Nieuwsbrief maart 2023

Noaberschap(nabuurschap) in Roemenië

Als men de geopolitieke situatie in Zuid-Oost Europa beziet, lijkt het alsof Roemenië de cultuur van Oost-Nederland heeft overgenomen. Het kan ook zijn omdat Roemenië een Romaans eiland omgeven door een Slavische zee wordt genoemd.

Zonder veel omhaal van woorden hebben zij hun buurland Oekraïne en de grenzen voor hen geopend zodat zij hun graan konden exporteren. Dezelfde houding namen zij aan ten opzichte van Moldova waarbij zij ook de energievoorziening in zekere mate veiligstelden. En bij het laatstgenoemde land hebben zij steun toegezegd nu de Russische Federatie daar voor onrust zorgt.

Roemenië wordt ook geprezen in het Amerikaanse Congres voor hulp aan Oekraïne
Democratische en Republikeinse leden van het Huis van Afgevaardigden deel uitmakend van de commissies Informatie, Strijdkrachten, Binnenlandse Veiligheid, Juridische Zaken en Helsinki te weten: Bill Huizenga, Jason Crow, Sylvia Garcia, Eric Swalwell, Victoria Spartz, Linda Sanchez, Joe Wilson, Steve Cohen, Jim Costa en Robert Aderholt erkenden ook de prominente rol van Roemenië bij het beheersen van een humanitaire en veiligheidscrisis met sterke gevolgen in de regio en wereldwijd. Het belang ervan, zeiden ze, werd opnieuw bevestigd door de samenwerking van de twee landen in de context van de Russische invasie van Oekraïne. Ze presenteerden tweeledige steun voor Oekraïne en zeiden dat dit essentieel is voor het behoud van een op regels gebaseerde internationale orde.
Samen met ambassadeur Andrei Muraru werd Roemenië vertegenwoordigd door senator Titus Corlățean, de voorzitter van de Senaatscommissie voor buitenlands beleid, minister van cultuur Lucian Romașcanu, en parlementsleden Ben-Oni Ardelean, Alexandru Muraru, Pavel Popescu en Dan Cristian Popescu, die allemaal deel uitmaakten van de regeringscoalitie die bestaat uit sociaal-democraten, liberalen en de Hongaarse minderheidspartij UDMR.

De Roemeense politieke stabiliteit draagt ertoe bij dat Nederlandse bedrijven in grote mate (ruim 5800) in het land investeren en dat is nog steeds groeiende! En de DRN als ondernemersorganisatie blijft de ondernemers daarbij ondersteunen om ook gestalte te geven aan goed noaberschap in de zakelijke zin van het woord!

Sector Agri en Food

De Nederlandse producent van bakkerijingrediënten Koninklijke Zeelandia Groep gaat in 2023 € 800.000 investeren in Roemenië

“We zijn van plan om de hele productie- en magazijnhal te bedekken met zonnepanelen, zodat we een groot deel van de verbruikte energie zelf moeten kunnen opwekken. Vervolgens zullen er investeringen worden gedaan om door te gaan met herinrichting, het vergroten van de veiligheid van werknemers en digitalisering. Voor volgend jaar hebben we investeringen van ruim € 800.000 uitgetrokken”, zegt Ovidiu Bocaniciu, algemeen directeur van Zeelandia Romania.
Hij voegde eraan toe dat de grootste uitdaging voor 2023 te maken zou hebben met macro-economische stabiliteit en vervolgens met het herschikken van de toeleveringsketen. In Roemenië startte de activiteit van Zeelandia in 1998 met de overname van de Poolse groep Superbake, inclusief de lokale dochteronderneming. Zeelandia had eerder een fabriek in Boekarest, maar investeerde vervolgens 3 miljoen euro in een andere fabriek, in Iasi. In Iasi heeft het bedrijf ongeveer 100 werknemers. De manager zegt dat 2022 moeilijker was dan 2021, vanwege de oorlog in Oekraïne en de inconsistentie in de toeleveringsketen, evenals de stijgende energieprijzen. “Toch bereiken we een vergelijkbaar winstgevendheidsniveau en steeg de omzet aanzienlijk. We verwachten RON 73 miljoen omzet voor 2022”. [1EUR =ong. 5RON] In 2021 had Zeelandia RON 61,4 miljoen omzet en RON 2,9 miljoen nettowinst.

De gemiddelde prijs van Roemenië voor 1 ha landbouwgrond steeg tot 7.601 euro

Volgens de laatste gegevens die op Europees niveau zijn gepubliceerd en geciteerd door Agrointeligenta was de gemiddelde prijs van een hectare bouwland in de Europese Unie in 2021 varieerde van € 3.661 in Kroatië tot € 47.290 in Luxemburg, volgens gegevens gepubliceerd door Eurostat.
De gemiddelde grondprijs in Roemenië stijgt jaar na jaar In het geval van Roemenië bedroeg de gemiddelde prijs van een hectare bouwland € 7.601 in 2021, tegen € 7.163 in 2020. Ter vergelijking: de gemiddelde prijs van een hectare bouwland in 2021 was € 6.096 in Bulgarije, € 5.940 in Frankrijk en € 5.187 in Hongarije. Andere lidstaten waar de gemiddelde prijs per hectare bouwland lager is dan in Roemenië zijn Litouwen, Estland, Letland, Slowakije en Kroatië.
Voor Roemenië zijn de hoogste prijzen voor bouwland in de regio Boekarest-Ilfov (€ 10.707 per hectare) en de laagste in de regio Noordwest (€ 6.206 per hectare), in beide gevallen lager dan in 2020. Volgens Eurostat hangt de prijs van bouwland af van verschillende factoren, zoals nationale wetgeving, klimaat, nabijheid van transportnetwerken, bodemkwaliteit, irrigatiesystemen en marktwerking in verband met vraag en aanbod.
Bron: Agrointel.ro

Hoeveel melkkoeien zijn er de afgelopen jaren verdwenen in Roemenië?

Volgens gegevens gepubliceerd in het Nationaal Strategisch Plan (NSP) daalden zowel de melkkoeienstapel als de totale productie van rauwe melk in Roemenië tussen 2010 en 2020 met respectievelijk 3,3% en 18,4%, leest het nieuws op Agrointeligenta. “Vergeleken met 2015, toen 1.311.000 stuks melkkoeien werden geregistreerd, daalde het aantal melkkoeien in 2020 tot 1.2300.000 stuks, het verschil van 81.000 stuks, wat neerkomt op een vermindering van 6,17%, wat leidt tot een afname van de productie van rauwe melk met 6,47 stuks. %, van 42.663.000 hl in 2015 naar 39.901.000 hl in 2020”, blijkt uit de geciteerde gegevens.

Melkconsumptie per hoofd van de bevolking stijgt
 Uit hetzelfde document blijkt ook dat de jaarlijkse melkconsumptie per capita tussen 2015 en 2020 met 9,19% is gestegen van 237 liter/capita naar 259 liter/capita, terwijl de totale jaarlijkse melkproductie in dezelfde periode met 7,54% is gedaald. Met het verlenen van subsidies vanaf 2023 beoogt het ministerie van LNV de melkveehouderij op een bepaald niveau te houden, rekening houdend met het volgende: – gebrek aan alternatieve werkgelegenheid op het platteland; – het risico dat deze activiteit wordt stopgezet, dat niet wordt voldaan aan de behoeften van de binnenlandse consumptie en dat de voedselzekerheid daardoor in gevaar komt; – de noodzaak om lokale markten te voorzien van melk en zuivelproducten om gebruik te maken van de bestaande productiecapaciteiten, waarvan sommige momenteel gesloten zijn. Hoewel Roemenië zichzelf als een groot veehouderijland beschouwt, behoren zuivelproducten tot de meest geïmporteerde voedingsmiddelen. Voor room bijvoorbeeld is de verhouding tussen binnenlandse productie en invoer 1 op 4. Voor elke ton room die in eigen land wordt geproduceerd, haalt Roemenië nog eens vier ton uit het buitenland om het verbruik te dekken. “De oplossing is om het productie- en verwerkingssegment te ontwikkelen”, zei onlangs Tudorel Andrei, president van het National Institute of Statistics (INS).
Bron: Agrointel.ro

Focus op kalverhouderij

De kalverhouderij staat in Nederland onder druk. Mochten de ammoniak reductie plannen doorgaan dan heeft dat grote consequenties met name voor de veehouderij en kalverhouderij.
Groei van de sector vindt in Nederland niet meer plaats. Door de hierboven genoemde uitdagingen zal de sector de komende jaren krimpen, met naar schatting 10-15% ten opzichte van 2021. Grootste vraagteken hierbij is hoe de uitkoopregelingen van de overheid uitpakken voor de kalversector. Medio 2023 is hier waarschijnlijk meer duidelijkheid over, aldus Jeroen van den Hurk Sectormanager Rabobank Food & Agri, intensieve veehouderij.

Geen groei, toch sterke internationale positie
In Roemenië moet de kalverhouderij nog ontwikkeld worden. Nu wordt bovendien een groot aantal kalveren via Constanta per schip naar het Midden-Oosten vervoerd om daar halal te worden geslacht. De verwachting is dat dit in de komende tien jaar drastisch beperkt zal worden door EU-beleid. Ook hier geldt wat in Nederland een bedreiging is, is een kans in Roemenië.
Dit geldt niet alleen voor de kalverhouderij maar ook voor andere sectoren (m.n. varkens, akkerbouw, melkveehouderij ketens, conventioneel en bio, inclusief) in de agrifood sector. Nederlandse kennis wordt gewaardeerd.

De rol van Agriprogess
Agriprogress heeft in samenwerking met de DRN Taskforce Agri & Food en de Vereniging van Kalverhouders (VVK) in juni vorig jaar een studiereis georganiseerd naar Roemenie. Tijdens de reis – dat een mooie afwisseling was tussen business en cultuur – zijn een aantal sleutelspelers in deze sector in Roemenië bezocht, bijvoorbeeld Dutch Agritrading van Gert Bronkhorst (grote speler in de kalverhandel), een aantal Roemeense slachterijen, Jan de Boer van DN Agrar (de grootse melkveehouderij in Roemenië) en Karpaten Meat (Black Angus op basis van gras). Dit afgewisseld met goeie wijn van Tohani in Mizil, Sergiana in Poiana Brasov en rondleidingen door Sibiu en Boekarest. Als reactie op dit bezoek zijn er vervolgens in het najaar twee missies van slachterijen en vleesveehouders naar vleesstieren, kalverhouders, toeleveranciers en slachterijen in Nederland georganiseerd. Op dit moment zijn er gesprekken gaande over het ontwikkelen van een kalverstal, over de verbetering en ontwikkeling van een slachterij en over de overname van een keten

Agriprogress helpt Nederlandse investeerders en ondernemers graag om voet aan de grond te krijgen in dit land met heel veel ruimte. Op de site staan een aantal bedrijven die op dit moment te koop staan. We organiseren graag dit jaar weer een aantal missies naar Roemenie. RVO helpt bovendien een handje mee, 50% van de kosten kunnen worden betaald door RVO.

Meer info: www.agriprogress.com.

Het Nederlandse concern DN Agrar, de grootste producent van rauwe melk in Roemenië, koopt 800 Holsteinkoeien

DN Agrar, een bedrijf gecontroleerd door een groep Nederlandse investeerders, genoteerd op de AeRO-markt van BVB, kocht 800 Holstein-koeien voor de uitbreiding van een van de boerderijen. Het doel is om 12.500 dieren te bereiken, vergeleken met de 11.000 die ze momenteel hebben, door organische uitbreiding of overnames van boerderijen.

DN Agrar Group SA (DN) zet haar investeringen in de Apold-boerderij voort door 800 Holstein-koeien te kopen, volgens een bedrijfsaankondiging. De investering is volgens het bedrijf gericht op het vergroten van de productiecapaciteit en het vernieuwen van de kudde melkkoeien en jongvee.

“Bij DN AGRAR blijven we investeren voor de ontwikkeling van het bedrijf. Tot nu toe bereiken de aankopen voor de Apold-boerderij een kudde van 1.200 dieren, waarvan een deel wordt gebruikt om de kudde melkkoeien te vernieuwen en een ander deel om de nieuwe productiecapaciteit van de boerderij te voltooien. De investeringen die vorig jaar zijn gedaan, voor de modernisering en uitbreiding van de melkstallen, stellen ons in staat om zowel de veestapel als de melkproductie te vergroten, zonder afbreuk te doen aan de kwaliteitseisen die ons bedrijf bepalen”, zegt Jan Gijsbertus de Boer, voorzitter van de DN Agrar Groepsbestuur.

