DRN NIEUWS

Op donderdag 30 juni a.s. zullen Meijburg & Co en de DRN een roundtable organiseren over Fiscale Ontwikkelingen voor Nederlandse ondernemingen in het buitenland. Uiteraard komen daar ook veranderingen in de Roemeense fiscale wetgeving voor bedrijven aan de orde zoals bijvoorbeeld ten aanzien van Transfer Pricing.

KPMG Meijburg & Co  willen deze kennis graag delen met de ondernemers die reeds in Roemenië actief  en daar gevestigd zijn. De bijeenkomst zal kleinschalig worden gehouden omdat op die manier een betere kans wordt geboden aan de deelnemers om hun vragen te stellen en er goede feedback mag worden verwacht. Deze roundtable zal plaatsvinden in het kantoor van KPMG Meijburg&Co te Eindhoven op 30 juni a.s. De uitwerking van het  programma zal binnenkort  en online deelname formulier verschijnt een dezer dagen op de website www.dutchromaniannetwork.nl . Let wel in verband met de bewust kleinschalige opzet zal de deelname beperkt zijn. Afhankelijk van de inschrijvingen wordt dan bezien om op een andere datum deze sessie te herhalen.

Outsourcing naar Roemenië heeft een groeiende belangstelling bij Nederlandse ondernemers en om die reden zijn  IT Outsourcing Netrom(Craiova/Breda) samen met MeetIn(Hilversum) en de DRN bezig om een programma voor een studiereis samen te stellen die voldoet aan de geuite wensen van ondernemers die daarvoor belangstelling hebben getoond. Aangezien vragen kwamen uit diverse sectoren van het bedrijfsleven zal het zich niet beperken tot de IT sector. Zodra het programma een definitief karakter heeft, zullen wij u daarover informeren. Indien u nu reeds behoefte heeft aan inhoudelijke informatie willen wij u verwijzen naar de Reisgids Outsourcing die zich onder andere richt op Business Process Outsourcing(BPO) en Information Technology Outsourcing(ITO). U kunt deze gids kosteloos downloaden via

 : https://www.outsourcing-destinations.org/romania-outsourcing-guide-2/

Uit ambtelijke overwegingen is het internationaal te doen gebruikelijk dat ambassadeurs maximaal ca.4 jaar hun land elders vertegenwoordigen. Afhankelijk van herplaatsingsmogelijkheden vervullen zij nadien een functie op hun Ministerie van Buitenlandse Zaken of worden herbenoemd tot ambassadeur van een ander land. Hoewel er iets te zeggen valt voor deze ambtelijke afwegingen, kan men zich ook afvragen of er ook andere overwegingen kunnen zijn om een ambassadeur langer op een post te houden. Of wordt er met de wens van vox populi geen rekening gehouden?
Helaas is aan de periode van de Roemeense ambassadeur H.E. Ireny Comaroschi een einde gekomen en zal zij ultimo juni terugkeren naar Boekarest. Sedert 2012 heeft zij de belangen van haar land vertegenwoordigt op een wijze die overal het nodige respect heeft afgedwongen. Zij staat bekend als een (vak)vrouw met een enorme drive en passie die iedereen voor zich wist te winnen. Zij was zeker geen afstandelijke diplomate en iedereen die haar van nabij leerde kennen ervaarde haar sterke persoonlijke betrokkenheid. Kortom, een topvrouw! En niet alleen een topvrouw, maar ook topdiplomate, want van 1994 tot 1999 was zij reeds in Nederland als chargé d’affaires en vertegenwoordigde haar land daarna als ambassadeur in Polen en Hongarije voordat zij naar Nederland terug kwam. Behoudens de ambassadeur zijn ook vier leden van haar staf aan het einde van hun periode gekomen en zullen ook vertrekken: Marius Borănescu(chargé d’affaires), Stefan Porojan(minister counsellor), Mihaela Rutjens(counsellor) en Ileana Popescu(Second secretary).
Als opvolgster van de ambassadeur is benoemd H.E.mevrouw Brânduşa Ioana Predescu.Zij is gehuwd, twee kinderen, geboren op 23 mei 1967 te Boekarest. Spreekt goed Engels, Duits, Frans en Nederlands. Academische achtergrond: taal-en letterkunde. Werkt sedert 1990 voor Ministerie van Buitenlandse Zaken. Ervaring op buitenlandse posten: chargé d’affaires in Berlijn en consul generaal in München. Bekleedde diverse functies zoals bij Raad van Europa en OVSE met sterke focus op mensenrechten. Tevens was zij EU coördinator voor Donauregio. Als ambassadeur is Nederland haar 1^e post. Uiteraard wensen wij haar veel succes toe met haar nieuwe uitdaging en zullen haar graag verwelkomen.

