Nieuwsbrief April-Mei 2023

Wij zullen doorgaan!

Eens citeerde ons bekende bestuurslid Natasja Hart de schrijver Louis Couperus “Van (oude) mensen, en de dingen, die voorbijgaan” en niet wetend dat het een profetische betekenis zou krijgen. Helaas werd zij gedwongen door langdurige gevolgen van Long Covid haar functie als penningmeester en secretaris per 1 januari jl. neer te leggen. Daardoor vond onze dienstverlening vertraagd plaats, waarvoor wij u onze excuses aanbieden.
Inmiddels hebben wij onze interne organisatie weer op de rails waarbij wij ons lieten inspireren door Ramses Shaffy “Wij zullen doorgaan”.
Het was voor ons ook een zogenoemde wake-up call om ons nog meer te richten op het individueel relatiebeheer en ons mede te focussen op Roemeense ondernemers die in Nederland willen investeren. Het zal een synergie generen die voor beide groepen een extra toegevoegde waarde heeft. Uiteraard zullen ook netwerkbijeenkomsten weer plaatsvinden.

Kortom, u hoort van ons te beginnen met deze nieuwsbrief voortaan in een drietalige versie.     

Onderwijssector

Blog: Post Craiova – Internationale studenten

In Nederland is momenteel veel ophef rond internationale studenten in het hoger onderwijs. Het zijn er te veel, de werkdruk voor docenten is te hoog, huisvesting is een groot probleem en de kwaliteit van het (Nederlandstalig) universitair onderwijs zou in het geding zijn. Internationale studenten zijn een verdienmodel voor universiteiten, maar de overheid denkt nu wel na over allerlei maatregelen om de instroom te beperken. Voor een ander perspectief neem ik u graag mee op een virtuele reis naar een middelgrote provinciestad in Roemenië.

Ons onderwerp heet Camelia. Zij is 19 jaar en een getalenteerde studente die met hoge cijfers haar middelbare school heeft afgerond. Haar vader werkt (heel toevallig) voor een grote Nederlandse verffabrikant als teamleider verkoop, moeders werkt in een winkel in Craiova. Camelia studeert momenteel letteren aan de universiteit van Groningen. Dat kan, dankzij inspanningen van haar ouders, die in Nederland qua omvang maar nauwelijks voor te stellen zijn.

Familieverhoudingen zijn in Roemenië net een beetje anders, in de zin dat het volstrekt normaal is dat ouders zo’n beetje hun volledige werkzame leven opofferen voor een betere toekomst voor hun kinderen. Dat is in het geval van Camelia niet anders. Haar ouders besteden (ruw geschat) ruim de helft van hun gezamenlijk besteedbare inkomen aan collegegelden, kamerhuur en zakgeld. En geef ze eens ongelijk. Met een diploma van een Nederlandse universiteit op zak en met de talenkennis opgedaan in vier jaar buitenland, kan Camelia straks bijna overal ter wereld een goede baan krijgen en een prettig bestaan opbouwen. De investeringen van haar ouders katapulteren haar toekomstperspectieven naar voor Roemeense begrippen stratosferische hoogte.

Mijn keuze voor Roemenië in dit voorbeeld is gerelateerd aan mijn eigen verhaal en kennis van de situatie. Dit zal echter net zo goed opgaan voor ieder ander land in de periferie van Europa, waar mensen wonen wiens kinderen in het buitenland studeren. Is dit ook niet ongeveer het summum van de Europese gedachte van inclusie? Vrij bewegen door het openstellen van grenzen en het verlenen van toegang tot superieure onderwijsfaciliteiten voor intelligente mede-Europeanen. Dit voert ontegenzeggelijk tot sociale, geografische en economische mobiliteit met een ongekende impact op families.

In ons aangeharkte Nederland wordt over de grote hoeveelheid internationale studenten iets minder rooskleurig gedacht. Dat vind ik wel bijzonder, want ook als je vanuit puur Nederlands perspectief redeneert zijn het toch juist deze gemotiveerde, hoogopgeleide medewerkers waar onze maatschappij om staat te springen? De offers die de ouders van internationale studenten brengen en de impact op vele families, worden naar mijn mening onderschat. Net zoals de positieve lange termijneffecten van goed opgeleide Europese medeburgers voor economie en arbeidsmarkt.

Han in ’t Veld

Logistieke en Transport Sector

De transport- en logistieke revolutie in Roemenië: wat verandert er in 2023?

In de context van een voortdurend ontwikkelende economie zijn transport en logistiek twee sleutelgebieden die een aanzienlijke invloed hebben op de economische groei en het concurrentievermogen van Roemenië op de internationale markt. In het jaar 2023 staat de transport- en logistieke sector voor een reeks veranderingen en uitdagingen, maar ook voor belangrijke kansen voor groei en innovatie.

Een van de belangrijkste veranderingen op dit gebied houdt verband met de impact van de oorlog in Oekraïne op het weg- en spoorvervoer in Roemenië. Het blokkeren van routes en spoorwegen naar Oekraïne zorgde voor een toename van het goederenverkeer op andere routes, wat leidde tot een toename van de vraag naar transport- en logistieke diensten in Roemenië. Tegelijkertijd werd de noodzaak benadrukt om de infrastructuur voor weg- en spoorvervoer te ontwikkelen om aan de toenemende vraag te kunnen voldoen.

Een ander belangrijk aspect heeft betrekking op het zeevervoer, waar de haven van Constanța een sleutelrol speelt in het vervoer van goederen van en naar Oost-Europa. De afgelopen jaren is fors geïnvesteerd in de modernisering en uitbreiding van de haven, om de groeiende vraag naar transport en logistieke dienstverlening aan te kunnen. Er worden ook inspanningen geleverd om intermodale vervoersdiensten te ontwikkelen, die een efficiëntere integratie van verschillende vervoerswijzen mogelijk maken.

Wat betreft veranderingen op het gebied van goederenvervoer, is er een aanzienlijke toename in het gebruik van technologieën van de volgende generatie, zoals het Internet of Things (IoT), kunstmatige intelligentie (AI) en blockchain. Deze technologieën maken een efficiënter en nauwkeuriger beheer van toeleveringsketens mogelijk, wat leidt tot een verlaging van de kosten en een verbetering van de geleverde diensten.

In het jaar 2022 werd de transport- en logistieke sector in Roemenië beïnvloed door de COVID-19-pandemie, die een aanzienlijke impact had op de industrie. De sector begon zich echter te herstellen in 2023 met de geleidelijke terugkeer van de vraag naar transport- en logistieke diensten. Volgens een studie van het marktonderzoeksbureau Eurostat bleef het wegvervoer in de periode 2022-2023 de meest populaire manier van goederenvervoer in Roemenië, met een aandeel van 82%. Het spoor- en zeevervoer kenden echter een aanzienlijke groei, met een groei van respectievelijk 6,2% en 4,8% ten opzichte van het voorgaande jaar.

