Op 12 september jl. bracht onze premier een kort bezoek aan Roemenië, waarvan de officiële agenda hieronder staat weergegeven.

Hoewel Nederland niet tot de “trojka” behoort, stond het Roemeense EU voorzitterschap in de eerste helft van 2019 op de agenda. Een korte uitleg over deze trojka: Om continuïteit van de werkzaamheden van de EU in de Raad te bevorderen wordt er nauw samengewerkt tussen telkens 3 lidstaten die na elkaar het voorzitterschap bekleden en die “trojka’s” worden genoemd. Dit systeem werd in 2009 ingevoerd bij het Verdrag van Lissabon. Een voorzitterschapstrio bepaalt de doelstellingen op lange termijn en stelt een gemeenschappelijke agenda op met de onderwerpen en grote thema’s die de Raad gedurende de betrokken 18 maanden zal behandelen. Op basis daarvan geeft elk van de 3 landen vervolgens nadere invulling aan zijn eigen halfjaarlijkse programma. Het trio voor de eerste helft van 2019 zal derhalve bestaan uit Finland, Kroatië en het Roemeense voorzitterschap.
Onderstaand een vrije compilatie uit de gesprekken die tussen Premier Mark Rutte, President Klaus Johannis en Premier Viorica Dăncilă hebben plaatsgevonden.

Populisme versus pragmatisme
President Klaus Johannis gaf aan dat het populisme in beide landen niet leidend mag zijn, waardoor ongewilde weerstanden tegen bemoeienis van buitenaf kunnen ontstaan en ons moeten richten op de gemeenschappelijke waarden van de Europese Unie.
In dit kader moeten ook de justitiële en hervormingen en de aanpak van corruptie (niet juridisch term) plaatsvinden, zoals omschreven in het Coöperatie- en Verificatie Mechanisme(CVM). In dit kader is ook de assistentie ingeroepen van de instellingen van de Raad van Europa zoals Greco en Commissie van Venetië. Hoewel door de gesprekspartners niet alles bij de naam werd genoemd mag het succesvolle optreden van het Anti-Corruptie Directoraat worden genoemd, zoals ook het recente doorlichten van het justitieel systeem c.q.apparaat(scheiding der machten).

Schengen
Zowel de Roemeense president als de Roemeense premier brachten de toetreding tot de Schengenzone ter sprake, want altijd een uiterst gevoelige geschilpunt tussen beide landen was en is. De Nederlandse koppeling van twee aparte verdragen, dus Schengen en het CVM, wordt van Roemeense zijde nog steeds als een contractbreuk ervaren. Terecht merkte Premier Viorica Dăncilă op dat de MVC problematiek niet aan de Schengennormen mag worden gerelateerd, omdat het twee van elkaar verschillende verdragen zijn. Zoals verwacht bleef een concreet antwoord van Premier Mark Rutte uit. Laatstgenoemde verschilt in deze kwestie ook van mening met het Nederlandse bedrijfsleven, want de DRN en de VNO-NCW hebben destijds een duidelijk statement afgegeven dat zij de koppeling van Schengen en CVM afwezen.

Economische relaties
De uitstekende economische relaties werden door alle betrokkenen onderschreven. Dit gegeven interpreterend zou het de stelling recht doen dat deze ondanks politici en ambtenaren goed genoemd mag worden en dat geldt zowel voor Nederlandse als Roemeense zijde.

Doel van het bezoek
Het uiteindelijke doel van het ultrakorte bezoek werd niet duidelijk en gelet op de uitspraken is er de indruk achtergebleven dat Nederland het bezoek aflegde in relatie met het komende Roemeense voorzitterschap van de EU. In deze zin maakte de Roemeense Premier Viorica Dăncilă de prikkelende opmerking dat dit het eerste bezoek is dat afgelopen 15 jaar door een Nederlandse premier aan Roemenië is gebracht. Zij was echter hoopvol en voegde daaraan toe dat Nederland behoort tot de top buitenlandse investeerders in Roemenië, en de aanwezigheid van Nederlandse bedrijven in ons land nog steeds groeit. Daarom willen wij manieren scheppen om deze samenwerking te versterken door meer economische uitwisselingen en met bedrijven fora te organiseren. Zij presenteerde de Nederlandse minister-president een nieuw beleggingsraamwerk in Roemenië, zoals de goedkeuring van het aanbestedingsrecht en de wet van publiek-private samenwerking. Voorts  besprak zij (nieuwe) terreinen van samenwerking zowel bilateraal als sectoraal,op de terreinen van onderzoek en innovatie, landbouw, defensie en veiligheid. En met name samenwerking in marine-industrie is een benchmark voor onze bilaterale samenwerking, aldus de premier.