Bij de onlangs benoemde 19 ambassadeurs, waaronder de nieuwe ambassadeur voor Nederland, waarschuwde de Minister van Buitenlandse Zaken Lazar Comanescu dat er meer aandacht moet komen voor de economische diplomatie. Hij voegde eraan toe dat hij niet zal schuwen om ingrijpende maatregelen te nemen, als ambassadeurs niet aan de verwachtingen voldoen.
Echter hij liet na om aan te geven welke steun het ministerie zal geven aan de buitenlandse ambassades die vaak met een beperkt budget en krappe personele bezetting aan deze verwachtingen moeten voldoen. Daarnaast gaf vrijwel tegelijkertijd zijn collega Costin Borc de Minister van Economische Zaken aan dat slechts 15% van de export wordt uitgevoerd door Roemeense bedrijven en dat de overige export, dus 85%, wordt uitgevoerd  door dochterondernemingen van buitenlandse bedrijven. Het lijkt ons dan wat makkelijk en kort door de bocht om het bevorderen van de export alleen bij de buitenlandse posten neer te leggen, want dan wordt oorzaak en gevolg met elkaar verward. Meer middelen reserveren voor cultuur en toerisme lijken ons aanbevelenswaardig, want dat kan de naamsbekendheid en imago van een land bevorderen. Overigens verheugen we ons met de toegenomen belangstelling voor de economische diplomatie en hopen dat dromen worden omgezet in daden.

Na een aantal moeilijke jaren, waarbij FrieslandCampina haar fabriek in Carei(district Satu Mare) moest sluiten, zijn er weer positieve geluiden waar te nemen. Ondanks dat de winstcijfers nog niet het gewenste niveau hebben bereikt, zijn de financiële resultaten verbeterd, aldus de algemeen directuer Cornel Caramizaru. Het topmerk Napolact liet weer 10% groei zien en maakt ongeveer 60% van de verkoop uit. De groei komt vooral voort uit de drastische BTW verlaging in 2015 van 24% naar 9% dat een enorme boost heeft gegeven aan de food en agrisector. Met de lancering van de nieuwe lijn biologische zuivelproducten zijn de eerste succesen al geboekt en de verwachting is dat deze markt op termijn zal verdriedubbelen. FrieslandCampina staat in Roemenië na de Franse concerns Lactalis en Danone op de derde plaats.

Nadat er in de jaren 2013 en 2014 sprake was van een handelsoverschot is er in 2015 weer een handelstekort ontstaan en naar verwachting zal dit tekort in 2016 oplopen. De importen komen voor 81% uit de EU landen. Op de landbouwbeurs Agraria in Cluj hamerde president Klaus Johannis om de te grote afhankelijkheid van (dure) importen te verminderen en zich meer te concentreren op de binnenlandse productie. De overheid zal daartoe facilliterende middelen beschikbaar stellen. De invoer van varkensvlees is extreem hoog en Roemenië is de grootste importeur in de EU.

De import van melk is gestegen met 36%(13.100 ton) in februari 2016 ten opzichte van februari 2015.De nationale melkproductie steeg 13,%(68.500 ton). De nationale productie van kaas is over 2015 gestegen en de productie van yogurt is in deze periode met 8,5% toegenomen.

Ondanks nationaal en internationaal protest tegen de illegale ontbossingen die in Roemenië plaatsvinden, lukt het diverse regeringen niet om daaraan een halt toe te roepen. Het gaat thans zover dat in de internationale media (zelfs in de gekwalificeerde pers in China) percelen bos worden aangeboden tegen bijvoorbeeld tegen prijzen van 65.000 euro voor 30 hectaren in het dorpje Strunga ten westen van de stad Iasi. Andere streken en plaatsen zijn Novaci in het district Gorj en ook in het district Caras Severin. Een journalist van TVR heeft undercover talrijke steekproeven uitgevoerd en bracht deze in de publiciteit. Hij constateerde dat de gemiddelde prijs van een bosperceel 3000 euro per hectare bedroeg. De voorzitter van Federation for the Defense of Forests Marian Stoicescu bevestigde deze negatieve ontwikkeling en gaf aan dat in 2015 ruim 100.000 hectare is verkocht aan buitenlandse kopers. De aankopen worden niet gedaan door natuurliefhebbers, want vrijwel alle nieuwe eigenaren lieten de bossen illegaal kappen en verkochten het hout.