Ook in de transport- en logistieke sector in Roemenië is het gebruik van technologie toegenomen, een trend die de komende jaren zal blijven groeien. Telematica- en wagenparkvolgsystemen zijn steeds belangrijker geworden om de goederenstroom te volgen en te optimaliseren en kosten te verlagen.

Om deze veranderingen het hoofd te bieden en te profiteren van groeimogelijkheden in de transport- en logistieke sector, moeten bedrijven innovatief zijn en investeren in technologie en de ontwikkeling van personeel. In die zin is de beurs TransLogistica Romania 2023, die van 19 tot 21 september plaatsvindt in Romexpo, een belangrijk evenement voor iedereen die actief is in deze sector. De zakelijke kansen, netwerken en waardevolle informatie die op deze beurs kunnen worden verkregen, zijn van onschatbare waarde voor ontwikkeling en groei op deze gebieden. We nodigen alle transport-, logistieke en IT-bedrijven uit om deel te nemen aan deze editie van de TransLogistica Romania-beurs en te profiteren van de voordelen die dit unieke evenement in Roemenië biedt.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:https://romania.translogistica.eu/ .

Deutsche Bahn, de grootste Europese vervoerder, heeft de onlangs van Softronic Craiova gekochte locomotieven in gebruik genomen

Deutsche Bahn Cargo Romania, de dochteronderneming van de grootste spoorwegmaatschappij van Europa – DB Cargo AG, heeft de onlangs van Softronic Craiova aangeschafte locomotieven in gebruik genomen. Het bedrijf beschikt thans over meer dan 30 elektrische locomotieven.

“In 2023 overschreed DB Cargo Romania de drempel 30 elektrische locomotieven die op nationaal niveau werden geëxploiteerd, door eind maart het rollend materieel van de LEMA 072-locomotief te betreden. Daarna volgde LEMA 073, die in de tweede helft van april in dienst ging”, zeggen de vertegenwoordigers van het bedrijf.

In februari verscheen informatie dat Deutsche Bahn Cargo Romania nog drie TransMontana-locomotieven koopt , vervaardigd door Softronic Craiova. DB Cargo bereikt zo een vloot van 30 locomotieven die in ongeveer 10 jaar zijn gekocht bij de fabrikant in Oltenia.”De DB Cargo Romania-groep consolideert zijn status als de belangrijkste Softronic-klant in Roemenië en verwerft de TransMontana-locomotieven (070, 072 en 073)”, schreef Romania Feroviara destijds, volgens een bericht op de Facebook-pagina van Softronic.

Financiële Sector

Steven van Rijswijk, CEO van ING Groep: We willen organisch blijven groeien in Roemenië, de economie en de bancaire markt hebben nog potentie en we hebben de ambitie om in de top 3 van banken te komen

In Roemenië hebben we een zeer evenwichtige business en ons model is gericht op organische groei
♦  Roemenië kende de hoogste economische groei in Europa en de veerkracht die tijdens deze crises werd getoond is opmerkelijk
♦  De economie en de markt hebben nog steeds groeipotentieel
♦  We zijn erg sterk in Boekarest en in de grote steden, maar nu willen we kijken naar de andere provincies om te zien hoe we onze aanwezigheid daar ook kunnen versterken.

Steven van Rijswijk, CEO van ING Global, was begin april in Roemenië, een van de belangrijkste markten van de Nederlandse financiële groep, een van de bekendste ter wereld, met een vermogen van bijna 970 miljard euro. In een interview met Ziar Financiar besprak hij de positie van ING Bank in
Steven van Rijswijk, CEO van ING Groep

Roemenië, de groeiplannen en hoe het met de Roemeense economie gaat, maar ook over de huidige mondiale context gekenmerkt door geopolitieke spanningen en bankencrises (Credit Suisse).

ING doet het “zeer goed” in Roemenië, aangezien het sinds de oprichting in 1994 zelfstandig is gegroeid, zonder overnames van andere banken, en het aantal primaire klanten in de afgelopen zeven jaar met ongeveer 600.000 mensen heeft vergroot, zegt hij. ING kan de derde bank in Roemenië worden vergeleken met de vierde plaats die het nu is.

“We willen nog steeds groeien. We zijn momenteel de vierde speler in Roemenië. We willen nummer drie bereiken, die ambitie hebben we. Gezien onze NPS (net promoter score) en het feit dat we onze kernklanten de afgelopen zeven jaar hebben kunnen laten groeien, zullen we op basis van wat we meten blijven groeien, en dat zal ons de nummer drie positie niet ontgaan.” , zegt Steven van Rijswijk, 53 jaar.

Voor elke afzonderlijke provincie zal ING Bank Roemenië de plannen analyseren om het klantenbestand verder uit te breiden en haar positie te versterken. “Natuurlijk staan ​​we erg sterk in Boekarest, maar we zullen ook naar de provincies kijken om te zien hoe we onze aanwezigheid daar ook kunnen versterken.”

ING Bank: winst van 1 miljard lei in 2022 en omzet 10% hoger tot 2,6 miljard lei. Mihaela Bîtu, CEO van ING: De solide financiële resultaten vergemakkelijken onze grotere betrokkenheid bij kredietverlening aan de reële economie, zoals blijkt uit de toename van 10% in de leningenportefeuille

Mihaela Bîtu, CEO van ING Bank Romania: De behaalde resultaten in 2022 – een jaar met veel uitdagingen – zijn een nieuw bewijs van het vermogen van ons team om te mobiliseren en zich aan te passen aan nieuwe economische en sociale omstandigheden.

Vorig jaar verhoogde ING Bank haar bruto kredietportefeuille met 10% ten opzichte van 2021, tot 37,3 miljard lei. De kosten van voorzieningen lieten in 2022 een substantiële stijging zien, met 315%, tot 76 miljoen lei.

ING Bank, de lokale vestiging van de gelijknamige Nederlandse groep, boekte in 2022 een nettowinst van 1,06 miljard lei, slechts 3% hoger dan de winst in 2021, aangezien de inkomsten van de bank met 10% stegen tot 2,6 miljard lei .

De financiële resultaten van ING Bank werden vorig jaar beïnvloed door de toename van de kredietverlening, maar ook door de toename van de voorzieningenkosten.

De bank beweert dat ze vorig jaar de bruto kredietportefeuille met 10% heeft verhoogd ten opzichte van 2021, tot 37,3 miljard lei. En de kosten van voorzieningen lieten een aanzienlijke stijging zien, met 315% in 2022, tot 76 miljoen lei.
Bron: Ziar Financiar en ING

Focus op: Ralph Hamers, de CEO van UBS, de Zwitserse bank die aankondigde Credit Suisse te kopen voor 3,25 miljard dollar, leidde ING Bank Roemenië begin jaren 2000

Ralph Hamers, 57, chief executive van UBS, de geldschieter die ermee instemde om Credit Suisse te kopen voor $ 3,25 miljard na een hectisch weekend van onderhandelingen, bemiddeld door Zwitserse toezichthouders om zijn banksysteem te beschermen en te proberen de verspreiding van een crisis in de wereldwijde financiële wereld te voorkomen. Hij werkte bij ING Bank Roemenië in de vroege jaren 2000. Hij werd in 2020 benoemd tot CEO van UBS na een carrière van bijna drie decennia bij ING Bank.