In 2016 werd Jan de Boer door het Dutch Romanian Network onderscheiden met de Romanian Business Award.

Advies aan Roemeense boeren om (meer) windsingels in de landbouw aan te leggen

“De (bosbouw) windschermen gemaakt van landbouwsoorten zijn als nieuwigheid voorgesteld door de specialisten van de Academie voor Landbouw- en Bosbouwwetenschappen (ASAS) “Gheorghe Ionescu-Sisesti”, kondigde de voorzitter van dit hoge forum, PhD Prof. Valeriu Tabără aan.

Hij herhaalde dat klimaatverandering geen vaag verhaal is, maar een realiteit. Professor Tabără sprak ook over de inspanningen van specialisten om nieuwe oplossingen te creëren voor de bescherming van gewassen door middel van bosbarrières (windschermen). “Windsingel is absoluut noodzakelijk. We komen met een nieuwigheid die we willen patenteren als een soort omheining. We gaan niet voor bossoorten, we gaan voor landbouwsoorten.
We hebben het over zwarte walnoot, wilde kers, mogelijk ook lindebomen, om het areaal honingplanten te vergroten en dan, onderaan het gordijn, (…) voegen we waskersenbomen en hazelnoten toe – waar het zal werken, dus iets dat het gordijn zal sluiten rondom de basis”, kondigde prof. Valeriu Tabără, voormalig minister van Landbouw, aan. De president van ASAS zei tijdens het Agrostrategia-programma dat er rekening moet worden gehouden met het specifieke klimaat van elk deel van het land bij het creëren van bosbouwwindschermen gemaakt van landbouwsoorten. “We hebben een soort windscherm voor fruitbomen in Marculești, gebaseerd op een proefschrift van een boswachter jaren geledenWe moeten rekening houden met de omstandigheden van elk gebied (…) We betwisten geen windsingels in de bosbouw, die zeker hun waarde hebben, maar we komen met enkele toevoegingen, waaronder milieukwesties”, zei prof. Tabără.

Roemeense ondernemer investeert 1 mln euro in biologische duindoorn

Timisoara is de thuisbasis van de nieuwste productielijn van Frootya biologische duindoornnectar, een merk dat is ontwikkeld door een lokale ondernemer die sinds 2013 1 miljoen euro heeft geïnvesteerd in de teelt van de plant. De investering werd gedekt met particuliere en Europese fondsen.
De productielijn van Frootya omvat rauw duindoornsap, maar ook combinaties van duindoornnectar met mango, aronia, gember, sinaasappel en honing. De Roemeense duindoorn groeit in de Mures-vallei, op een boerderij die is uitgerust met alle nodige faciliteiten, onder gecontroleerde en gecertificeerde biologische omstandigheden. In het eerste jaar na de lancering van het merk Frootya streven ze naar een omzet van 250.000 euro, waarvan 100.000 euro uit de verkoop van sap en nectar en de rest uit de groothandel in duindoornvruchten’, zegt Lucian Popa, managing partner bij PALD Biofarm, het bedrijf dat het merk Frootya exploiteert. Lucian Popa besloot in 2013 een investering in de landbouw te starten. Hij koos voor de duindoorn, een geschikt product voor biologische landbouw, en de eerste investering bestond uit de aankoop van een stuk grond van 42 hectare in een gebied met een traditie van fruitteelt – de Mureș-vallei in de provincie Arad. In 2014 werden de eerste 10 hectare duindoorn aangeplant en in 2019 haalde het project met succes de eerste ronde van  Europese fondsen binnen. In de eerste jaren werd duindoorn verkocht aan interne en externe verwerkers, groothandel. ‘Na een marktanalyse en de wens om dichter bij de eindconsument te staan, hebben we besloten om sap en nectar aan ons aanbod toe te voegen’, zegt Lucian Popa. Voor 2023 is de ondernemer van plan uit te breiden met een nieuwe geautomatiseerde productielijn, met Europese financiering, en de kosten te optimaliseren door energie-onafhankelijkheid door fotovoltaïsche panelen te installeren.

Duindoorn ( Hippophae rhamnoides L.) is een bladverliezende struik of boom die ook bekend staat als Siberische ananas, zanddoorn, zeebes en vaaldoorn. Hippophae L. is ontstaan ​​in het Hengduan-gebergte en de oostelijke Himalaya en wordt wijd verspreid in de gematigde streken van Eurazië. Elk deel van deze plant (vruchten, bladeren, stengels, takken, wortels en doornen) wordt van oudsher gebruikt in de geneeskunde, voedingssupplementen, bodem- en vochtbehoud en het opzetten van leefgebieden voor wilde dieren. Daarom staat duindoorn in de volksmond bekend als “Wonder Plant”, “Golden Bush” of “Gold Mine”
In de afgelopen jaren zijn er talloze rapporten verschenen over de farmacologische activiteiten van duindoorn, waaronder de kanker bestrijdende, ontstekingsremmende, antimicrobiële en antivirale activiteiten, en het vermogen om te werken in cardiovasculaire bescherming). Het lijdt geen twijfel dat duindoorn een groot medicinaal en therapeutisch potentieel heeft, wat kan worden toegeschreven aan het feit dat duindoorn verschillende vitamines, carotenoïden, polyfenolen en vetzuren bevat.

Sector Scheepsbouw

Roemenië heeft dringend extra maritieme slagkracht nodig en geen intentieverklaringen c.q. vage beloften

Gelet op de veiligheidssituatie in en rondom de Zwarte Zee is het dringend noodzakelijk dat de Roemeense regering knopen doorhakt en zich niet langer laat ringeloren door het Franse Naval wat een staatsbedrijf is.

Wat voorafging
Frankrijk en Roemenië hebben op 15 juni 2022 een intentieverklaring getekend die gericht is op de ontwikkeling van de capaciteiten van de Roemeense marine. Niemand minder dan president Macron reisde naar Roemenië, waar, in de zijlijn van zijn bezoek, de intentieverklaring werd getekend. Met de ondertekening komt er wellicht schot in het bouwproject van de nieuwe Roemeense korvetten door Naval Group. Dit project loopt al ongeveer zeven jaar, zonder dat er veel terreinwinst wordt geboekt. En in 2023 is dat nog steeds niet het geval.

Damen of Naval Group?
De vier nieuwe Roemeense korvetten zouden in eerste instantie door het Nederlandse bedrijf Damen gebouwd worden. Toen er in Roemenië echter een nieuwe regering aangetreden was, besloot men toch over te gaan tot een aanbesteding. Deze werd in 2019 gewonnen door Naval Group. Het Franse staatsbedrijf werd daarin gesteund door president Macron. Met het project was 1,6 miljard euro gemoeid.
Damen diende daarna nog officieel bezwaar in. Volgens Damen was er sprake van verschillende onrechtmatigheden bij de aanbesteding en gunning. Zo zou er tijdens de aanbesteding informatie gelekt zijn, waaronder elementen uit de financiële aanbieding. Uiteindelijk lag de prijs die Naval Group aanbood 50 miljoen euro lager dan die van Damen.
Damen diende officieel bezwaar in bij de anti-corruptie autoriteiten van Roemenië en het tribunaal van Boekarest. Dit sorteerde echter geen effect, waardoor Naval Group definitief als winnaar werd aangewezen.

Vertraging door onenigheid tussen Frankrijk en Roemenië
Tot de bouw van de korvetten is men echter nog niet overgegaan. Naval Group en de lokale Constanta-werf, waar de korvetten gebouwd moeten worden, kunnen het niet eens worden over waar de verantwoordelijkheid van de bouw ligt. Naval Group wil dat de verantwoordelijkheid overgenomen wordt door zijn Roemeense partner, aangezien deze de korvetten moet bouwen. Voor Roemenië is dit echter uitgesloten.
Die verantwoordelijkheid heeft te maken met waar de rekening terechtkomt als er iets misgaat. Naval Group wil de schepen laten bouwen op een werf waar nog nooit een marineschip gebouwd is. Daarom willen de Fransen niet de volledige verantwoordelijkheid dragen. De gekozen werf was echter de keuze van de Fransen.

Dit maakt de extra wrang voor Damen, dat over twee scheepswerven in Roemenië beschikt waar al 20 jaar marineschepen worden gebouwd. Op de werf in Galati wordt het bevoorradingsschip Den H elder gebouwd, de werf Mangalia is zelfs deels in handen van de Roemeense overheid.
Door de onenigheid tussen Frankrijk en Roemenië bleef het daadwerkelijk ondertekenen van het contract lang uit. De Roemeense regering stelde een aantal keer een deadline, maar deze werd telkens opgeschoven. Hierdoor kreeg Damen hoop dat het de aanbesteding toch weer in handen zou krijgen, zo bleek in april 2022. De deadline van eind april werd overigens ook niet gehaald, waarna die tot dit najaar werd opgeschoven. En de op 15 juni 2022 ondertekende intentieverklaring heeft deze impasse niet doorbroken.

De beperkte capaciteit van Roemeense marine
Inmiddels (2023) lijken de Roemeense plannen en mogelijkheden te zijn gegroeid. De Roemeense minister van Defensie Vasile Dincu merkte onlangs op dat het oorspronkelijke programma niet meer van deze tijd is: “Het voldoet niet meer volledig aan onze behoeften. We hebben een veel complexer programma nodig.”
Dat Roemenië extra maritieme slagkracht nodig heeft, staat buiten kijf. Op dit moment heeft de Roemeense marine zeer beperkte capaciteiten met drie multifunctionele fregatten, waarvan twee tweedehands schepen vanuit het Verenigd Koninkrijk. Daarnaast zijn er zeven korvetten in dienst, waarvan de drie types Tarantul geërfd zijn uit het tijdperk van de Sovjet-Unie. Daarnaast beschikt Roemenië één onderzeeboot van de Kilo-klasse. Deze heeft echter sinds 1996 niet meer gevaren.
De Roemeense zeestrijdkrachten zijn van plan om in 2023 de procedures voor de aankoop van onderzeeërs te starten. Andere inkoopprogramma’s omvatten mijnenvegers, amfibische aanvalsvoertuigen en helikopters.

“Samen met het SIML-programma (Mobile Anti-Ship Missile Launch System) hechten de Roemeense zeestrijdkrachten op korte termijn veel  belang aan de start van het programma “Submarine Against Surface and  Underwater Threats” en de aanschaf van mijnenjachtschepen, interventieschepen voor duikers, amfibische aanvalsvoertuigen en helikopters met mogelijkheden voor oppervlaktegevechten.
Met betrekking tot schenking en modernisering noemde de chef van de generale staf van de zeestrijdkrachten de niet-start van het grote programma voor de aankoop van multifunctionele korvetten als de belangrijkste reden voor het niet behalen van de capaciteitsdoelstellingen die ons land ten aanzien van – tegenover de NAVO.

“In het jaar 2022 waren de inspanningen van de structuren van de Roemeense zeestrijdkrachten gericht op de uitvoering van de permanente gevechtsdienst, de bewaking van de maritieme en rivierruimte in ons verantwoordelijkheidsgebied, evenals op de gevechtsoperatie tegen zeemijnen, die we na het uitbreken van de oorlog vanuit Oekraïne lanceerden”, zei vice-admiraal Mihai Panait aan het begin van zijn presentatie.

En de Fransen?
President Macron noemde de nieuwe wensen van Roemenië een “ambitieus plan” en dus zijn deze waarschijnlijk uitgebreider of geavanceerder dan het eerder door de Roemenen gekozen Gowind-korvet  van Naval Group.
Frankrijk wil Roemenië ook van dienst zijn in de plannen om over nieuwe onderzeeboten te beschikken. In 2018 besloot Roemenië nog niet over te gaan tot de koop van Type 214 onderzeeboten van het Duitse tkMS vanwege geldgebrek. Nu wordt het defensiebudget echter verhoogd tot 2,5 procent van het BBP en lijkt er meer mogelijk. De nieuwe onderzeeboten zouden door Naval Group gebouwd kunnen worden.