Roemenië wil zelfvoorzienend in fruit worden. En vervolgens fruit exporteren. Dat is een van de prioriteiten van de minister van landbouw en plattelandsontwikkeling, Achim Irimescu. De fruitsector heeft daarvoor uitgangsmateriaal, kennis en techniek nodig. Via een EU-POP programma van 282 miljoen euro wil de Roemeense overheid de ontwikkeling van de fruitsector een grote impuls geven.
De Nederlandse ambassade in Boekarest heeft een gids gemaakt voor bedrijven en ondernemers die voor fruit zaken in Roemenië willen doen. In de gids staan de belangrijkste regels en procedures voor de EU-POP regeling en veel aanbevelingen voor een marktaanpak en een beschrijving van de sector en de huidige belangrijke spelers. Uit de gids blijkt dat er heel weinig grote fruitproducenten zijn in Roemenië. Er zijn veel hele kleine en oude boomgaarden en er is niet of nauwelijks sprake van ketenontwikkeling. De gids is interessant voor wie kansen zoekt binnen het verjongen en herbeplanten van boomgaarden, de productie van fruit, post-harvest trajecten, processing en marketing. Voor nadere informatie: Landbouwraad, email: emar.gemmeke@minbuza.nl . Voor een recente studie van de Roemeense fruitbomen sector verwijzen wij u naar onze website www.dutchromaniannetwork.nl rubriek Publicaties

Roemenië wordt steeds vaker als een aantrekkelijk zakenpartner gezien voor de Nederlandse ondernemer. Bovendien zijn de strategische ligging van het land, de hoogopgeleide beroepsbevolking en de zeer concurrerende lonen, factoren die de zakelijke kansen in verschillende belangrijke sectoren begunstigen. Er zijn met name veelbelovende kansen in de land- en tuinbouwsector.
Met ca. 3,7 miljoen landbouwbedrijven en ongeveer 30% van de beroepsbevolking werkzaam in de agrarische sector, speelt de land- en tuinbouwsector een belangrijk rol in de Roemeense samenleving. Roemenië blijft echter een netto leverancier van onverwerkte landbouwproducten, waar het potentieel van de sector niet optimaal wordt benut. Om die kloof te dichten, zijn tussen 2014 en 2020 EU-fondsen beschikbaar gesteld, waarvan de prioriteit ligt op het introduceren van know-how en technologie voor o.a. de modernisering van de sector, infrastructuur, het stimuleren van start-ups, en de productie van biologische producten. Omdat veel kassen verouderd zijn en toe aan renovatie, zal het accent ook liggen op het moderniseren van de Roemeense glastuinbouw subsector. Dit biedt kansen voor Nederlandse ondernemers die op deze behoeften in kunnen spelen. Een goede reden dus om de Expertmeeting Agriculture  Romania op 27 mei a.s. in Beesd te bezoeken.Het programma en inschrijvingsformulier vindt u op de website www.dutchromaniannetwork.nl

De Roemeense meubelmarkt, geschat op 750 miljoen euro, kent sinds 2015 een sterke groei die zich ook in 2017 doorzet. De aanleiding daartoe zijn toegenomen bouwactiviteiten, de lage rente, BTW verlaging, gezonde  en stabiele economische groei en het daardoor herstelde vertrouwen van de consument. Een van de grootste retailbedrijven in de meubelsector is Mobexpert en deze kende in 2015 een omzetgroei van 12,5% en verwacht dit jaar boven de 15% uit te komen. Nieuwe ontwikkelingen in de markt zijn dat de consument meer gefocust is op kwaliteit waardoor het hoger segment de sterkste groei zal kennen. Voorts gaat men, evenals in andere sectoren,zich sterker richten  op het online winkelen, wat overigens minder geldt voor vloerbedekking en gordijnen waarbij vakkennis is vereist. Aanverwante sectoren zoals keukenleveranciers liften met deze groei mee. Door de toenemende bouw van kantoren vaart ook de sector bedrijfs- en kantoormeubelen wel, waarbij men steeds hogere eisen stelt aan de inrichting en de werkplek  nu beschouwd wordt als een belangrijk element in het ontwikkelen en behouden van talent en het stimuleren van de betrokkenheid van medewerkers en derhalve ook ergonomische aspecten aan de orde komen. Kortom, interessante mogelijkheden voor Nederlandse bedrijven die in deze sector actief zijn.

Eurostat laat over de maand februari 2016 de positie zien van de Europese lidstaten en daarin scoort Roemenië met 1,9% een hoge groei. Alleen Luxemburg en Portugal scoren hoger. Hoewel Nederland zijn cijfers over de maand februari nog niet heeft aangeleverd, laat de detailhandelindex over de voorgaande 5 maanden een schamel gemiddeld resultaat van 0,5% zien.