Tussen augustus 1999 en april 2002 leidde Ralph Hamers op 33-jarige leeftijd het Roemeense filiaal van de Nederlandse bank. Hij was de belangrijkste CEO die de operaties in Roemenië leidde en bereikte vervolgens de hoogste toppositie in een wereldwijd bedrijf, waarbij hij na ongeveer tien jaar het management van de Nederlandse financiële groep overnam.

ING Bank arriveerde in 1994 in Roemenië en was de eerste internationale bank die na 1989 een filiaal op de lokale markt opende.

“Ralph Hamers is CEO van UBS Group AG en voorzitter van de Executive Board van UBS AG sinds november 2020, nadat hij in september 2020 bij UBS kwam als lid van de Group Executive Board. Ralph Hamers zet zich in om ervoor te zorgen dat ons bedrijf in staat is om te evolueren met onze klanten en de wereld in het algemeen. Hij leidde de transformatie van ons bedrijf voor de toekomst, met onze groepsbrede strategie en geherdefinieerde doelstelling gelanceerd in april 2021. Voordat hij bij UBS kwam, was Hamers CEO en voorzitter van de Raad van Bestuur van ING Groep, waar hij meer dan 30 jaar van zijn carrière. In de periode dat hij CEO van ING was, leidde hij de bank naar winstgevendheid na de financiële crisis en ondersteunde hij de digitale transformatie van het bedrijf”, zo luidt de beschrijving op de website van UBS.
Na de overname van Credit Suisse heeft hij inmiddels het stokje overgedragen aan Sergio Ermotti.

Ralph Hamers is na zijn voorzitterschap van het Dutch Romanian Network voor zijn verdiensten benoemd tot Erevoorzitter

Agricover Credit krijgt EUR 20 mln leningen tijdens de beursgang van de moedergroep

Agricover Credit IFN, een belangrijke speler in de financieringssector voor de agribusiness in Roemenië, heeft twee kredietfaciliteiten verkregen van het Europees Fonds voor Zuidoost-Europa (EFSE), ter waarde van respectievelijk EUR 10 miljoen en RON 49,2 miljoen.

De twee leningen zijn bedoeld voor de financiering van micro-, kleine en middelgrote ondernemingen (mkmo’s) en ondernemers en zijn toegekend voor zeven jaar.

“We zijn verheugd dat we twee nieuwe kredietfaciliteiten van EFSE hebben verkregen, waarmee we ons strategisch partnerschap met het fonds verder hebben versterkt. Het kapitaal zal de beschikbare financieringscapaciteit voor Roemeense boeren vergroten, wat bijdraagt ​​aan de ontwikkeling van performante landbouw”, zegt Serhan Hacisuleyman, CEO van Agricover Credit IFN.

“We erkennen dat investeringen in infrastructuur, hoogwaardige inputs en moderne technologie essentieel zijn om het volledige potentieel van de landbouwsector te benutten. Door ons synergetische bedrijfsmodel bij Agricover Credit IFN begrijpen we de behoeften en uitdagingen van boeren, zodat we de nodige financiering kunnen bieden voor de ontwikkeling van hun bedrijf”, voegde hij eraan toe.

De Roemeense agribusinessgroup Agricover Holding lanceert een beursintroductie van EUR 85 mln op de Beurs in Boekarest

Per 31 december 2022 boekte Agricover Credit IFN een brutoboekwaarde van leningen en voorschotten aan klanten van ongeveer 2,84 miljard RON, een stijging van 42% ten opzichte van eind 2021.

Agricover Credit IFN is een dochteronderneming van Agricover Holding, een leider op de Roemeense agribusinessmarkt, die momenteel halverwege de beursintroductie (IPO) op de beurs van Boekarest is. Met deze IPO wil de groep EUR 27,5 mln ophalen, waarvan het grootste deel naar Agricover Credit zal gaan, volgens het noteringsprospectus.De aandeelhouders van de groep verkopen bij de beursgang ook aandelen ter waarde van maar liefst EUR 56 mln.

Mr. Robert Rekkers as Chairman of the Board of Directors of Agricover Credit IFN SA en bestuurslid van het Dutch Romanian Network

Agrarische Sector

Roemenië, Nederland en 6 andere EU-lidstaten gaan werken aan een project voor duurzame begrazing

De Universiteit van Landbouwwetenschappen en Diergeneeskunde (USAMV) Cluj-Napoca vertegenwoordigt Roemenië als partner in het project Grazing4AgroEcology (G4AE), dat door de Europese Unie wordt gefinancierd met ongeveer 3 miljoen euro. Volgens een persbericht van USAMV Cluj-Napoca ondersteunt het project boeren door innovatieve oplossingen te promoten om op begrazing gebaseerde landbouwsystemen economisch levensvatbaar te maken.
Tegelijkertijd is het belangrijkste doel van het project om gezonder voedsel te produceren met minder impact op het milieu. “Roemenië wordt in het project vertegenwoordigd door voornoemde universiteit als coördinator en ze krijgen gezelschap van boeren van de AgroTransilvania Cluster en leden van andere succesvolle landbouwcoöperaties in Transsylvanië. Dergelijke partnerschappen de basis vormen voor de implementatie van oplossingen die hun waarde hebben bewezen in partnerlanden.
Helaas zijn we momenteel getuige van een sterke afname van de begrazing in Roemenië, wat een ernstige bedreiging vormt voor de toekomst van deze fragiele systemen waarvan het voortbestaan van een van de belangrijkste nationale troeven – biodiversiteit – afhangt”, aldus prof. Dr. Mugurel Jitea, van de Faculteit Tuinbouw en Plattelandsontwikkeling, USAMV Cluj-Napoca.
Het G4AE-project, gecoördineerd op Europees niveau door  Grünlandzentrum (Duitsland), zal 3,5 jaar lopen, tot februari 2026. “We zien landbouwsystemen die gebaseerd zijn op begrazing snel verdwijnen in Europa. Om deze negatieve trends om te buigen, moeten we als consumenten het gebruik van agrovoedingsproducten van boerderijen waar grasland op een milieuvriendelijke manier wordt gebruikt, steunen”, aldus de projectcoördinator, dr. Arno Krause, Grünlandzentrum.
Het projectconsortium bestaat uit 18 partners uit acht EU-lidstaten die verschillende beweidingspraktijken vertegenwoordigen: Frankrijk, Duitsland, Ierland, Italië, Nederland (ZLTO, Aeres), Portugal, Roemenië en Zweden. Het netwerk is gebaseerd op een ‘multi-stakeholder’-benadering, met boeren en representatieve boerengroepen als kern, die zullen samenwerken met academici, adviseurs, vertegenwoordigers van de agrovoedingsindustrie en consumentengroepen om oplossingen te implementeren die zijn toegesneden op lokale behoeften.