De nieuwe minister van Defensie van Frankrijk Sébastien Lecornu (links) ondertekent met zijn Roemeense evenknie Vasile Dincu de intentieverklaring. (Foto: Franse Defensie)

De gedachte komt dan op dat een ezel zich niet tweemaal aan dezelfde steen stoot, want als het Franse Naval eerst niet aan zijn verplichtingen heeft voldaan zal er twijfel ontstaan over de uitvoering van de nieuwe orders. Immers men heeft nog steeds dezelfde counterpart in Constanta die een dergelijk project niet kan uitvoeren. De Roemeense regering zal waarschijnlijk kiezen voor een openbare aanbesteding want de door hun geraadpleegde Franse deskundigen Hugo Decis(International Institute for Strategic Studies) en Xavier Vavasseur(voormalige Franse diplomaat) bleken verbonden te zijn aan het Franse Naval.

Damen Shipyards ontving in 2014 uit handen van het Dutch Romanian Network de Romanian Business Award

Damen Shipyards Mangalia bouwt twee constructies voor offshore platforms die een offshore windmolenpark nabij New York zullen bereiken

De Damen Mangalia Shipyard (DSMa) in Roemenië, de grootste unit van de groep, kondigt aan dat het momenteel werkt aan twee HVDC (High-Voltage Direct Current) offshore transmissieprojecten, twee bovenbouwconstructies bedoeld voor offshore platforms.

Offshore constructies in aanbouw bij Damen Mangalia Foto: Damen Shipyards

De twee bovenbouwconstructies worden gebouwd in het kader van contracten met Aker Solutions en de werkzaamheden zijn vorig jaar(2022) begonnen en met de start van de montage en uitrusting zal het eerste project in de eerste helft van 2023 worden opgeleverd en het tweede in het eerste kwartaal van 2024.

Na voltooiing zullen de HVDC-platforms vertrekken naar de locatie van Aker Solutions in Stord, Noorwegen, waar de HVDC-apparatuur zal worden geïnstalleerd en in gebruik genomen voordat ze op hun eindbestemming worden afgeleverd, zo kondigde Damen aan.

De HVDC-platforms zullen vervolgens worden verscheept naar het Sunrise Offshore Wind Farm , ongeveer 30 mijl ten oosten van Montauk Point in Long Island, New York.
Hiermee laat Damen Shipyards zien dat het een veelzijdig bedrijf is.Damen kondigt aan dat het zich binnen deze projecten bezighoudt met structurele constructie, oppervlaktebescherming, apparatuur, isolatie, verlichting, leidingen, lokale bedrading en andere, evenals de aanleg van transportnetwerken.

Sector Logistiek en Transport

Hoeveel verdienen Roemeense transport- en distributiemedewerkers?

Meer dan 2.600 banen in transport en distributie zijn door werkgevers geplaatst sinds het begin van het jaar en tot nu toe. Dit is een van de sectoren die massaal werft, maar ook maandelijks een groot aantal sollicitaties trekt. De meeste zijn gericht op beginnende en onervaren kandidaten, gevolgd door kandidaten op middenniveau (die tussen de twee en vijf jaar ervaring in het veld hebben).
Aan het begin van het jaar zijn senioren en managers veel minder gewild. “Dit gebeurt omdat we het hebben over een veld met een hoog personeelsverloop in deze segmenten – instap- en middenniveau. Daarnaast zijn de bedrijfsvolumes van werkgevers in de sector de afgelopen twee jaar flink gegroeid, zodat de behoefte aan natuurlijke uitbreidin g van de teams hier vandaan kwam. Alleen voor koeriers, een van de meest gewilde kandidaat profielen in transport en distributie, hebben we momenteel bijvoorbeeld meer dan 700 vacatures op het platform”, zegt Roxana Drăghici, Head of Sales binnen eJobs .

Het gemiddelde salaris van degenen die in transport en distributie werken, is 3.500 lei (€ 710) per maand. Een promotor verdient 2.800 lei(€ 568), terwijl het gemiddelde voor een auto-dispacheur 4.000 lei (€ 811 ) bereikt.
Chauffeurs hebben een gemiddeld salaris van 2.700 lei(€ 548), maar dit plafond is alleen van toepassing op degenen wier werk niet bestaat uit reizen naar andere steden of het buitenland.
Wat chauffeurs betreft, het salarisbereik is erg breed en hangt af van het schema, de tijd waarin het voertuig rijdt en natuurlijk de afstanden die ze moeten afleggen.
Zo stijgt het salaris van een vrachtwagenchauffeur tot gemiddeld bijna 3.800 lei (€ 771)per maand, en dat van een vrachtwagenchauffeur op internationale routes kan hoger zijn dan 14.000 lei(€ 2840).
Hoewel het salarisgemiddelde op dit gebied 3.500 lei (€ 710) is en meer dan de helft van de openstaande vacatures gericht is op kandidaten op instapniveau, kunnen de aangeboden salarissen voor de functies van specialisten of managers hoger uitvallen dan het algemene marktgemiddelde voor vergelijkbare functies. Zo werden salarissen ingevoerd van 20.000 lei(€ 4058) voor de functie van economisch directeur, 18.000 lei( € 3652) voor Chief Technological Officer, 16.000 lei(€3246) voor projectmanager of 13.000 lei(€ 2637) voor een administratief directeur.

In de afgelopen maand zijn er 61.000 sollicitaties voor banen in transport & distributie geregistreerd. 90% van de sollicitaties betreft banen in het land en 5,3% voor banen in het buitenland.
Voor banen op instapniveau kan het salarisverschil tussen Roemenië en West-Europese landen 1 tot 5 bedragen. 4,7% van de sollicitaties betreft banen op afstand.
De laagste gemiddelde nettosalarissen die tot nu toe zijn ingevoerd door werknemers in transport en distributie zijn voor: Computeroperator – 2.300 lei(€ 467) Koerier – 2.500 lei(€ 507) Magazijnbeheerder – 2.700 lei(€507) Technicus – 2.700 lei(€ 547) Junior accountant – 2.800 lei(€ 568)

De steden met de laagste gemiddelde nettolonen in transport & distributie zijn: Galaten: 1.800 lei(€ 365) Vaslui: 2.300 lei( € 467) Buzau: 2.500 lei( € 507) Brăila: 2.500 lei(€ 507) De steden met de hoogste gemiddelde nettolonen in transport & distributie zijn: Boekarest: 4.000 lei(€ 812) Cluj – Napoca: 3.800 lei (€ 771) Timișoara: 3.500 lei(€ 710) Sibiu: 3.300 lei(€ 670) Arad: 3.000 lei(€ 609)

Verloop omrekenkoers Lei naar Euro tot 4 maart 2023)
De functies waarvoor de hoogste salariswaarden in dit veld zijn geregistreerd: Economisch directeur: gemiddeld nettosalaris op nationaal niveau – 6.500 lei( 1319), maximum salaris – 20.000 lei( € 4058) Projectmanager: gemiddeld nettosalaris op nationaal niveau – 6.000 lei( € 1217), maximum salaris – 16.000 lei(€ 3246) Transportdirecteur: gemiddeld nettosalaris op nationaal niveau – 6.000 lei(€ 1217), maximumloon – 15.000 lei(€ 3043) Transportplanner: gemiddeld nettoloon op nationaal niveau – 4.000 lei(€ 812), maximumloon – 13.000 LEI (€ 2638) Wervingsspecialist: gemiddeld nettosalaris op nationaal niveau – 3.500 lei(€ 710), maximumloon – 12.000 lei(€ 2435)

Prognoses Roemenië in de transportsector in 2023

De markt blijft groeien en Roemenië wordt een belangrijk punt op de kaart van internationaal transport
DSV Road, het op twee na grootste vrachtvervoerbedrijf in Roemenië en Europa, schat dat de markt voor vrachtvervoer in Roemenië in 2023 zal blijven groeien, maar niet op het niveau van vorig jaar, Roemenië wordt een belangrijk punt op de kaart van internationaal transport , en transportdiensten die bedrijven helpen hun kosten te verlagen, zullen het hele jaar door het meest gewild zijn, dit zijn de belangrijkste voorspellingen van de transportmarkt in 2023 volgens een analyse van het bedrijf.

“De evolutie van de markt in Roemenië hangt nauw samen met de situatie op macroniveau, met wat er gebeurt op de andere markten, de regionale context. We volgen altijd de externe factoren en als we naar het jaar 2023 kijken, verwachten we vooral een consolidatie van de belangrijke vooruitgang die we vorig jaar, na de pandemieperiode, hebben behaald. Hoewel de effecten van de inflatie voelbaar zijn, zien we het groeipotentieel van transportdiensten, met name groupage en intermodale diensten, en de hervestiging van sommige transportroutes, na de oorlog, zal voor nieuwe stijgingen zorgen”, aldus Sergiu Iordache, Managing Director DSV Weg.

De transportmarkt blijft groeien
Volgens de prognoses van DSV Road zal de transportmarkt in Roemenië dit jaar blijven groeien, maar zal het niveau van 2022 niet overschrijden. Om preciezer te zijn, in 2023 zal het groeitempo van deze industrie vertragen als gevolg van een lager verbruik, als gevolg van inflatie groei.
In feite is de transportsector in Roemenië een van de meest stabiele takken van de economie, met een continue groei, zelfs in tijden van crisis.
In deze context schat DSV Road een groei van 10% van zijn activiteiten, wat zal leiden tot een consolidatie van de versnelde opmars vanaf 2022, toen het een omzet van 70 miljoen euro boekte, 40% hoger dan het voorgaande jaar.

Roemenië wordt steeds belangrijker op de internationale transportkaart
Roemenië wordt een steeds interessantere bestemming op de internationale kaart van het goederenvervoer, dat naar verwachting ook in 2023 zal groeien, hoewel de evolutie lager zal zijn dan die van vorig jaar, toen de activiteit sterk terugkeerde na de pandemie.
Vanuit het oogpunt van het goederenvervoer heeft Roemenië om verschillende redenen aan belang gewonnen op internationaal niveau, waaronder de oorlog in Oekraïne, die een deel van het verkeer naar ons land verplaatste, de infrastructuurprojecten voor de ontwikkeling van snelwegen en spoorwegen en de projecten die met Europees geld zijn gemaakt en die hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van bedrijven in Roemenië. 

Groupagevervoer blijft de meest gebruikte vorm van transport
Groupagevervoer, waarbij een enkele vrachtwagen kan worden geladen met de goederen van meerdere bedrijven, blijft op marktniveau het meest gevraagde transportmiddel, vooral voor import, maar in toenemende mate ook voor export vanwege de voordelen. Onder deze is er de mogelijkheid om elk gewicht tussen 10 kg en 2.500 kg te vervoeren zonder de verplichting om een ​​volle vrachtwagen te laden, waardoor de kosten voor bedrijven tot 80% worden geoptimaliseerd, en de snelheid van transport naar verschillende ontvangers.

De groei van groupagevervoer wordt in toenemende mate ondersteund door de ontwikkeling van e-commerce en online diensten en het minimaliseren van voorraden.
Binnen DSV Road is het groupagevervoer de meest gevraagde dienst, goed voor 60% van de omzet van het bedrijf. In 2022 is de vraag naar groupage binnen het transportbedrijf met 40% gestegen.

 Intermodaal transport groeit snel
Intermodaal transport, dat de combinatie is van twee vervoerwijzen (bijv. spoor en weg), wordt steeds belangrijker op de Roemeense transportmarkt vanwege lagere kosten en positieve effecten op het milieu, een steeds belangrijker punt van zorg voor bedrijven.Bij DSV Road staat intermodaal transport op de tweede plaats op de lijst van de meest gevraagde diensten, waarbij een stijging van de vraag naar dit type transport wordt geschat op minimaal 20% in 2023.

