichten Buitenland)
Energiesector
Gelet op het annuleren van de Europese Nabucco project en het vervallen van de Russische Southstream pijplijn krijgt het Roemeense initiatief genoemd de Azerbeidzjan-Georgia-Romania Interconnector(AGRI) steeds meer participanten, zoals al eerder Hongarije en Bulgarije en thans is Servië van plan zich daarbij aan te sluiten.Het ambitieuze project wordt hiermee ook financieel realistischer. Roemenië is thans voor 85% zelfvoorzienend, maar als de exploitatie op het Roemeense deel van de Zwarte Zee volledig in exploitatie komt, zal dit percentage stijgen. Ter vergelijking met een aantal EU lidstaten is dat in Nederland(uitgaande van situatie voor de bevingen)ca.75%, Duitsland 38,9%,België 26%, Italië 19,2%, Cyprus 3%, Luxemburg 2,6% en Malta 0%. De Europese Unie is voor 53% van haar energie afhankelijk van import. Dus Malta leidt de energieafhankelijkheid lijst met 100.7% gevolgd door Luxemburg (97.4%) en Cyprus (97%). Nederland hangt onderin de middenmoot met 30.7%, hoewel we 96.7% van onze ruwe olie importeren en 83.6% vaste brandstoffen wordt dat gecompenseerd door de gasexport.
Politieke ontwikkelingen
De huidige liberale partij PLR opgericht door Calin Popescu Tariceana(speaker van de senaat) werd opgericht in 2014 omdat de voormalige liberale partij PNL zich aansloot bij de Europese christendemocraten. De PLR en de Conservatieve Partij(partijleider en vice premier Daniel Constantin,tevens minister van landbouw) hebben besloten te fuseren in een nieuwe partij met de naam Alliance of Liberals and Democrats(ALDE). De Europese liberalen die dezelfde naam dragen ondersteunen de keuze van de nieuwe partijnaam. Het logo van het Europese ALDE en Roemeense partij komen ook sterk overeen; in plaats van handen is bij de Roemeense partij een vogel afgebeeld.
Hiermee is de nieuwe partij de derde politieke macht in Roemenië geworden, naast het socialistische blok PSD/UNPR en de PNL(samengevoeging PD en PNL). Op Europees niveau is de partij aangesloten bij de liberalen onder de naam ALDE en tevens wereldwijd bij Liberal International. In Nederland zijn D66 en de VVD eveneens aangesloten bij de Europese ALDE en Liberal International.
Al eerder heeft de liberaal Tariceanu gepleit voor een nauwlettende naleving van trias politica ofwel de scheiding van de (staats)machten. Op zijn voorstel zal er een speciale commissie worden samengesteld die op basis van de democratische beginselen vastgelegd in de Roemeense Grondwet het functioneren van de democratie en rechtsstaat tegen het licht zullen houden. De commissie zal bestaan uit vier senatoren van de socialistische partij PSD, vier senatoren uit de liberale parij PRL, een senator van de conservatieve partij (PC) en een senator van de Hongaarse minderheidspartij UDMR. (PC en PLR zijn inmiddels gefuseerd tot ALDE).
De commissie heeft onder andere de volgende taken: het organiseren van openbare debatten en overleg met het maatschappelijk middenveld over de vrijheid van meningsuiting, de eerbiediging van de minderheden, de mate waarin het pluralisme wordt geaccepteerd, privé-leven versus collectieve veiligheid, het vermogen om institutionele fouten en misbruik af te wikkelen, de politieke verantwoordelijkheid, de transparantie van de overheidsbeslissingen, de kwaliteit van de institutionele debatten en publieke debatten, de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechterlijke macht, de strengheid en de rationaliteit van de procedures, de parlementaire controle op de uitvoerende macht, de inhoud van de individuele rechten en vrijheden en getoetst aan de grondwettelijke waarborgen, het vormen de controle op alle staatsinstellingen, etcetera.
Bijzondere berichten
In het kader van de viering van 135 jaar diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en Roemenië bezocht Prins Nicolas van Roemenië ons land en tijdens een feestelijke receptie op de ambassade maakte hij op informele wijze kennis met de aanwezigen.
De thans 35 jarige prins is de troonopvolger indien de monarchie in Roemenië zou worden hersteld. Hij is door zijn grootvader, de thans nog levende populaire niet-regerende Roemeense koning Michaël I van Roemenië tot opvolger benoemd, omdat hij zelf vijf dochters heeft gekregen en de in Roemenië nog van kracht zijnde Salische wet waardoor vrouwelijke opvolging is uitgesloten. Het huwelijk van zijn oudste dochter bleef kinderloos en derhalve is Nicholas Michael de Roumanie Medforth-Mills potentiële troonopvolger geworden, als zoon van de tweede dochter Elena.
Bij een deel van de Roemeense bevolking leeft de wens om de monarchie te herstellen en meer politieke stabiliteit het resultaat zou kunnen zijn. De wens komt ook voort uit het feit dat Roemenië thans een semi presidentiële republiek is waar president en premier beide actief participeren in het dagelijkse bestuur. In Roemenië heeft dit al decennialang geleid tot conflicterende situaties waar een verlammende werking van uitgaat. De EU Commisie van Venetië heeft al meerdere malen geadviseerd om verhouding president en premier te herijken.Deze Europese Commissie voor Democratie door Recht, Commissie van Venetië genoemd, is een adviesorgaan van de Raad van Europa gericht op het uitdragen van de geest van het constitutioneel recht van de Europese Unie en om advies te bieden op dit domein aan elke staat die zijn wetten en politieke instellingen wil hervormen.
Terugkeer van de monarchie wordt thans in Roemenië niet realistisch geacht, maar mag op termijn niet uitgesloten worden.
Onder verwijzing naar bijgaande foto ondersteunde Cristina van Bonzel Gomez (echtgenote van onze ambassadeur) de demonstratie van de behandelende artsen en verplegend personeel de Roemeense toetreding tot de Schengenzone. Zij verbleef daar in verband met een geslaagde operatie door de chirurg Catalin Cirstoiu. De ambassadeur maakte hiervan melding op zijn Facebook pagina. Uiteraard is deze bijzondere demonstratie in de Roemeense media overgenomen!