Meer info op: https://grazing4agroecology.eu

Hoeveel kost het om een hectare land te huren in Roemenië. We zijn het zevende goedkoopste land in de EU

De pacht voor een hectare landbouwgrond kost tussen de 836 euro in Nederland en 62 euro per hectare in Slowakije. Roemenië is een van de goedkoopste markten voor pacht, met prijzen onder de 200 euro per
hectare.
De huurprijzen van bouwland blijven stijgen, zowel in Europa als in Roemenië, het zevende land met de goedkoopste grond in de EU, volgens de laatste gegevens van Eurostat, met betrekking tot 2021. De trend komt in de context waar in de periode 2011- In 2020 zagen we in Roemenië en Tsjechië de aankoopprijzen vervijfvoudigd, de hoogste in de EU.Zo kost de pacht voor één hectare volgens gegevens uit 2021 in Roemenië gemiddeld zo’n 200 euro.

Van de EU-regio’s was de duurste pacht in 2021 in de Nederlandse regio Flevoland (€ 1.721 per ha), gevolgd door de Spaanse Canarische Eilanden (€ 1.119 per ha) en het Griekse Attiki (€ 927 per ha). In 2021 behoorde Venezia Giulia in Italië (€ 1.714 per ha) tot de regio’s met de hoogste pachtprijzen voor akkerbouwgrond.

Roemenië heeft de kleinste varkensstapel in de afgelopen negen jaar. De prijs van vlees blijft stijgen

Eind vorig jaar had Roemenië slechts 3,4 miljoen varkens, het laagste aantal sinds 2013. Alleen al in de afgelopen 2 jaar is het aantal met 5% afgenomen. De trend is terug te zien in de hoeveelheden vlees die op de markt worden gebracht, maar ook in de prijzen, die met meer dan 21% zijn gestegen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Roemenië, een land met een traditie in het fokken van varkens, meldt een constante afname van het aantal kuddes, zodat er eind vorig jaar slechts 3,4 miljoen stuks waren, 5,8% minder dan een jaar geleden, volgens de laatste voorlopige gegevens van Eurostat .

Het is het laagste niveau sinds 2013, aangezien er negen jaar geleden meer dan 5,1 miljoen varkens in Roemenië waren. Pas in 2017, toen de eerste uitbraak van varkenspest in Roemenië opdook, daalde het aantal kuddes met 6,4% in vergelijking met 4,4%, terwijl de kuddes in 2016 afnamen in vergelijking met 2015. In de praktijk daalde het aantal effectieve van 2017 tot 2022 met ongeveer 1 miljoen hoofden.

De trend die wordt geregistreerd door de dierenpopulatie wordt ook weerspiegeld in de hoeveelheid goederen op de markt, zodat Roemenië het tweede land in de EU is wat betreft de daling van het aantal geslachte dieren.

Veestapeldaling in heel Europa

Op EU-niveau waren er in november/december 2022 134 miljoen varkens, 5% minder dan in 2021. Meer dan de helft van de afname van de EU-kuddes is te wijten aan de situatie in Duitsland, de op een na grootste producent in de EU, en Denemarken, de vierde EU-producent, die respectievelijk 10% (2,4 miljoen stuks) en 12% van hun veestapel (1,6 miljoen stuks) verloor

Concreet was de afname in Duitsland gelijk aan 33% van de totale reductie in de EU, terwijl de afname in Denemarken gelijk was aan 22% van de totale reductie in de EU. Bulgarije en Malta (beide -26%) registreerden de grootste relatieve dalingen.

De dalingen pasten in een algemene trend. Alle EU-lidstaten met meer dan drie miljoen varkens meldden dalingen. Er waren ook twee uitzonderingen: Italië (+330 duizend stuks, +4% ten opzichte van 2021) en Zweden (+50 duizend stuks, +3%).

In de afgelopen tien jaar is de veestapel voor alle soorten afgenomen. De geitenpopulatie kende in deze periode de sterkste daling (-9 indexpunten in 2022 t.o.v. 2012). Tot 2020 vormde de varkensstapel een uitzondering op deze trend. Maar sindsdien zijn er de afgelopen twee jaar opmerkelijke dalingen gemeld.

De impact op de prijzen

Op dit moment (gegevens bijgewerkt op 23 maart) blijkt uit de gegevens van de Europese Commissie dat de prijs van het karkas van 100 kg varkensvlees gemiddeld 234,2 euro bereikt. Die is 5,1% hoger dan vorige maand en 31,2% hoger dan dezelfde periode in 2021. Voor type S-karkas is de prijs 235,8 euro 100 kilogram, 31,4% hoger dan dezelfde periode vorig jaar.

In Roemenië werd het karkas van 100 kg varkensvlees van categorie S aan de boerderij verkocht voor 233,9 euro, ofwel 13,8% duurder dan de vorige maand en 21,5% meer dan vorig jaar. Wel daalde de prijs met 1% ten opzichte van de afgelopen week.

Ter vergelijking: in Frankrijk is vlees 52,8% duurder dan voorgaande jaren en in Zweden 16,8%.

In de afgelopen tien jaar is de veestapel voor alle soorten afgenomen. De geitenpopulatie kende in deze periode de sterkste daling (-9 indexpunten in 2022 t.o.v. 2012). Tot 2020 vormde de varkensstapel een uitzondering op deze trend; sindsdien heeft het echter de rest van de soort ingehaald, met opmerkelijke dalingen in elk van de afgelopen twee jaar.

Roemeense staatssteun van 3 miljoen lei ter verlaging van de accijns op dieselbrandstof die door het MKB in de aquacultuur wordt gebruikt

Het midden- en kleinbedrijf actief in de aquacultuur krijgt voor de periode 2023 – 2025 staatssteun van in totaal 3 miljoen lei voor de verlaging van de accijns op gebruikte diesel uit de begroting van het ministerie van Landbouw. ​​De regeling is van toepassing in heel Roemenië en de bedragen worden uiterlijk op 31 december 2023 betaald. Voor het jaar 2023 wordt 1.529 lei/liter als staatssteun in de vorm van terugbetaling gegeven.

Volgens MADR (Roemeense Ministerie van Agricultuur) -gegevens zijn momenteel een aantal van 246 eenheden die een gebied van meer dan 6.000 ha exploiteren, vergund voor de productie van pootvis. 750 eenheden met een oppervlakte van ruim 65.653 ha zijn vergund voor de productie van consumptievis.

In 2021 bedroeg de binnenlandse productie van vis 11.714 ton, wat goed was voor ongeveer 10% van de visconsumptie.

De regeling geldt in heel Roemenië en de bedragen worden betaald tot 31 december 2023. Het Nationaal Agentschap voor Visserij en Aquacultuur, een instelling onder MADR, is de bevoegde autoriteit die verantwoordelijk is voor de uitvoering van de regeling.