Groene transportoplossingen winnen aan snelheid in Roemenië
Aansluiting bij EU-normen en Europese richtlijnen heeft geleid tot een toename van de interesse van bedrijven om de hoeveelheid CO2 te verminderen en daarmee Groene Transportoplossingen te implementeren.
Hoewel het in Roemenië nog in de kinderschoenen staat, wint het duurzaamheidsgedeelte steeds meer terrein, vooral in de context waar de ESG-strategie een essentieel onderdeel is geworden van de bedrijfsstrategie van de bedrijven.
Zo heeft DSV Road de CO2 Reporting Tool-oplossing ontwikkeld, een systeem voor het monitoren van de impact van de CO2-voetafdruk op het milieu als gevolg van het gebruik van brandstof in het goederenvervoer over de weg, wat leidt tot een vermindering van de reële tijd de hoeveelheid CO2-uitstoot per partij vervoerde goederen en standaard per vrachtwagen.
Ook heeft de DSV Group, waar DSV Road deel van uitmaakt, onlangs zijn meest ambitieuze duurzaamheidsprogramma gelanceerd om zijn CO2-voetafdruk te verkleinen. de komende vijf jaar.
Door dit speciale programma doet DSV Road uit Roemenië mee aan de race van initiatieven om het milieu te beschermen, waardoor de groei van de divisie Groen Transport wordt versneld met nieuwe projecten om de hoeveelheid koolstofemissies te verminderen.
“We hechten steeds meer belang aan groene diensten en door onze technologie te gebruiken om de hoeveelheid koolstofemissies die in de lucht wordt verwijderd te monitoren, kunnen bedrijven de impact op het milieu zien. Het is ook in lijn met de missie van DSV Road om de CO2-uitstoot tegen 2030 tot 40% te verminderen”, legt Sergiu Iordache, Managing Director DSV Road, uit.

Exportactiviteit, steeds intenser
Een andere belangrijke trend is de toename van de activiteit op het gebied van export, waarbij de vooruitgang zowel in traditionele exportcategorieën als in nieuwe wordt geregistreerd. De diversificatie van de lokale economie groeide meer en meer, en Roemenië klom op de internationale hitlijsten die het niveau van complexiteit van de wereldeconomieën analyseren, als het 19e meest complexe en geavanceerde land van de 133 landen ter wereld, na een voorsprong van 20 plaatsen in slechts een paar jaar, volgens een analyse van Harvard University.

Digitalisering is steeds zichtbaarder in de transportsector
Last but not least zal de logistieke en transportmarkt in Roemenië een voortdurende transformatie doormaken, in een context waarin digitalisering de manier waarop operaties en diensten in deze sector worden gezien, opnieuw definieert. Oplossingen zoals het direct naar de klant volgen van vracht, zoals de ETA-app van DSV Road, zullen vooral nuttig zijn, aangezien de huidige omgeving het probleem van toenemende wachttijden aan de grens zal blijven zien.
DSV Road verwacht dat de trends in de sector van dit jaar zullen leiden tot een positieve dynamiek en de positie van de Roemeense markt, een van de belangrijkste markten in de regio, zullen versterken.
Bron: DSV Road

Historisch record van Roemeens graanvervoer door de haven van Constanta

Het vrachtverkeer door de haven van Constanta kende in de eerste 11 maanden van 2022 een stijging van ongeveer 10% ten opzichte van 2021, dat ook een recordjaar was, aldus Agrointeligența.

De haven van Constanta speelde in 2022, na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne, een strategische rol voor de doorvoer van goederen van en naar dit land, dus overheidsinstanties en particuliere bedrijven hebben massaal geïnvesteerd in de Roemeense haven, aldus adevarul.ro
Volgens de geschatte gegevens van de National Company for the Administration of Sea Ports SA (CN APM) bedroeg de vrachtoverslag in de eerste 11 maanden van 2022 69,7 miljoen ton, een stijging van ongeveer 10% ten opzichte van 2021, een recordjaar. ‘Op basis van de resultaten tot nu toe vertegenwoordigt 2022 voor de haven van Constanta een jaar met een nieuw historisch verkeersrecord’, zegt Florin Vizan, algemeen directeur van CN APM.
Granen waren de belangrijkste goederen die door de haven van Constanta werden vervoerd Volgens de gegevens vertegenwoordigen granen de vrachtgroep met het grootste aandeel in het totale vervoer, meer dan 30%, waarbij de haven van Constanta haar positie voor dit type vracht consolideert. Kwantitatief bedroeg de graanoverslag in de eerste 11 maanden 22,4 miljoen ton. De belangrijkste landen waarnaar graantransporten werden geleid, waren Egypte, Jordanië, de Filippijnen, Saoedi-Arabië, Spanje, Turkije, Israël, Soedan en Tunesië.
Volgens CN APM laat de structuur van het vrachtvervoer door de Roemeense zeehavens zien dat granen op de eerste plaats staan, gevolgd door ruwe olie, diverse artikelen, aardolieproducten, ijzererts en kunstmest. Van het totale verkeer van bijna 70 miljoen ton goederen vertegenwoordigt de invoer meer dan 23 miljoen ton, de uitvoer meer dan 22 miljoen ton, doorvoer – 20,5 miljoen ton, cabotage ongeveer 4 miljoen ton.

De belangrijkste importerende landen zijn Turkije, Brazilië, Griekenland, Georgië, Oekraïne en Italië. Qua export zijn de toplanden: Egypte, Spanje, Turkije, Jordanië, Iran, Nederland, Algerije, USA en Marokko. Haven van Constanta heeft nu een strategische rol Vizan voegde eraan toe dat de haven van Constanta in de huidige context een strategische rol speelt.
‘In de huidige context is de strategische rol van de haven van Constanta als regionaal vrachtknooppunt prominenter dan ooit geworden en een belangrijke, essentiële route geworden voor vrachtverkeer in het gebied. De haven van Constanta is een vitaal maritiem knooppunt geworden dat West- en Oost-Centraal-Europa verbindt met Centraal-Azië, het Verre Oosten en Noord-Afrika.

Het belang van de haven is ook te danken aan de strategische zeeverbindingen met de Donau, evenals spoor- en wegverbindingen’, voegde Florin Vizan toe. Dit jaar hebben de Roemeense regering en de havenadministratie honderden miljoenen euro’s geïnvesteerd om de capaciteit van de haven te vergroten, en ook particuliere bedrijven met havenactiviteiten hebben hun investeringen verhoogd. Deze omvatten het herstel van de spoorweginfrastructuur en de wegeninfrastructuur van de haven, evenals projecten om de infrastructuur voor elektriciteitsdistributie en openbare diensten te moderniseren. Tegelijkertijd wordt op het gebied van particuliere investeringen een RORO en een vrachtterminal opgezet in de haven van Constanta, een project ter waarde van € 75 miljoen uitgevoerd door DP World.

Bron: Agrointel.ro

IT Sector

Investcorp stapt in Roemeens-Nederlandse NetRom Software

NetRom Software krijgt een nieuwe meerderheidsaandeelhouder. Investeringshuis Investcorp Technology Partners, behorend tot de gelijknamige groep uit Bahrein, stapt in het softwarebedrijf, dat bijna vijfhonderd medewerkers heeft met vestigingen in Utrecht, Arnhem en de Roemeense steden Craiova en Timisoara.

Met een niet nader gemelde kapitaalinjectie voegt Investcorp zich naast de zittende aandeelhouders. Dat zijn oprichter en ceo Han in ’t Veld, andere leden van het managementteam en de Amsterdamse investeerder IceLake, die in 2019 aan boord kwam nadat het aandelen had overgenomen van informele investeerders. De partijen geven geen nadere financiële informatie over hun transactie.
Volgens het laatst beschikbare jaarverslag, dat van 2021, behaalde NetRom Software een netto-omzet van €21,5 mln, waarop het bedrijf een winst na belastingen haalde van bijna €3 mln. NetRom Software verhuisde in datzelfde jaar zijn hoofdkwartier van Breda naar een groter pand in het Utrechtse bedrijvenpark Papendorp. Onder de klanten bevinden zich kabel- en telecombedrijf VodafoneZiggo, autoleasemaatschappij LeasePlan en ov-bedrijf Transdev.

‘Belangrijke speler’
Met Investcorp als belangrijkste kapitaalverschaffer wil NetRom Software verder groeien en nieuwe geografische markten aanboren. Oprichter In ’t Veld noemt in een persverklaring de toetreding van het investeringshuis een essentiële stap om een ‘belangrijke speler’ te worden in zijn bedrijfstak.
De investeerder uit Bahrein kwam vorig jaar nog in het nieuws als mogelijke koper van AC Milan. Het in 1982 opgerichte Investcorp investeert in tal van bedrijfstakken, maar vergaarde in het verleden vooral bekendheid door zijn betrokkenheid bij luxemerken als Gucci en Tiffany.
Bronnen: NetRom, Financieel Dagblad en Profit

Han in ’t Veld is bestuurslid van het Dutch Romanian Network en aan NetRom werd in 2015 de Romanian Business Award toegekend

Blog: Post Craiova: Schiphol of Schiphel?

Twee keer per week ben ik te vinden op Schiphol. Tegenwoordig ook wel bekend als ‘Schiphel’. Ondanks de recente negatieve berichtgeving meen ik een lans te moeten breken voor de luchthaven. Alles is subjectief, maar decennialang was Schiphol voor mij een oase van efficiency en luxe. Eén van de vliegvelden die altijd te vinden was in de lijstjes van beste luchthavens ter wereld. Steevast in de top drie van Europa en de top tien wereldwijd.

Nu lijken veel mensen er als de kippen bij om de luchthaven volledig af te branden. Dat vind ik te makkelijk. Het is een beetje hijgerig en misschien ook oneerlijk om ondernemingen – of mensen – alleen of vooral te beoordelen op basis van hun laatste prestatie.
Dat is in verreweg de meeste gevallen namelijk volledig onterecht.
In het geval van Schiphol vaag je daarmee 150 jaar luchtvaartgeschiedenis in één klap weg, gebaseerd op de bijzondere omstandigheden, de hype, van nu.

Om iets echt te kunnen beoordelen moet je de context kennen. De omstandigheden waarin keuzes worden gemaakt en werk gedaan moet worden.
In het systeem waarin wij allemaal werken, moeten snelheid en efficiency worden bereikt tegen zo laag mogelijke kosten. Dat is nu eenmaal de wereld waarin we leven.
Het uitknijpen van externe leveranciers – voor de bagageafhandeling van Schiphol zijn dat er niet minder dan acht – is best practice voor nagenoeg iedere industrie.

Daarbij heeft Schiphol een ongekend zware coronacrisis achter de rug, met miljoenen reizigers minder dan normaal. Niet een situatie waarin je royaal en preventief de beurs trekt om arbeidsomstandigheden van je medewerkers te verbeteren.
Een van de aannemelijke oorzaken voor de huidige personeelstekorten is het bijeffect van de ‘flits economie’ waarin boodschappen, maaltijden en pakketjes instant bezorgd worden.
Die nieuwe bezorgindustrie werkt als een magneet op de arbeidsmarkt. De horeca heeft daar net zoveel last van als Schiphol.

Kun je Schiphol verwijten dat ze deze kentering op de arbeidsmarkt niet hebben zien aankomen?
Misschien hebben ze – net als vrijwel alle luchthavens in de ons omringende landen – onvoldoende geanticipeerd op de lange termijneffecten van hun beleid. Van mensen die minimaal betaald krijgen voor zwaar werk, kun je geen loyaliteit verwachten. Zeker niet met nieuwe concurrerende werkgelegenheid.

Of je nu kritisch bent op personeelsbeleid van Schiphol, of op vliegverkeer in het algemeen in verband met klimaatverandering: vanuit onze comfortabele en goed bereikbare positie in het centrum van Europa is het allemaal makkelijk roepen. Meer in de periferie van Europa geeft de ontsluiting van steden en regio’s door regionale luchthavens echt een geweldige economische impuls. Mijn persoonlijke lange termijn oordeel over Schiphol blijft mede daardoor vooralsnog grotendeels ongewijzigd.

Sector Luchtvaart

HiSky, de luchtvaartmaatschappij opgericht door twee Moldavische ondernemers, verdrievoudigde haar aantal passagiers in 2022

De luchtvaartmaatschappij HiSky had in de periode 2021-2022 en in de eerste twee maanden van 2023 meer dan 900.000 passagiers, met een stijging van 300% in 2022 ten opzichte van het voorgaande jaar.
De luchtvaartmaatschappij geeft aan dat het voor het jaar 2023 een verdubbeling van het aantal passagiers schat, tot 1,3 miljoen. Het bedrijf, opgericht door twee ondernemers uit de Republiek Moldavië, viert op zondag 5 maart de eerste twee jaar van het uitvoeren van lijn- en chartervluchten voor de markt in Roemenië en de Republiek Moldavië.