Als men de maand februari 2016 met januari 2016 vergelijkt dan laat de Eurozone een volumestijging zien van 0,2% en van alle 28 lidstaten was dat een daling van 0,1%. Dus als men deze trends beziet, ook over een langere periode, dan is er nog allerminst reden voor overdreven optimisme. Het kan echter nuttig zijn om naar de individuele landen te kijken en dan springt Roemenië er in positieve zin uit.Dat lijkt ons toch een reden om de horizon eens te verbreden en de mogelijkheden in Roemenie te bezien en vooral naar de sectoren te kijken die deze groei hebben bewerkstelligd.

Nederland mag dan al jarenlang qua geinvesteerd kapitaal de grootste investeerder in Roemenië zijn, maar dat cijfer moet enigszins worden gerelativeerd omdat veel grote multinationals om fiscale redenen slechts statutair in Nederland gevestigd zijn en worden daarin meegeteld. Als handelspartner laat Nederland nog veel kansen liggen want volgens het INS(Roemeens Bureau van Statistiek) zijn wij een middenmotor. Dus de lijstjes waarmee Nederlandse politici graag willen benadrukken dat wij zo’n vooraanstaande handelsrelatie zijn, mogen we met een korreltje zout nemen. De recente overzichten tonen aan dat wij als handelsnatie in de economische “tijger”van Centraal- en Oost Europa kansen laten liggen.

Het is natuurlijk al jarenlang bekend dat Roemenië lage loonkosten kent en dat om die reden veel bedrijven hun productie verplaatsen naar dit land. Ondanks dat er in Roemenië de inkomens stijgen, waardoor de binnenlandse consumptie is toegenomen, heeft Eurostat vastgesteld dat Roemenië in deze zin nog steeds een aantrekkelijk land is voor arbeidsintensieve bedrijven.

De loonkosten bestaan uit salarissen en de sociale bijdragen van de werkgevers

Met een werkloosheidspercentage van slechts 6,5%, Roemenië markeert een van de laagste tarieven van de mensen op zoek naar een baan in de lidstaten van de Europese Unie, volgens gegevens gepubliceerd door Eurostat, het statistische bureau van de Europese Unie. De gemiddelde werkloosheid in de EU-lidstaten was 8,9% in februari. De hoogste werkloosheid waren in februari in Spanje (20,4%), Kroatië (15,1%), Cyprus (12,3%) en Portugal (12,3%), terwijl de landen met de lage werkloosheid waren Duitsland (4,3%) en Tsjechië (4,5%). Nederland kent hetzelfde percentage als Roemenië.Overigens wordt bij deze cijfers wel een vraagteken geplaatst ten aanzien van de criteria, omdat er discrepanties zijn tussen het aantal inwoners, beroepsbevolking en het aantal werkelozen.

Dit jaar is het verkiezingsjaar van Roemenië, dus de koeien met gouden horens worden weer van stal gehaald en het journaille kijkt er weer naar uit om het traditionele modder gooien te verslaan. Op 5 juni a.s. worden de lokale en regionale verkiezingen gehouden, waarbij vooral de focus zal liggen op de hoofdstad Boekarest die nu al slachtoffers kent, want de christendemocratische kandidaten Cristian Busoi en Ludovic Orban zijn al gesneuveld toen hun dossier werd doorgelicht.

En bij de zittende burgemeesters van de deelsectoren 1(Andrei Chiliman),2(Neculai Ontanu),4(Cristian Piedone)5(Marian Vanghelie) alsmede de algemene burgemeester Sorin Oprescu is sprake van een waar slagveld, want deze staan alle onder toezicht van het Directoraat Anti-Corruptie Bestrijding. En dat geldt ook voor “lokale”baronnen ofwel de burgemeesters van Constanta(Mazare), Craiova(Vasilescu),Iasi(Nichita). Bacau(Stavarache) en Brasov(Scricaru).’t Ruimt wel lekker op.

Eind november zullen de nationale verkiezingen worden gehouden en het lijkt erop dat een interim regering van technocraten niet zal worden herhaald.
Misschien geeft het recente onderzoek waar gemeten werd welke publieke persoon het meeste vertrouwen van de bevolking geniet een trend aan. De top 5 werd ingenomen door president Klaus Johannes met 51,2%(november 2015 59,8%), Mugur Isarescu, president van de Nationale Bank met 36,1%(november 2015 40,4%), premier Dacian Ciolos 30,4%(november 2015 32,6%), George Maior ambassadeur VS 27,3% en de voormalige premier Victor Ponta 23,3%(november 2015 20,2%). Als men van de huidige situatie uit mag gaan, zijn de eerste vier geen kandidaten voor de nationale verkiezingen en dan zou de top 5 er anders uitzien, zoals het bijgaande overzicht aangeeft en dat zou het politieke landschap danig veranderen. Enfin, het is maar een peiling.