FrieslandCampina Romania melkprijsafspraak zo snel mogelijk in mei uit te voeren

FrieslandCampina Romania, onderdeel van het Nederlandse bedrijf Koninklijke FrieslandCampina en eigenaar van de merken Napolact, Campina en Oke, is voor 1 mei bilaterale onderhandelingen gestart met retailers over de verlaging van de prijs van melk die meer dan 7 lei kost, als onderdeel van een vrijwillige overeenkomst bemiddeld door de Raad voor de Mededinging.

Het bedrijf zegt alleen rauwe melk uit Roemenië te gebruiken, wat betekent dat de vrijwillige overeenkomst van toepassing kan zijn op alle melk die het op de markt brengt.

Bijna 40% van de agrarische bedrijven in bepaalde regio’s heeft een personeelstekort.

Slechts een derde van de studenten van agrarische middelbare scholen heeft de afgelopen 10 jaar echter de praktijk gevolgd.
Bijna 60% van de landbouwbedrijven zegt behoefte te hebben aan gekwalificeerd personeel en 42% heeft het over ongeschoolde arbeid, maar slechts 400 van de 20.000 bedrijven die actief zijn in deze sector hebben de afgelopen 10 jaar stages georganiseerd voor agrarische middelbare scholieren.

Niet alle bedrijven hebben echter het potentieel om leerlingen praktisch op te leiden. Zo raakt slechts 30% van degenen die het zouden kunnen doen, op deze manier betrokken, blijkt uit een studie die is uitgevoerd door het bedrijf Kynetec, wereldleider op het gebied van landbouwkundig en veterinair marktonderzoek, in opdracht van het Roemeens Centrum voor Europees Beleid (CRPE).

De koopkracht daalde in 2022 voor het eerst sinds 2011. Een op de vier lei die een gezin in Roemenië uitgeeft, gaat naar eten en niet-alcoholische dranken

Roemenië is het EU-land dat het meeste uitgeeft aan voedsel en niet-alcoholische dranken als percentage van het totale uitgavenbudget per huishouden. Ter vergelijking: het EU-gemiddelde ligt op 14,3% . De recordhoge prijzen in 2022 hebben ertoe geleid dat Roemenen nog meer budget besteden aan voedsel, een bewijs dat de koopkracht afneemt en er minder geld overblijft voor andere aspecten zoals onderwijs, cultuur en gezondheid.

In 2022, een jaar gekenmerkt door een recordinflatie en basisvoedselprijzen tot 30-50%, moest een gezin in Roemenië een kwart van zijn bestedingsbudget toewijzen om zijn dagelijkse voedsel te verzekeren. Het aandeel van het totale bestedingsbudget is vorig jaar voor het eerst sinds 2011 gestegen naar 25%, tegenover 24,8% in 2021, blijkt uit gegevens van het Europees Statistisch Bureau Eurostat.

Roemenië is een van de vier landen waarvoor al gegevens voor 2022 beschikbaar zijn, samen met IJsland, Noorwegen en Malta. Het is interessant om op te merken dat in deze laatste drie landen, ook getroffen door inflatie, zoals een groot deel van de hele wereld, het aandeel van voedseluitgaven in het totale uitgavenbudget daalde, een teken dat de prijsstijgingen geen invloed hadden op de koopkracht van hun burgers. In Malta daalde het aandeel bijvoorbeeld van 14,1% naar 13,5%, en in Noorwegen van 12,5% naar 11,4%.

Dat kan ook als elk huishouden de consumptie aanpast – men koopt minder of goedkoper -, maar ook als het totale uitgavenbudget stijgt als gevolg van loonstijgingen of inkomens in het algemeen. Nauwkeuriger gezegd, het bestedingsbudget van mensen nam sneller toe (ze hadden meer geld) dan dat de prijzen stegen.

Een kilo tomaten is tot drie keer duurder dan een kilo kippenvlees

Een kilo gegrilde kip begint bij 12,99 lei/kg en bereikt 27,99 lei/kg in een Mega Image-winkel (Ahold Delhaize). De kip wordt gehouden in Roemenië en de prijs verschilt per merk, de goedkoopste is Mega en de duurste is Libertan (Transavia). Op dezelfde plaats kost een kilo tomaten van het ras San Marzano (langwerpige tomaten) 39,99 lei/kg en die komen uit België, want in Roemenië is het nog niet hun productieseizoen. Zo is een kilo tomaten tot drie keer duurder dan een kilo kippenvlees. Waarom?

“Een kip weegt in 45 dagen 1,5-2 kg, terwijl tomaten 155 dagen nodig hebben om te groeien en groenten niet genetisch gemodificeerd kunnen worden om een ​​betere opbrengst te geven. Bovendien is het 155 dagen volhouden van de groei van een groente onvergelijkbaar met het 45 dagen volhouden van de groei van een kip. En ik wil er niet eens aan denken wat de energiekosten tijdens de winter waren voor de teelt in serres en solaria”, zegt Vlad Gheorghe, voorzitter van de Interprofessionele Organisatie van de Groente-Fruitsector (OIPA).

Producenten en economen schatten dat de groenteprijzen zullen dalen, deze situatie is tijdelijk. Beide partijen zeggen echter dat het “bijna mission impossible” is om in 2023 vegetariër te zijn of te vasten tegen de huidige groenteprijzen.

Roemenië importeert tomaten ter waarde van ruim 100 miljoen euro en 65% van de hoeveelheid komt uit Turkije
Sjari Roemenië importeerde in 2021 zo’n 90.000 ton tomaten, goed voor ruim 11% van de consumptie, zo blijkt uit berekeningen van ZF op basis van gegevens van Eurostat, het Europese statistiekbureau. De grootste hoeveelheid tomaten die Roemenië binnenkomt, ruim 65%, komt uit Turkije. Waarom importeren we tomaten uit Turkije als we honderdduizenden tonnen produceren?
In waarde heeft Roemenië tomaten geïmporteerd ter waarde van 113 miljoen euro en geëxporteerd voor 1,12 miljoen euro. Volgens gegevens van Eurostat is de invoer 100 keer hoger dan de uitvoer. De grootste exporteur van tomaten voor Roemenië is Turkije. In 2021 kwam er bijna 60.000 ton tomaten uit dit land, wat betekent dat 7 Roemenen op 100 een tomaat uit Turkije aten. De volgende posities zijn Duitsland (11.900 ton), Spanje (6.100 ton) en Nederland (5.200 ton).

Roemenië’s EU-fondsen voor melkrobots en boerderijautomatisering

Melkrobots, voerrobots en andere landbouwautomatiseringssystemen zijn apparatuur die boeren kunnen kopen met behulp van EU-digitaliseringsfondsen. De minister voor Europese Investeringen en Projecten (MIPE), Marcel Bolos, heeft via het National Resilience and Recovery Program (NRRP) aangekondigd welke financiële instrumenten dit jaar de boeren ten goede zullen komen. Agrarische producenten en veehouders die willen investeren in bedrijfsautomatisering krijgen geld vanaf een budget van € 150 miljoen, met een maximum van € 3 miljoen/project.