“Meer dan 900.000 passagiers reisden met HiSky in de periode 2021-2022 en in de eerste twee maanden van 2023, met een gerapporteerde stijging voor 2022 van 300% ten opzichte van de waarden die in het voorgaande jaar werden geregistreerd. Eind 2021, in de context van het wereldwijde passagiersluchtverkeer met meer dan 50% lager dan in de pre-pandemieperiode, rapporteerde de luchtvaartmaatschappij 200.000 vervoerde passagiers”, aldus de verklaring.
In de eerste twee jaar van activiteit voerde HiSky, met de vijf vliegtuigen in de vloot, meer dan 8.600 vluchten uit, goed voor naar schatting 19.000 uur en meer dan 8,6 miljoen mijl. De vliegtuigen, die deel uitmaken van de Airbus A320-familie, namelijk één A319-100-vliegtuig en vier A320-200-vliegtuigen, hebben een gemiddelde leeftijd van minder dan zeven jaar en zijn verdeeld over de drie operationele bases van het bedrijf in Boekarest , Cluj-Napoca en Chisinau.
Het portfolio van de luchtvaartmaatschappij omvat zowel binnenlandse bestemmingen (Boekarest – Cluj-Napoca en Boekarest – Timisoara) als 14 internationale routes, vertrekkend vanuit Roemenië en de Republiek Moldavië, vanaf de luchthavens van Boekarest, Cluj, Iasi, Baia Mare en Chisinau.
In termen van prestatie-indicatoren: ondanks de acute crisis van het grondpersoneel die op de meeste luchthavens voor problemen heeft gezorgd, liep 8% van de door HiSky uitgevoerde vluchten vertraging op, met een gemiddelde wachttijd van minder dan 50 minuten.
Bron foto: HiSky

Wizz Air schort vanaf 14 maart alle vluchten van en naar Chisinau op

“Wizz Air heeft de veiligheidssituatie in Moldavië nauwlettend gevolgd en heeft voortdurend contact gehad met verschillende lokale en internationale autoriteiten en agentschappen om het hoogste niveau van veiligheid en beveiliging van operaties te garanderen. De veiligheid van passagiers en bemanning blijft de eerste prioriteit van Wizz Air, en als gevolg van de recente ontwikkelingen in Moldavië en het hoge, maar niet dreigende, risico in het luchtruim van het land, heeft Wizz Air de moeilijke maar verantwoorde beslissing genomen om alle vluchten naar Moldavië op te schorten. Chisinau vanaf 14 maart”, aldus een persbericht van Wizz Air.
Volgens de geciteerde bron zal Wizz Air na 14 maart extra vluchten vanuit Iasi aanbieden, wat Moldavische burgers zou kunnen helpen. Dit is een nieuwe route van Iasi naar Berlijn en verhoogt de frequentie van vluchten naar Barcelona, Milaan Bergamo, Bologna, Rome Ciampino, Rome Fiumicino, Dortmund, Larnaca, Londen Luton en Treviso vanuit Iasi, de dichtstbijzijnde bestemming van het Wizz Air-netwerk.
Routes van Chisinau naar Boedapest en Praag worden opgeschort zonder een direct alternatief om ze te vervangen. De resterende capaciteit die momenteel wordt gebruikt met de bestemming Chisinau, zal worden verplaatst naar andere bestemmingen in het Wizz Air-netwerk.
Getroffen klanten die tickets rechtstreeks via wizzair.com of de mobiele app van de luchtvaartmaatschappij hebben geboekt, worden per e-mail op de hoogte gebracht en kunnen ervoor kiezen om gratis een ander ticket te boeken, voor een terugbetaling van 120% van het oorspronkelijke betaalde tarief als tegoed voor toekomstige boekingen of een terugbetaling van 100% van de ticketprijs, zegt het bedrijf.
Wizz Air zegt dat het de situatie voortdurend zal blijven beoordelen.

Op 14 februari sloot de Republiek Moldavië dinsdag tijdelijk haar luchtruim, nadat de Roemeense autoriteiten Chisinau hadden geïnformeerd dat “een klein niet-geïdentificeerd object vergelijkbaar met een weerballon” was ontdekt. Volgens de Civil Aviation Authority werden vluchten meer dan drie uur opgeschort.
De maatregel komt in de context waarin zowel de Oekraïense president Volodymyr Zelenski als Maia Sandu waarschuwden dat er een plan was van de Russische geheime diensten om de Republiek Moldavië te vernietigen.
De president van de Republiek Moldavië, Maia Sandu, heeft onlangs aangekondigd dat Moskou een plan heeft om het land te ondermijnen, “met de betrokkenheid van subversieven met militaire training, gecamoufleerd in burgerkleding, die gewelddadige acties zullen ondernemen, aanvallen op sommige staatsgebouwen en gijzeling”

Een nieuwe goedkope luchtvaartmaatschappij betreedt de Roemeense markt, in een race die door Blue Air is opgegeven

Vanaf dan wordt het ticket duurder De Noorse low-cost maatschappij Norwegian, die zich voorbereidt op het uitvoeren van reguliere commerciële vluchten van en naar Roemenië vanaf juni van dit jaar, heeft besloten om de ticketprijzen met ongeveer 20% te verhogen, ook vanaf de zomer.

De operator lanceert de eerste route op 23 juni tussen de hoofdsteden van Noorwegen en Roemenië. Deze route werd tot september 2022 uitgevoerd door Blue Air, en nu voert alleen Wizz Air vluchten uit naar de luchthaven Sandefjord Torp, op 120 kilometer van de hoofdstad van Noorwegen.

Het bureau voor de statistiek bevestigt herstel van het luchtverkeer in Roemenië in 2022

Het luchtpassagiersverkeer steeg in 2022 met 87,6% op jaarbasis in Roemenië, van 11,17 miljoen tot meer dan 20,97 miljoen passagiers, volgens gegevens van het National Institute of Statistics (INS)
Met ongeveer 6,33 miljoen ingestapte passagiers en ongeveer 6,25 miljoen uitgestapte passagiers nam Henri Coanda Airport in Boekarest vorig jaar de eerste plaats in op het gebied van passagiersvervoer. Vervolgens waren de Avram Iancu Airport in Cluj-Napoca en de internationale luchthaven in Iasi.
De belangrijkste luchthavens van herkomst waren London Luton – 868.364 passagiers, Milaan Bergamo – 496.551, Wenen – 299.126 passagiers, München – 292.591, Madrid Barajas – 284.023 en Istanbul International – 273.928.
Ondertussen gingen de meeste passagiers van reguliere vluchten aan boord voor Londen Luton – 857.602 passagiers, Milaan Bergamo – 505.191, Wenen – 317.634 en München – 313.603.

Energie Sector

Nederlandse investeerder Photon Energy lanceert 5,7 MWp PV-park in Roemenië

De Nederlanders van Photon Energy hebben de eerste Roemeense fotovoltaïsche installatie aangesloten op het net, in de gemeente Şiria, die jaarlijks ongeveer 8,7 GWh hernieuwbare energie zal leveren aan het netwerk beheerd door Enel E-Distribuţie Banat

Photon Energy Engineering, een dochteronderneming van de Nederlandse Photon Energy-groep die zich toelegt op engineering, inkoop en constructiediensten, heeft zijn eerste Roemeense fotovoltaïsche installatie in de gemeente Şiria, met een capaciteit van 5,7 MWp, voltooid en op het net aangesloten.
De panelen zullen jaarlijks ongeveer 8,7 GWh hernieuwbare energie leveren aan het netwerk dat wordt beheerd door Enel E-Distribuţie Banat.
Het bedrijf verwacht dat de centrale de komende 12 maanden een omzet van 1,4 miljoen euro zal genereren op basis van de huidige verwachte prijzen voor de basislast van elektriciteit in Roemenië.
“We zijn erg blij met de ingebruikname van onze eerste energiecentrale in Roemenië, een van onze belangrijkste markten in CEE, die de groei van een terugkerende inkomstenstroom uit schone elektriciteitsopwekking ondersteunt”, aldus Georg Hotar, CEO van Photon Energy Group.
De energiecentrale, gelegen in de buurt van Şiria, in de provincie Arad, beslaat 9,3 hectare grond en is uitgerust met ongeveer 10.600 zonnepanelen. De fabriek is eigendom van en wordt geëxploiteerd door Siria Solar SRL, een speciaal bedrijf dat volledig eigendom is van Photon Energy Group.
Het portfolio van Photon Energy omvat 89 zonnecentrales met een gezamenlijk opwekkingsvermogen van 97,6 MWp. Op dit moment wordt met een totaal vermogen van ruim 80 MWp schone stroom zonder subsidies direct op de energiemarkt verkocht.

Hernieuwbaar energieverbruik per land

Van de EU-lidstaten staat Zweden in 2021 op de eerste plaats, met meer dan tweederde (68,6%) van de energie die wordt gebruikt voor verwarming en koeling afkomstig uit hernieuwbare bronnen (voornamelijk warmtepompen en biomassa).

Zweden wordt gevolgd door Estland (61,3%), Letland (57,4%), Finland (52,6%), Litouwen (48,6%), Portugal (42,6%), Denemarken (41,5%), Cyprus (41,3%), Kroatië (38%) ), Oostenrijk (35,4%), Slovenië (35,2%), Malta (31,1%), Griekenland (31,1%), Bulgarije (25,6%) en Roemenië (24,48%), boven het EU-gemiddelde van 22,9%.

Aan de andere kant was het laagste aandeel hernieuwbare bronnen voor verwarming en koeling in Ierland (5,2%), Nederland (7,7%) en België (9,2%).

Alle EU-lidstaten meldden stijgingen tussen 2004 en 2021. De grootste vooruitgang was in Cyprus (32,1 procentpunt), Malta (30,3 procentpunt), Estland (28 procentpunt) en Zweden (22,7 procentpunt). Kleinere stijgingen waren in Ierland (2,3 pp), België (6,3 pp) en Nederland (5,5 pp).

Roemenië wordt de belangrijkste brandstofleverancier van Oekraïne

Oekraïne importeerde in januari een recordhoeveelheid benzine om een mogelijk brandstoftekort te voorkomen nadat het EU-embargo op leveringen van aardolieproducten uit Rusland van kracht werd. Een derde van de brandstof kwam uit Roemenië, verreweg de nieuwe hoofdleverancier van Kiev.
OMV Petrom en Rompetrol waren verantwoordelijk voor 40% van de benzine die in januari door Roemeense bedrijven naar Oekraïne werd geëxporteerd.
Oekraïne importeerde in dezelfde maand in totaal 202.600 ton benzine, een recordniveau in de afgelopen jaren, waarvan een derde uit Roemenië komt, volgens de Oekraïense pers geciteerd door Profit.ro . Roemeense bedrijven verscheepten niet minder dan 63.400 ton benzine naar Oekraïne, een hoeveelheid gelijk aan de helft van de benzine die in de eerste 9 maanden van vorig jaar naar de buurstaat werd geëxporteerd, 130.000 ton, volgens gegevens van het National Institute of Statistics (INS).

De 63.400 ton benzine die aan Oekraïne wordt geleverd, is slechts 10.000 ton minder dan het gemiddelde maandelijkse verbruik van benzine door auto’s in Roemenië.
Meer dan 40% van de Roemeense benzineleveringen aan Oekraïne in januari zou afkomstig zijn van Petrobrazi, een raffinaderij van OMV Petrom, en Petromidia, een raffinaderij van Rompetrol. Ter vergelijking: de andere grote benzineleveranciers van Oekraïne, namelijk Polen, Litouwen en Griekenland, exporteerden samen 81.600 ton benzine naar Oekraïne.
Oekraïense bedrijven wilden in januari brandstofvoorraden aanleggen vóór de invoering van het EU-embargo op brandstofimport uit Rusland, dat op 5 februari jl. van kracht werd. Verschillende delen van Oekraïne hebben ook te maken gehad met stroomuitval als gevolg van Russische aanvallen en bombardementen, waardoor sommigen hun toevlucht nemen tot generatoren, die brandstof nodig hebben.
De spectaculaire stijging van de brandstofexport van Roemenië naar Oekraïne kan ook verklaard worden door het feit dat laatstgenoemde geen significante volumes meer uit Bulgarije importeert, als gevolg van spanningen tussen de autoriteiten in Sofia en de Russische reus Lukoil.