De landbouw zal ook een van de sectoren zijn die profiteren van financiële instrumenten ter waarde van € 400 miljoen voor private equity-investeringen, d.w.z. het houden van aandelen in particuliere bedrijven. De minister voor Europese Investeringen en Projecten legde uit dat de gids voor het budget van € 150 miljoen in openbaar debat is en hoogstwaarschijnlijk in juni officieel zal worden gelanceerd. Hij legde ook uit dat het geld naar de boeren zou gaan in de vorm van cofinanciering, door middel van subsidies van maximaal 70%. “Cofinanciering kunnen we geven binnen de grenzen van staatssteunsubsidies, die overal in de Europese Unie beschikbaar zijn. Natuurlijk, als het een kleine of middelgrote onderneming is, dan loopt de subsidie op tot 70% en het verschil is cofinanciering Dus dit zou, laten we zeggen, een eerste financieringslijn zijn’, lichtte de minister toe. De tweede financieringslijn die MIPE voorbereidt betreft financiële instrumenten voor de landbouw. De financiële toewijzing zal € 400 miljoen bedragen en het geld zal worden verstrekt in de vorm van private equity-investeringen.

“De tweede financieringslijn zou financiële instrumenten zijn. Het klinkt misschien vreemd voor sommige mensen, en ze vragen zich af wat financiële instrumenten met landbouw te maken hebben? Er is 400 miljoen euro die we kunnen toewijzen in de vorm van private equity-investeringen. We zijn in het proces van het selecteren van investeringsfondsen”, vertelde Marcel Bolos aan het Agrostrategia-programma van TVR 1. De minister voor Europese Investeringen en Projecten legde in detail uit wat private equity betekent en hoe deze vorm van financiering Roemeense boeren zal helpen. “Private equity is het kopen van aandelen in bedrijven die nog niet beursgenoteerd zijn, dat is belangrijk. Het hoeft dus niet bijvoorbeeld een verkoop van aandelen te zijn waarbij het fonds meerderheidsaandeelhouder wordt, maar alleen een deel ervan en met dat geld kan men de ontwikkeling van het bedrijf, de boerderij financieren. Maar het is geld dat blijft, er zit geen rente op. Er zijn 20 investeringsfondsen die moeten worden geselecteerd volgens de NRRP, maar we leggen op hen dat deze gebieden met betrekking tot de landbouw en de agrovoedingsindustrie verplicht zijn, om die bedrijven in de economie te zoeken die ofwel al winstgevend zijn of een zeer hoog marktpotentieel hebben […]. Er zijn veel gebieden waarvoor het zal worden toegepast, vanuit de productie, vanuit de industrie, maar de landbouw kan niet worden uitgesloten. Waarschijnlijk zullen we vanaf het najaar de hele portefeuille van investeringsfondsen laten selecteren”, voegde de minister eraan toe.

Scheepsbouw Sector

Opdracht voor elektrische ferry en laadponton voor Royal Van der Leun

Het lid van het Dutch Romanian Network Royal Van der Leun is verheugd aan te kondigen de opdracht hebben ontvangen voor de volledige engineering, integratie en levering van het elektrische pakket voor een elektrische ferry.
Dit omvat alles van systeemintegratie en hoofdschakelborden tot energiemanagementsystemen, alarmbewakingssystemen en e-motoren.

De Duitse ferrymaatschappij AG Reederei Norden-Frisia maakt grote stappen op het gebied van duurzaamheid met haar nieuwste aanwinst in de vloot. Het bedrijf werkt samen met Damen Shipyards om een volledig elektrische veerboot van 32 meter te ontwerpen en te leveren die 150 passagiers kan vervoeren en een snelheid

van 16 knopen kan bieden. Om de duurzaamheid van het schip verder te ondersteunen, heeft AG Reederei Norden-Frisia ook geïnvesteerd in een steigerlaadponton, dat verantwoordelijk zal zijn voor het leveren van laadstroom aan de veerboot. Royal Van der Leun kreeg ook de opdracht voor de volledige engineering, integratie en levering van het elektrische pakket voor de steigerlaadponton. De nieuwe veerboot zal worden geclassificeerd door Lloyds Register (LR).

Omzet Damen voor het eerst op 2,5 miljard euro

In 2022 bereikte de omzet van Damen Shipyards Group voor het eerst 2,5 miljard euro. Dit ondanks de gevolgen van de oorlog in Oekraïne, die een forse impact hadden en hebben op de bedrijfsvoering. De orderportefeuille evenaarde het bedrijfsrecord van eind 2021 van 8,8 miljard euro. De EBITDA (earnings before interest, taks, depreciation and amortisation. In het Nederlands is EBITDA de winst voor de aftrek van interest,belastingen,afschrijving en afboekingen) steeg licht tot zo’n 85 miljoen euro (81,5 miljoen in 2021); de nettowinst nam toe van 1 naar 15 miljoen euro.
“Overall zijn we content over 2022”, aldus CEO Arnout Damen. “Vanzelfsprekend geldt dat niet voor de situatie in Oekraïne, waar we onze vestigingen in Cherson en Mykolayiv hebben moeten sluiten. We leven nog steeds intens mee met onze collega’s aldaar en steunen hen waar het kan.”
“We zien dat onze focus op de verduurzaming van onze schepen steeds meer tractie en erkenning krijgt”, vervolgt Damen. “Afgelopen jaar hebben we ’s werelds eerste, volwaardige full-electric havensleepboot ‘Sparky’ opgeleverd aan de haven van Auckland in Nieuw-Zeeland. Deze RSD-E Tug 2513 werd meteen tot ‘Tug of the Year’ gekozen bij de International Tug & Salvage Awards 2022 én kwam op de Best Inventions List van TIME Magazine. Onze revolutionaire Fast Crew Supplier 7011 ‘Aqua Helix’ werd onderscheiden met de titel Offshore Energy Vessel of the Year 2022 door Offshore Support Journal.”

Stappen in strategie

“Onze missie is nog steeds om de meest duurzame scheepsbouwer ter wereld te worden. We zijn dan ook actief met grote innovatieprojecten, bijvoorbeeld op het gebied van methanol als brandstof, de capaciteit van batterijen en alternatieve energieopslagsystemen aan boord. Maar ook op andere onderdelen van onze strategie hebben we afgelopen jaar goede stappen gezet, zoals met de start van de uitbreiding van onze werf in Gorinchem, de opening van onze elfde service hub in Panama City en de introductie van een compleet nieuwe range van snijkopzuigers (cutter suction dredgers).”

Van Kaapstad tot Den Helder

Ondanks dat, mede door de sancties tegen Rusland, het aantal opgeleverde schepen daalde naar 104, bereikte de productiewaarde een record van 2,5 miljard euro. In 2021 was dit nog 2,4 miljard euro. Onder de opgeleverde schepen bevinden zich de eerste elf van een grote opdracht voor LNG-aangedreven binnenvaartschepen door Concordia Damen en een door Damen Shipyards Kaapstad gebouwd patrouillevaartuig voor de Zuid-Afrikaanse marine. Op omvangrijke opdrachten als vier F126-fregatten voor de Duitse marine en het Combat Support Ship ‘Den Helder’ voor de Koninklijke Marine werd veel voortgang geboekt. Het volume aan reparatie- en conversieopdrachten steeg licht naar 1.127.

De orderportefeuille blijft goed gevuld, dankzij een sterke orderinname over de breedte van alle divisies. Opvallend is de groei van het segment van schepen voor offshore wind-toepassingen; waar vijf divisies opdrachten voor ontvingen. Hieronder bevinden zich twee schepen van de door Damen ontwikkelde nieuwe generatie ‘service operation vessels’ voor deze sector, die mede door waterstof worden aangedreven. “Maar ook de verkoop van zestien kustvaarders van ons nieuwe type 3850 mag niet onvermeld blijven. Het feit dat deze schepen 25 procent brandstof besparen ten opzichte van conventionele schepen, draagt zeker bij aan dat succes.”

Arnout Damen: “We kijken dan ook met veel vertrouwen naar de toekomst. In nagenoeg alle markten waar we actief zijn, blijft de vraag sterk. De opgaande lijn qua financiële resultaten die we in 2020 hebben ingezet, verwachten we in 2023 door te kunnen zetten.”

Alewijnse voltooit elektrische systeemintegratie van eerste twee Amels 60 Limited Editions superjachten

Alewijnse heeft met succes de elektrische systeemintegratie afgerond van de eerste twee schepen uit de Amels 60 Limited Editions serie. Daarmee bouwt de systeemintegrator verder op de meer dan 130 jaar ervaring in innovatieve en duurzame elektrische en automatiseringsoplossingen aan boord van superjachten en andere grote geavanceerde schepen.Daarbij installeerde Alewijnse alle elektrische systemen aan boord van het eerste Amels 60 https://cdn.jachtbouwactueel.nl/wp-content/uploads/2021/07/21135916/Amels-6004_LR_1-scaled.jpgjacht COME TOGETHER en een deel van de elektrische installatie van het tweede Amels 60 ENTOURAGE, met uitzondering van het AV/IT-systeem. Een van de belangrijkste systemen die Alewijnse heeft ontworpen, is een ultramodern hybride aandrijfsysteem, voorzien van speciale functies voor energieopslag en piekafvlakking. Andere essentiële systemen zijn de installaties voor navigatie, communicatie, verlichting, alarmen en accommodatie.

“Het is belangrijk voor Amels om met een partner te werken die het volledige elektrische pakket kan leveren, installeren en inbouwen”, legt Alewijnse projectmanager William Bouman uit over de samenwerking met de werf. “Met een selecte groep partners verloopt het bouwproces van een jacht veel soepeler. Bij Amels viel de keuze al snel op Alewijnse, want er zijn maar weinig elektrische integratoren die een compleet pakket kunnen aanbieden.”Met uitdagende doelstellingen voor elk jacht is er geen ruimte voor fouten”, vervolgt William. “Lange levertijden voor apparatuur en vertragingen in het verkrijgen van leveringen https://cdn.jachtbouwactueel.nl/wp-content/uploads/2021/07/21135916/Amels-6004_LR_1-scaled.jpgvan materialen heeft een impact op iedereen. Maar omdat Alewijnse en Amels al vele jaren samenwerken, opereren we effectief als één team. Mochten er zich problemen voordoen, dan pakken we die meteen aan en lossen we die als team succesvol op. “

Arie Midavaine, projectmanager bij Damen Yachting, beaamt de goede samenwerking met Alewijnse: “We hebben een lange en zeer vruchtbare samenwerking met Alewijnse. We werken goed samen. Door hun flexibele, no-nonsense aanpak vinden ze altijd een oplossing voor elk probleem dat zich voordoet. Persoonlijk werk ik al meer dan twintig jaar met hen samen en heb veel waardering voor hun professionaliteit en diepgaande kennis en ervaring.”

AkzoNobel en Philips verwelkomen Damen in baanbrekende samenwerking op het gebied van antifouling

Damen Shipyards Group werkt samen met AkzoNobel en Philips om een baanbrekende oplossing voor aangroeibestrijding (antifouling)verder te ontwikkelen
Daarbij wordt gebruik gemaaktmaakt van UV-C-lichttechnologie om de onderwaterrompen van schepen schoon te houden. De gebruikte technologie integreert UV-C light-emitting diodes (LED’s) in een coatingschema dat net genoeg licht uitstraalt om ophoping van biologische vervuiling op het beschermde gebied volledig te voorkomen. Hoewel er al succesvolle kleinschalige proeven hebben plaatsgevonden, zal het aan boord brengen van Damen Shipyards essentiële expertise toevoegen op gebieden zoals scheepsintegratie – een perfecte aanvulling op AkzoNobels knowhow op het gebied van oppervlaktebescherming en adhesie en Philips’ ongeëvenaarde capaciteiten op het gebied van UV-C LED-toepassingen en elektronica.

Essentiële kennis en ervaring “We zijn allebei verheugd en enthousiast om Damen te verwelkomen in het consortium”, zegt Menno van der Zalm, directeur van de AkzoNobel Incubator. “Als toonaangevende internationale scheepsbouwer brengen zij essentiële kennis en ervaring met zich mee en vergroten ze onze kansen op succes aanzienlijk.” Alle drie de partijen gaan nu samenwerken om voort te bouwen op de vooruitgang die AkzoNobel en Philips hebben geboekt sinds de oprichting van het RunWell-consortium in 2017. Het doel is om een volledig biocidevrije oplossing voor fouling-controle te creëren die baanbrekende prestaties zal leveren en zal leiden tot substantiële economische en ecologische voordelen.” Positieve impact op het milieu Als toonaangevende wereldwijde innovator is Philips continu bezig met het ontwikkelen en uitbreiden van zijn uitgebreide catalogus van technologieën die kansen bieden voor groei en innovatie in veel zakelijke gebieden”, legt Jako Eleveld, Head of IP Licensing bij Philips, uit. “Door toegang tot onze technologieën aan te bieden via onze technologielicentieprogramma’s, stimuleren we de samenwerking met partners die onze toewijding delen om impactvolle innovaties te leveren. Het is geweldig om te zien dat de UV-C-technologie van Philips zijn weg heeft gevonden naar deze innovatieve aangroeiwerende oplossing, die de scheepvaart ten goede zal komen en tegelijkertijd een positieve impact op het milieu zal hebben.” Jasper Schuringa, Head of Corporate Venturing bij Damen Shipyards Group, voegt hieraan toe: “Dit is een zeer spannend project en past uitstekend in onze eigen strategie om de meest duurzame scheepsbouwer ter wereld te worden. Er is nog een weg te gaan, maar de oplossing die wordt ontwikkeld, heeft duidelijk het potentieel om de manier waarop de industrie traditioneel over aangroeiwerende systemen denkt, opnieuw vorm te geven.