Financieel-Economische en Fiscale Sector

Mazars onderzoek naar fusies en overnames in Centraal- en Oost-Europa beschikbaar

Het begin van 2022 luidde een turbulent jaar in voor zowel de Europese als de wereldmarkt, toen Rusland op 24 februari Oekraïne binnenviel. Trends die al in 2021 speelden, stijgende inflatie en hogere leenkosten, werden sterk versterkt. De oorlog veroorzaakte bevoorradingsschokken, met name op de groothandelsmarkt voor gas.
Ondertussen heeft het opleggen van economische sancties tegen Rusland het dealmaking-landschap verder gecompliceerd. Tegen deze achtergrond bleven knelpunten in de toeleveringsketen en tekorten aan arbeidskrachten, een erfenis van de pandemie, de groei temperen. De voorwaarden voor het sluiten van een deal hadden nauwelijks uitdagender kunnen zijn. Maar zoals uit ons rapport blijkt, was de impact op de M&A-activiteit in de CEE-regio veel minder uitgesproken dan velen aanvankelijk vreesden. In feite – en met uitzondering van 2021, een ietwat abnormaal recordjaar voor fusies en overnames – bereikten de dealvolumes en de totale dealwaarde in 2022 beide nieuwe hoogtepunten in CEE. De top vier landen voor het volume van fusies en overnames in CEE in 2022 waren Polen (met 235 deals), Oostenrijk (120), Tsjechië (81) en Roemenië (76).

In termen van totale dealwaarde namen Polen en Oostenrijk eveneens de twee beste plaatsen in, gevolgd door Hongarije en vervolgens Kroatië. Nieuwe rapportageverplichtingen voor exploitanten van digitale platforms DAC7 is omgezet in nationale wetgeving, waarbij Roemenië een van de eerste staten in de EU is die de DAC7-regelgeving heeft omgezet, samen met Oostenrijk, Denemarken, Frankrijk, Hongarije, Kroatië en België. De nieuwe Europese Richtlijn DAC7 wordt in Nederland geïmplementeerd met de Wet implementatie EU-richtlijn gegevensuitwisseling digitale platformeconomie.
Voor het downloaden van de studie verwijzen wij u naar https://www.mazars.ro

ING acht de eindejaarsinflatie van Roemenië 7,4%, renteverlagingen niet geheel onmogelijk

De totale inflatie in Roemenië zal 7,4% bereiken met neerwaartse risico’s, en de beleidsrente zal op 7% blijven, hoewel een bepaalde renteverlaging niet volledig is uitgesloten, aldus Valentin Tataru, hoofdeconoom van ING Bank Roemenië.
Basiseffecten, de energieprijsplafonds en de stabilisatie van de internationale energie- en voedselprijzen drukken de inflatiecijfers naar beneden, terwijl opwaartse krachten bestaan ​​uit  kostenstijgingen die nog niet volledig zijn doorberekend in de consumentenprijzen, loondruk en nog steeds negatieve reële tarieven, legde hij uit.
Wat betreft de interbancaire markttarieven, die belangrijk zijn voor de  rentetarieven voor particuliere leningen, meent Tataru dat “een minimum is bereikt”, maar dat de prijzen niet noodzakelijkerwijs hun dieptepunt zullen bereiken.
“We verwachten stabiliteit rond het huidige niveau. De liquiditeitssituatie zal waarschijnlijk accommoderend blijven, hoewel het overschot zou kunnen dalen tot meer beheersbare niveaus. Mocht het inflatietraject (al is het maar een klein beetje) neerwaarts verrassen, dan sluiten we een bescheiden renteverlaging eind 2023 niet uit”, zei hij.

Henk Paardekooper, CEO van First Bank: We hebben geen economische crisis. De economie van Roemenië heeft veel betere cijfers dan we hadden verwacht. Het is een van de beste optredens in Europa

De economie van Roemenië presteert beter dan verwacht, aldus Henk Paardekooper, CEO van First Bank. Hoewel er een perceptie is van een economische crisis, gaan Roemenië en Europa niet in een recessie, zei hij.

“Ik denk niet dat de tijden vandaag onzekerder zijn dan gewoonlijk. We hebben een pandemie doorgemaakt, daarna hebben we de economische gevolgen van die pandemie ondervonden en daarna de crisis in Oekraïne. Mensen hebben de neiging om te denken dat we vanuit economisch perspectief door een crisis gaan, maar dat we niet met een crisis te maken hebben. We hebben PNRR, opgericht als reactie op de pandemie, maar de economie van Roemenië en Europa is veel veerkrachtiger gebleken.”

De Europese Commissie is van mening dat de Roemeense economie in 2023 met 2,5% zal groeien, een prognose die naar boven is bijgesteld, in vergelijking met de verwachte economische groei van +1,8% in 2023. Het Nationaal Instituut voor de Statistiek (INS) kondigde een reële stijging aan van 4,8% van het Roemeense BBP.

Het goede deel dat overbleef na de pandemie is dit veerkrachtplan. De oorlog verhoogde de inflatie en de energieprijzen, maar nu zien we dat de economie van Roemenië en Europa veel veerkrachtiger is. Zes maanden geleden had iedereen het over een recessie en hoe groot die zou zijn, maar we staan ​​niet voor een recessie. Gisteren hebben de Europese Commissie en de Europese Unie hun bbp-groeiprognose voor Europa en Roemenië bijgewerkt en we zullen geen recessie tegemoet gaan. Roemenië heeft betere cijfers dan we hadden verwacht. Het is een van de best presterende in Europa.

Roemenië loopt voorop in Oost-Europa wat betreft economische groei. In Hongarije en Polen hebben inflatie en stijgende kredietprijzen grote schade aangericht aan de economie. In Boedapest vestigt de pers de aandacht op het feit dat het bruto maandloon in de economie lager is dan dat in Roemenië, 578 euro, vergeleken met 600 euro

In Hongarije vestigt de pers de aandacht op het feit Hongarije alleen achter Bulgarije staat, dat wordt beschouwd als de armste economie van de EU. Terwijl Roemenië de hoogste gemiddelde loongroei in de EU heeft, meer dan 14% per jaar, in de periode januari 2013-2023, ligt de indicator voor Hongarije onder de 6%.

De economie van de Europese Unie werd onder andere door warmer dan normaal weer van een recessie gered. Van de Oost-Europese landen deed Roemenië het beste in het vierde kwartaal van vorig jaar, dat aangekondigd werd als het moeilijkste van allemaal. Ze hielpen de consumptie en investeringen in activa zoals machines en infrastructuur.

De bescheiden stijging van het BBP met 1% ten opzichte van het voorgaande kwartaal is enorm vergeleken met de resultaten van collega’s in de regio en zelfs van de meer oostelijke economieën van de eurozone. Polen vermeed een recessie dankzij de bijdrage aan de consumptie door de miljoenen Oekraïense vluchtelingen die het ontving.

Bulgarije viel op door de terugkeer van de export. In Hongarije daarentegen is de vrees bewaarheid dat het land achterloopt op het gebied van levensstandaard en lonen, terwijl de prijzen de pan uitrijzen. De economie eindigde 2022 in een recessie, met prijzen voor sommige Hongaarse producten hoger dan in het Westen en met alleen het brutominimumloon hoger dan dat van Bulgarije. Investeringen en consumptie zijn vertraagd, en ernstige droogte heeft de landbouwproductie getroffen.

Zelfs de Tsjechische Republiek, de meest volwassen economie in de regio, ontkwam niet aan de recessie, aangezien de consumptie vertraagde, onder meer door de sterke stijging van de energierekening, de prijs die werd betaald om de afhankelijkheid van Russisch aardgas te verminderen.

Uit de onlangs gepubliceerde economische winterprognose van de Europese Commissie blijkt dat de economie van Roemenië in de laatste drie maanden van vorig jaar met 1% is gegroeid ten opzichte van het voorgaande kwartaal, terwijl het BBP van Hongarije met 0,3% is gedaald. De Tsjechische economie ging in hetzelfde tempo achteruit. Bulgarije steeg met 0,7%. De EC beschikte niet over gegevens voor Polen. Maar de stijging met 1% in het derde kwartaal toont aan dat de Poolse economie, de grootste van Oost-Europa, voorlopig een recessie heeft weten te ontlopen (twee opeenvolgende kwartalen bbp-daling), hoewel er vorig jaar wel sprake was van een naderende recessie. Wat is het volgende? Hoewel de economische onzekerheden die zijn ontstaan ​​door de oorlog van Rusland tegen Oekraïne, het beleid van China om de Covid-19-pandemie te stoppen, de tekorten en de droogte modellen voor langetermijnprojecties achterhaald maken,

Toeleveringsketens worden gereset, economieën en bedrijven komen weer in evenwicht en prognose-instellingen hebben tijd gehad om hun algoritmen opnieuw te kalibreren. De schattingen van de Europese Commissie laten in de eerste drie maanden van dit jaar een drastische vertraging van de economische groei zien in Oost-Europa en in de hele Unie, waarna een bescheiden versnelling volgt.

Het BBP van Roemenië, Hongarije en Bulgarije zal in het eerste kwartaal met 0,2% toenemen. Tsjechië zal stagneren, wat een verbetering zou betekenen ten opzichte van de ontwikkelingen in voorgaande kwartalen. In de rest van de EU zal Duitsland naar verwachting in een milde recessie terechtkomen, met een maximale diepte van minus 0,2%. Van de grote economieën zal alleen Oostenrijk hetzelfde lot ondergaan. Italië zal stoppen ergens op de rand van een recessie te vallen, Spanje zal vertragen tot marginale groei en Frankrijk zal stagneren.

Met betrekking tot Roemenië merkte de Europese Commissie op dat de economie in de eerste drie kwartalen van vorig jaar groeide onder impuls van de investeringen in vaste activa en de particuliere consumptie tegen de achtergrond van een sterke arbeidsmarkt en loonstijgingen. Overheidsmaatregelen om de impact van hogere energieprijzen te verzachten hielpen ook.

Uit deze resultaten blijkt dat Hongarije alleen achter Bulgarije staat (met een minimumloon van minder dan 400 euro), dat wordt beschouwd als de armste economie van de EU. Terwijl Roemenië de hoogste gemiddelde salarisgroei in de EU heeft, meer dan 14% per jaar, ligt de indicator voor Hongarije onder de 6%. De voortdurende devaluatie van de forint speelt een hoofdrol in deze zwakke evolutie, schrijft de Budapest Business Journal.

Ook bleek uit een onderzoek van de verzekeringsmaatschappij Aegon dat de meerderheid van de Hongaren van mening is dat hun levensstandaard in de afgelopen zes maanden is verslechterd, en de belangrijkste reden is de stijging van de voedselprijzen. Een enorme bijdrage aan de stijging van de voedselprijzen is de depreciatie van de forint, die import duurder maakt. Gegevens van de EG zeggen dat het bbp van Hongarije in het derde kwartaal van vorig jaar met 0,4% op kwartaalbasis is gekrompen doordat de positieve effecten van eerdere fiscale stimulansen verdwenen en de problemen in de landbouw veroorzaakt door de ernstige droogte. Investeringen en consumptie vertraagden, terwijl de hervestiging van toeleveringsketens leidde tot een opleving van de export. In het laatste kwartaal van vorig jaar laten schattingen van de EC een daling van het bbp zien, veroorzaakt door de uitholling van de vraag door dure energie. Polen, in plaats daarvan ging het ondanks tegenwind door op een pad van economische groei, geholpen door expansief fiscaal beleid, een robuuste arbeidsmarkt en de grote stroom vluchtelingen uit Oekraïne. In het vierde kwartaal vertraagde de groei echter aanzienlijk, deels als gevolg van hoge inflatie en hogere kredietverlening.

Het aantal nieuw opgerichte bedrijven met buitenlands kapitaal in Roemenië is in 2022 met 25,5% gestegen

Het aantal nieuw opgerichte bedrijven met buitenlands kapitaal in Roemenië is in 2022 met 25,5% gestegen ten opzichte van 2021, tot 7.368 eenheden, volgens gegevens die zijn gecentraliseerd door het National Trade Registry Office (ONRC)
De 7.368 nieuwe bedrijven hadden een geplaatst kapitaal van in totaal 45,567 miljoen dollar, 5% lager dan dat van de vorig jaar geregistreerde bedrijven, van 47,941 miljoen dollar.
In december 2022 waren er 495 vennootschappen met buitenlandse participatie in het aandelenkapitaal ingeschreven.Afhankelijk van de activiteitsdomeinen werden in december de meeste inschrijvingen geregistreerd in groot- en kleinhandel, auto- en motorreparatie (25,05% van het totaal), vrije beroepen, administratieve, wetenschappelijke en technische activiteiten (20,81%), transport, opslag en communicatie (19,6%).
Eind december 2022 waren er 244.215 bedrijven met buitenlandse participatie in het aandelenkapitaal in Roemenië. De waarde van het geplaatste kapitaal bedroeg 67,647 miljard dollar.Het grootste aantal bedrijven met buitenlandse participatie was bij investeerders uit Italië respectievelijk 51.794 (geplaatst kapitaal van 4,053 miljard dollar), maar de hoogste waarde van het aandelenkapitaal behoort toe aan Nederlandse bedrijven, respectievelijk 12,64 miljard dollar, in 5.873 bedrijven.

De Roemeense economie zal sneller groeien dan de stagnerende buurlanden

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) verwacht dat de Roemeense economie dit jaar met 3,1% zal groeien, ondersteund door financiering door de Europese Unie, valutastabiliteit en buitenlandse investeringen, waardoor de economie stagnerende buurlanden als Polen en Hongarije kan overtreffen. De groei van Roemenië is gebaseerd op financiering door de Europese Unie, valutastabiliteit en buitenlandse investeringen, gedeeltelijk gedreven door reshoring vanuit Rusland en Oekraïne. Volgens Reuters heeft het land stilletjes zijn concurrenten ingesloten om na Polen de op één na grootste economie van Oost-Europa te worden. Het BBP per hoofd van de bevolking, uitgedrukt als koopkracht, bedroeg in 2021 74% van het EU-gemiddelde, een stijging van 21% sinds 2010. In 1990 bedroeg het BBP per hoofd van de bevolking van Roemenië 5.277,5 dollar, terwijl het in 2021 35.869,6 dollar bedroeg. volgens de Wereldbank. Ondanks de geschiedenis van corruptie en politieke instabiliteit in Roemenië, worden de vooruitzichten ondersteund door het EU-lidmaatschap en de goede betrekkingen met Brussel, aldus Reuters in zijn rapport. Roemenië heeft al meer dan 6 miljard euro aan subsidies en goedkope leningen van de EU opgenomen en streeft naar 10 miljard euro per jaar. Tot 2027 is ongeveer 90 miljard euro aan EU-financiering beschikbaar. Een paar maanden eerder hief de Europese Commissie een mechanisme op dat toezicht houdt op het Roemeense rechtssysteem. Ondertussen zijn de buurlanden Hongarije en Polen verwikkeld in een strijd met de EU om financiering. De stabiliteit van de leu (RON) is een andere factor, vooral in vergelijking met de Hongaarse forint, die vorig jaar meerdere diepterecords bereikte. Hogere salarissen over de grens hebben er al toe geleid dat sommige Hongaren banen hebben aangenomen in het geïndustrialiseerde westen van Roemenië. De forint verloor vorig jaar 8% ten opzichte van de leu. Uit een onderzoek van Ernst&Young uit 2022 bleek dat meer dan de helft van de 101 buitenlandse bedrijven van plan was om activiteiten in Roemenië op te zetten of uit te breiden, voornamelijk op het gebied van toeleveringsketens en logistiek, waarmee het op de vierde plaats in Europa staat qua intentie om te investeren. Reshoring vanuit Rusland en Oekraïne hielp de directe buitenlandse investeringen in Roemenië te verhogen tot 9,39 miljard euro in januari-oktober 2022, het hoogste cijfer in 10 maanden sinds Roemenië toetrad tot de EU. Hoewel er nog steeds economische hindernissen en regionale verschillen bestaan, en terwijl Roemenië bij een stemming in december uit het Schengengebied werd gehouden, lijkt de Roemeense economie in volle gang te zijn.

Waar is de recessie?
Het IMF is van gedachten veranderd en wordt optimistischer. De beurzen beginnen het jaar met een knal

De eerste maand van 2023 eindigde onverwacht goed voor economieën en financiële markten, vooral gezien de sombere schattingen van eind vorig jaar, toen het woord ‘recessie’ bijna nooit ontbrak in de schattingen van economen. Zo sloten de aandelenmarkten januari af met stijgingen op het spel, terwijl ambtenaren van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) verrasten door hun wereldwijde vooruitzichten plotseling te verbeteren en zelfs aan te kondigen dat de recessie door de meeste landen zal worden vermeden.

“De wereld in de markt is voorzichtig tot optimistisch. Ik verwacht dit jaar geen recessie in Roemenië. Als we rekening houden met de huidige economische en geopolitieke situatie, zou 2023 een rustig jaar moeten worden op de beurzen en financiële markten. Een nieuw sterk offensief van de Russen in Oekraïne, of erger nog, het uitbreken van een gewapend conflict tussen China en Taiwan zijn de elementen die deze berekeningen zouden kunnen omverwerpen”, aldus Dragoș Mesaroș, handelsdirecteur van makelaardij Goldring.
Eind januari bracht een onverwachte verrassing voor beleggers van het IMF, dat plotseling zijn vooruitzichten positief bijstelde.
“We zijn ver verwijderd van enige indicator die wijst op een wereldwijde recessie” , zei de hoofdeconoom van het IMF, Pierre-Olivier Gourinchas, hoewel onlangs Kristalina Georgieva, algemeen directeur van het IMF, schatte dat een herstel van de wereldeconomie zou kunnen vinden pas plaats in 2024.
Het IMF kondigde aan dat na een opmars van 3,4% in 2022, de wereldeconomie in 2023 met 2,9% zou groeien, vergeleken met een groei van 2,7% die in oktober werd voorspeld, toen het fonds waarschuwde voor een recessie .
Opkomend en ontwikkelend Europa, inclusief Roemenië, zou een stijging van 1,5% in 2023 en 2,6% registreren in vergelijking met de prognose van oktober, die een stijging van 0,6% in dit jaar en 2,5% volgend jaar aangaf.
De aandelenmarkten zijn al begonnen aan de herstelrace na de verliezen van vorig jaar. In Boekarest werd in één maand tijd bijna de helft van de verliezen weggevaagd met de spons
De meeste kapitaalmarkten begonnen het jaar 2023 goed, waarbij de Beurs van Boekarest erin slaagde januari af te sluiten met een totale stijging van 4,2% (BET-index), nadat de markt voor het hele jaar 2021 10,7% had verloren.
” Ik verwacht dat we dit jaar een totale stijging van 5-10% zullen zien op de BET-index, exclusief dividenden. Als we deze bij elkaar optellen, zien we waarschijnlijk een totaalrendement van maximaal 17%. Op dit moment zijn er veel bedrijven die het waard zijn om te kopen op de Roemeense beurs, vooral als we kijken naar de energiesector, maar ook naar de banken, die ondanks de stijgende rente in 2022 geen erg goede ontwikkelingen op de beurs lieten zien “, zegt Dragoș Mesaroș.

Onder de aandelen van grote bedrijven op de BVB was de beste evolutie in januari de effecten van Erste Bank (de eigenaar van BCR), met een stijging van 15,5% en Medlife, met een stijging van 13,7%. Ook de Beurs van Boekarest (+13,3%), Petrom (+10%) en Sphera Group (eigenaar van de franchises KFC, Taco Bell en Pizza Hut) kenden opmerkelijke ontwikkelingen met een stijging van 9,6%.
In de Centraal-Europese regio stegen de beurzen van Polen en Hongarije in januari met respectievelijk 6,1% en 3,1%, na een daling met respectievelijk 20,9% en 12,9% in 2022.
In West-Europa presteerde de Duitse DAX-index het beste, met een stijging van 8,2% in de afgelopen maand, terwijl in het VK de FTSE 100-index 3,9% won.
De VS vormden geen uitzondering op de golf van optimisme op de aandelenmarkten, waardoor de S&P 500-index in januari met 4,6% steeg.

Geopolitieke ontwikkelingen

Kroatië het paard van Troje in de EU?

“De Krim zal nooit meer deel uitmaken van Oekraïne”, zei de Kroatische president Zoran Milanović maandag, terwijl hij westerse landen bekritiseerde voor het leveren van zware tanks en andere wapens aan Oekraïne, meldt Reuters .
In een gesprek met verslaggevers in Zagreb zei Milanović dat hij “tegen het sturen van dodelijke wapens” naar Kiev was, met het argument dat het leveren van wapens aan Oekraïne alleen maar “de oorlog verlengt”.

Westerse militaire steun aan Oekraïne “is diep immoreel omdat er geen oplossing (voor de oorlog) is”, zei hij, eraan toevoegend dat de komst van Duitse tanks in Oekraïne Rusland alleen maar dichter bij China zal brengen. Verwijzend naar de Krim, het Zwarte Zee-schiereiland dat in 2014 door Rusland werd veroverd en geannexeerd, zei hij: “Het is duidelijk dat de Krim nooit meer deel zal uitmaken van Oekraïne.”Milanovic heeft een anti-EU-standpunt ingenomen sinds hij in 2019 voor het eerst werd gekozen en heeft zijn beleid afgestemd op dat van de Hongaarse premier Viktor Orbán en de Bosnisch-Servische separatistische leider Milorad Dodik.
Hoewel de presidentiële functie in Kroatië grotendeels ceremonieel is, is Milanovic officieel de opperbevelhebber van de strijdkrachten.
De afgelopen maanden heeft hij zich openlijk verzet tegen de toetreding van Finland en Zweden tot de NAVO, evenals tegen de opleiding van Oekraïense troepen in Kroatië als onderdeel van EU-hulp aan Kiev.

Oostenrijkse en Roemeense parlementariërs spreken over onderlinge ernstig verstoorde verhoudingen

Tijdens de interparlementaire conferentie over het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid en het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GBVB/PSAC), die op 2 en 3 maart in Zweden plaatsvond, heeft een delegatie van het parlement van Roemenië, bestaande uit afgevaardigde Dan Barna (USR) – vicevoorzitter van de Kamer van Afgevaardigden, plaatsvervanger Carmen-Ileana Mihălcescu (PSD) – vicevoorzitter van de Commissie voor Buitenlands Beleid, en plaatsvervanger Sorin-Dan Moldovan (PNL), vicevoorzitter van de Commissie voor Defensie, Openbare Orde en nationale veiligheid, of had een bilaterale ontmoeting met de Oostenrijkse parlementaire delegatie, bestaande uit Friedrich Ofenauer (PPE/ÖVP), Ewa Ernst-Dziedzic (Groenen/EFA), Harald Troch (S&D/SPÖ) en Eduard Köck (PPE/ÖVP) “, luidt de verklaring.

Het belangrijkste onderwerp van de besprekingen betrof de toetreding van Roemenië tot het Schengengebied, waarbij de nadruk lag op de zeer oneerlijke weigering die door Oostenrijk tijdens de JAI-Raad in december 2022 werd uitgesproken.

“De argumenten waarom de toetreding van Roemenië tot het Schengengebied verdienstelijk en voordelig is, werden herhaald, waaronder: de resultaten van de bezoeken en analyses uitgevoerd door Europese experts, die bevestigen dat aan de technische criteria is voldaan, de overweldigende stem van de andere lidstaten die de toetreding van ons land ondersteunen, maar en de door FRONTEX verstrekte gegevens die de argumenten van Oostenrijk met betrekking tot de uitgebrachte stemmen niet ondersteunen. Er werd ook benadrukt dat de besprekingen moeten worden voortgezet om oplossingen te vinden om de situatie te deblokkeren, aangezien het besluit van 8 december een aanzienlijk negatief effect had op de betrekkingen tussen de twee staten. De toetreding van Roemenië tot het Schengengebied blijft een prioriteit voor ons, een doelstelling die ten goede zou komen aan Roemenië, Oostenrijk en de Europese Unie,
Volgens Sorin Moldovan “ontstond na deze bijeenkomst de mogelijkheid om de besprekingen voort te zetten, gezien de totaal verschillende benaderingen die binnen de Oostenrijkse parlementaire fracties bestaan”.
Resumerend de ontmoeting bleef zonder resultaat terwijl de Oostenrijkse regeringspartij ÖVP door de Oostenrijkse kiezers bij de onlangs gehouden deelraadverkiezingen voor hun houding met betrekking tot de toetreding van Roemenië tot Schengen een groot verlies heeft geleden.
Hoewel het volkomen los staat van de Schengenkwestie is Oostenrijk geen lid van de NAVO.

Bulgarije deel van het probleem en oplossing

Hoewel het Coöperatie- en Verificatiemechanisme (CVM) voor zowel Bulgarije als Roemenië niet officieel is opgeheven, omdat een besluit van de EU-Raad (regeringen) wordt afgewacht, laat Nederland weten geen bezwaar meer te hebben tegen de kandidatuur van Roemenië voor Schengen. Haar toestemming kwam tot uiting in de Verklaring van  Boekarest van 28 januari 2023.

Zo bleven alleen de bezwaren van Oostenrijk tegen de toelating van Roemenië tot Schengen over, terwijl Nederland en Oostenrijk zich tegelijkertijd verzetten tegen de kandidatuur van Bulgarije. Op 31 januari verklaarde de Roemeense minister van Buitenlandse Zaken Bogdan Aurescu over dit onderwerp: “Ik ben ervan overtuigd dat Bulgarije zowel met Oostenrijk als met Nederland zijn stappen volgt, omdat Nederland tegen Bulgarije is en een reeks voorwaarden heeft waaraan Sofia moet voldoen”. Zijn woorden waren een teken dat Roemenië uitbreekt uit het ongemakkelijke gezelschap van Bulgarije onder Europese corruptiecontrole en zich voorbereidt om dit jaar op eigen houtje het Schengengebied binnen te gaan.
Hoewel Roemenië het CVM succesvol heeft doorlopen is dat in Bulgarije niet het geval want die zijn daarmee voortijdig gestopt. Een (niet) genoemde reden daarvan kan zijn dat Bulgarije thans doende is met het vormen van zijn 5e regering gedurende de laatste twee jaren en de Europese Commissie geen idee heeft hoe de vlag ervoor staat.
Uit een recent onderhoud tussen Roemenië en Oostenrijk er in laatstgenoemd land er de totaal verschillende benaderingen binnen de Oostenrijkse parlementaire fracties bestaan. Dus die moeten de hand in eigen boezem steken en zullen hoogstwaarschijnlijk hun bezwaar laten vallen.

Toenemende pogingen om de Republiek Moldavië te destabiliseren

Wij zullen u de historie van de Republiek Moldova (14e eeuw Prinsdom Moldavië) besparen en ons beperken tot het aangeven dat het grotendeels een Roemeense etniciteit heeft en ook de Roemeense taal hanteert en het Latijnse alfabet kent. Ondanks dat het vele jaren door andere volken werd overheerst. Een deel van het land heeft zich in het begin van de negentiger jaren afgesplitst onder de naam Transnistrië. Het is een de facto onafhankelijk dwergstaatje, dat slechts erkend wordt door enkele andere beperkt erkende landen. De invloed van de Russische Federatie is sterk aanwezig in Transnistrië  en men heeft daar een permanente legereenheid van circa 1500 manschappen gevestigd alsmede de grootste munitieopslagplaats van Europa.
De laatste jaren wordt het land geregeerd door de pro-Europese en liberale partij PAS (Partij van Actie en Solidariteit) onder leiding van de huidige president Maia Sandu. De partij steunt het versterken van de relatie van Moldavië met Roemenië, maar onderschrijft niet expliciet de eenwording van Roemenië en Moldavië.
De grootste oppositiepartij is de Șor-partij was de belangrijkste aanstichter van de Moldavische protesten van 2022–2023.

Op 8 november 2022 verzocht de Moldavische regering het constitutionele hof om een ​​procedure in te leiden voor het buiten de wet stellen van de partij in Moldavië, omdat deze de belangen van een buitenlandse staat(Russische Federatie) zou behartigen en de onafhankelijkheid en soevereiniteit van het land zou schaden.
De Russische afgevaardigde Sergei Mironov, de voorzitter van de partij Just Russia, dicht bij het Kremlin en die nauwe betrekkingen onderhoudt met de Moldavische socialisten, suggereert zaterdag dat Moskou het gebied van de zogenaamde “speciale militaire operatie” zou kunnen uitbreiden. ook naar de Republiek Moldavië, om de Russische bevolking, het Russische leger en de munitiedepots in Transnistrië te beschermen.
“We hebben iets om de verhitte geesten van Chisinau en Brussel te kalmeren”, dreigde Mironov.
Volgens Mironov is, als gevolg van de “militaire acties” die plaatsvinden in Oekraïne, “de terugtrekking van Russische troepen die Sovjet-munitiedepots bewaken (uit Transnistrië) een essentieel onderwerp geworden voor het regime in Kiev”, en Oekraïne, zo beweert de plaatsvervanger, zou een militaire operatie voorbereiden om de magazijnen met wapens in Cobasna te bezetten.
“De pakhuizen met wapens zullen niet in handen vallen van de neonazi’s. Als een dergelijke noodzaak zich voordoet, zullen ze worden vernietigd’, zei hij.Een dag later organiseerde de pro-Russische Sor-partij uit de Republiek Moldavië een protest in Chisinau, waarbij mensen per bus leuzen scandeerden tegen president Maia Sandu en haar regering.Moldavië kreeg afgelopen najaar ook te maken met dergelijke straatbewegingen. Uit een mediaonderzoek bleek dat pro-Russische troepen uit de Republiek Moldavië achter deze protesten zaten, waaronder de internationaal gezochte oligarch Ilan Şor.
Als men de afstand (hemelsbreed) beziet van Chisinau naar Odessa die 154 km is is dat een factor om rekening mee te houden.

President Iohannis: Roemenië staat Moldavië bij tegen buitenlandse dreigingen

De Roemeense president Klaus Iohannis uitte in een persverklaring op 15 februari jl. zijn bezorgdheid over de publieke signalen over pogingen van de Russische Federatie om op onwettige wijze tussenbeide te komen om de democratische en constitutionele orde van de Republiek Moldavië omver te werpen, “die haar politieke koers in vrijheid heeft bepaald ” .

President Johannes verzekerde dat Moldavië “niet de enige is die met deze uitdagingen wordt geconfronteerd”. Hij herhaalde ook “de niet-aflatende steun van Roemenië voor het respecteren van de soevereiniteit en territoriale integriteit van de Republiek Moldavië, binnen haar internationaal erkende grenzen, en voor haar pro-Europese toekomst.”
De nieuwe regering van Moldavië verwacht op 18 februari goedkeuring van wetgevers, nadat president Maia Sandu had besloten voormalig premier Natalia Gavrilita te vervangen met het oog op een betere aanpak van de externe veiligheidsdreigingen. Ofwel een duif vervangen door een havik.
De autoriteiten in Chisinau zijn naar verluidt in het bezit van gelekte documenten waaruit blijkt hoe Rusland van plan is de situatie in Moldavië te destabiliseren door middel van buitenlandse agenten, onder wie sommigen uit Rusland, Wit-Rusland, Servië en Montenegro.

Maia Sandu was op uitnodiging van Biden in Warschau

De president van de Republiek Moldavië, Maia Sandu, vertelde Joe Biden in Warschau dat de burgers van haar land deel willen blijven uitmaken van de vrije wereld, in veiligheid willen leven en hun droom om lid te worden van de Europese Unie willen verwezenlijken. Tegelijkertijd nodigde Maia Sandu de Amerikaanse president uit in Chisinau.

Maia Sandu was dinsdag aanwezig bij het openbare evenement in Warschau, op uitnodiging van de Amerikaanse president.  FOTO: Presidentschap van de Republiek Moldavië

Ook besprak ze met Biden over de moeilijke situatie van de Republiek Moldavië met een oorlog aan de grens en de recente ondernomen pogingen om haar land te destabiliseren. Omdat Moldavië nog geen lid van de NAVO kan zijn en het kandidaat lidmaatschap van de EU haar geen bescherming biedt. Een strategische samenwerking met de VS die meer is toegespitst op deze situatie lijkt mogelijk.

Oekraïne heeft troepen naar de grens met Moldavië gestuurd om de Russische staatsgreep te voorkomen

De president van Oekraïne, Volodymyr Zelensky, onthulde de informatie dat de Russische diensten en het Poetinistische regime een staatsgreep tegen de regering in Chisinau proberen te orkestreren. Hij verklaart ook zijn solidariteit met Maia Sandu in haar inspanningen voor de democratisering en Euro-Atlantische integratie van de Republiek Moldavië.

• Verschillende russofiele burgers uit de Republiek Moldavië worden ervan verdacht deel uit te maken van de Wagner-groep
• Volgens de informatie die is onthuld door premier Dorin Recean en president Maia Sandu, plant Rusland een staatsgreep in de Republiek Moldavië om de internationale luchthaven van Chisinau te veroveren en een bevoorradingscorridor met munitie en voorraden te bieden voor troepen uit Transnistrië om Moldavië aan te vallen. .
• Het uiteindelijke doel van Poetin is om een ​​nieuw front te openen in Zuid-Oekraïne om de havenstad Odessa te bezetten, met behulp van de paramilitaire groep Wagner en troepen uit Transnistrië.
• Het leger in Transnistrië (gecontroleerd door een pro-Russische leiding die zich sinds 1990 heeft afgescheiden van Moldavië en zichzelf de Moldavische Dnjestrische Republiek heeft genoemd) bestaat uit 5.500 actieve militairen en 20.000 reservisten.

Bijzondere berichten

Aardbeving in Roemenië met magnitude van 5,7 de schaal van Richter

Recent vond in district Gorj een aardbeving plaats waar het episch centrum was gelegen nabij de stad Târgu Jiu op een diepte van slechts 13,2 kilometer zo meldt het Institute for Earth Physics. De beving werd gevoeld in verschillend districten, maar ook in Belgrado Deze gebeurtenissen houden volgens het Nationaal Instituut voor Aardfysica (Niep) geen verband met de dodelijke aardbevingen in Turkije en Syrië. Roemenië, dat wordt doorkruist door verschillende breuklijnen, is een van de landen in Europa die het meest zijn blootgesteld aan aardbevingen.

Op 4 maart 1977 vielen bij een aardbeving met een kracht van 7,2 meer dan 1.570 doden en 11.000 gewonden, de meesten in Boekarest. De Roemeense hoofdstad ligt aan de Vrancea-breuklijn, het meest gevoelige gebied van het land dat zich uitstrekt tot Iași, de op twee na grootste stad zo’n 400 kilometer noordelijker.

Met de wereld aan tafel – Top Business Event

Het Corps Consulaire van Noord-Brabant (CC-NB) zal op uitnodiging van  het World Trade Center Eindhoven op 10  mei a.s. participeren in een event met de focus op international business. Uiteraard zal ook Roemenië via een landentafel vertegenwoordigd zijn met een delegatie bestaande uit de consul, een internationaal gerichte ondernemer en de handelsraad van de Roemeense ambassade. Het event zal plaatsvinden in het bekende Evoluon.
De Brainport regio is de toonaangevende regio waar een grote diversiteit aan bedrijven, organisaties en instellingen dagelijks bezig zijn met High Tech technologie, innovatie en (maak) industrie.
De MKB deal biedt ondernemers een handvat om de groei van je bedrijf in te zetten of te versnellen.
Om de specifieke landenkennis van Roemenië op te doen is daar dus ook het Dutch Romanian Network vertegenwoordigd.

Voor het programma en inschrijving verwijzen wij u naar de link https://wtce.nl/nl/events/programma/events-main/92/de-wereld-aan-tafel-i-top-business-event/

De nieuwsbrief van het Dutch Romanian Network wordt met grote zorgvuldigheid samengesteld. Voor een mogelijke onjuistheid en/of onvolledigheid van de hierin verstrekte informatie kan het Dutch Romanian Network geen aansprakelijkheid aanvaarden, evenmin kunnen aan de inhoud van de nieuwsbrief rechten worden ontleend. De artikelen geven niet noodzakelijkerwijs de mening van het bestuur weer.