” In 2014 begon Philips voor het eerst te experimenteren met UV-C LED-technologie – bekend van het gebruik ervan in waterbehandelings- en sterilisatietoepassingen – maar het was nog nooit in open water gebruikt. Sinds de samenwerking met AkzoNobel is er veelbelovende vooruitgang geboekt tot het punt waarop proeven op commerciële handelsschepen hebben plaatsgevonden. Een belangrijke volgende stap voor het consortium is niet alleen de technologie blijven verbeteren, maar ook de integratie van schepen. Alle drie de partners zullen nu werken aan het creëren van een commercieel levensvatbare oplossing in de nabije toekomst. Nederlandse bedrijven “Het is een uitdagend project, maar het is ook een fantastisch voorbeeld van de voordelen van collaboratieve innovatie”, vervolgt Van der Zalm. “Door samen te werken als een sterk partnerschap van drie complementaire Nederlandse bedrijven, hebben we er alle vertrouwen in dat we onze capaciteiten kunnen combineren om een duurzame oplossing te bieden die een volledige revolutie teweeg kan brengen in de fouling control-industrie.”

Antifouling is de verzamelnaam voor maatregelen die genomen worden om te voorkomen dat micro-organismen, mosselen en algen zich onder het wateroppervlak vasthechten aan de romp van een schip. De aanslag die wordt gevormd door de ophoping van het organische materiaal wordt biologische aanslag genoemd.

Multraship doopt twee sleepboten in haven Terneuzen

Multraship Towage & Salvage heeft vrijdag 12 mei twee door Damen Shipyards Group gebouwde sleepboten gedoopt tijdens een speciale ceremonie in de thuishaven van Multraship in Terneuzen.

De MULTRATUG 5, een Damen Stan Tug 1205 werd gedoopt door Sabine Kamerling, officemanagement assistant bij Multraship. Operations & Crewing manager Bianca Pielaat doopte de MULTRATUG 6, een Damen ASD Tug 2810. Beide schepen worden ingezet in het Scheldegebied.

Hoewel Damen zijn schepen bouwt op basis van beproefde standaardontwerpen, is het in staat om deze vaartuigen aan te passen aan de specifieke eisen van zijn klanten. In het geval van de MULTRATUG 6 omvatte dit het winterklaar maken van de sleepboot, een FiFi-1-klassenotering en de installatie van een lier op het achterdek, naast diverse andere voorzieningen.

Wat de MULTRATUG 6 bijzonder maakt, is het feit dat het de laatste ASD Tug 2810 is die door Damen wordt gebouwd. Na de verkoop van ruim 200 vaartuigen is de ASD Tug 2810 het meest succesvolle ontwerp van Damen tot dusver. Dit type sleepboot is in havens in alle delen van de wereld op het water te vinden.

Leendert Muller, managing director van Multraship, zei het volgende tijdens de ceremonie: “We werken hard om ervoor te zorgen dat onze vloot de wensen en behoeften van onze klanten weerspiegelt en dat wij over de beste papieren beschikken om hen op elk gewenst moment te voorzien van snelle, betrouwbare en veilige sleep- en bergingsdiensten. Daartoe hebben we kwalitatief hoogwaardige sleepboten nodig met een breed scala aan operationele mogelijkheden. We weten dat we op Damen kunnen vertrouwen voor de levering van schepen die aan onze specificaties en de hoogste eisen voldoen. Het doet ons een groot genoegen om de MULTRATUG 5 en MULTRATUG 6 officieel binnen onze vloot te verwelkomen.”

Vincent Maes, salesmanager Benelux van Damen: “Het is een waar genoegen om getuige te zijn van deze speciale gebeurtenis. En wat die nog specialer maakt is het feit dat de MULTRATUG 6 de laatste ASD Tug 2810 is die ooit zal worden geleverd. Het ontwerp van deze sleepboot is net als alle andere schepen in onze portefeuille ontwikkeld op basis van een schat aan waardevolle input van onze klanten. Multraship is een jarenlange klant van ons en heeft ons tal van nuttige inzichten aangereikt die hun weg hebben gevonden naar de ontwikkeling van onze sleepboten. We zijn dankbaar voor deze wederkerige relatie en zien ernaar uit om onze samenwerking de komende jaren voort te zetten.”

De schepen werden aan Multraship geleverd in het kader van de uitbreiding van zijn vloot. Het bedrijf voegde het afgelopen jaar de twee noodhulpslepers (ERTV’s) MULTRASHIP COMMANDER en MULTRASHIP PROTECTOR aan zijn vloot toe, evenals de MULTRASALVOR 6, een Multi Cat-ondersteuningsvaartuig voor bergingswerkzaamheden en de MULTRATUG 9, een andere havensleepboot van Damen.

Zowel Damen (Galati en Mangalia) als Multraship(Constanta en Boekarest) zijn alle vele jaren actief in Roemenië en mogen zonder overdrijving pioniers worden genoemd

Automotive

Dacia Duster opgenomen in lijst met beste 4×4- en terreinwagens van 2023

De Dacia Duster SUV, geproduceerd in de Roemeense stad Mioveni, is door het Britse automagazine Autocar opgenomen in een ranglijst van de beste 4×4- en offroad-voertuigen van 2023. De lage prijs en offroad-capaciteiten maken van de Duster de tiende beste 4×4- en terreinwagen en wegauto van het jaar.

De Duster werd naast zwaargewicht namen in de offroad-industrie geplaatst, zoals de Land Rover Defender, Jeep Wrangler, Toyota Land Cruiser, Mercedes-Benz G Class en de onlangs gelanceerde Ineos Grenadier. Hoewel deze voertuigen bekend staan ​​als de best uitgeruste voor off-road rijden op ruw terrein, en vanwege hun geavanceerde technologie hoge prijzen hebben, wordt de Duster meer beschouwd als een weggerichte SUV, en slechts weinigen beschouwen zijn off-road als een SUV. Belangrijk is dat alleen de modellen met vierwielaandrijving (AWD) in staat zijn om door moeilijk terrein te navigeren.
“Hij is niet zo goedkoop als hij was (er is nu geen Access-versie op instapniveau met vierwielaandrijving), maar een snorhaar van minder dan 21.000 pond voor de Expression dCi 115 4×4 is nog steeds topwaarde, ongeacht het voertuigtype (je zult moeite hebben om koop tegenwoordig voor dat bedrag een vergelijkbaar gespecificeerde supermini)”, zegt Autocar in de omschrijving van de Duster.

“Met het slimme vierwielaandrijvingssysteem kun je de voorwielaandrijving voor de weg kiezen, een Auto-modus die de achteras snel inschakelt wanneer wielspin wordt gedetecteerd of Lock die de koppelverdeling instelt op 50:50 voor de beste offroad-tractie. Er is ook een kortere eerste versnelling voor het beklimmen van steile hellingen en heuvelafdalingscontrole om de andere kant naar beneden te krabbelen. Oh, en het infotainmentsysteem is voorzien van een kompas en hoogtemeter, zodat je weet waar je heen gaat en of je op het punt staat om te vallen’, aldus de inzending.
Wat meer is, “de beste offroad-eigenschappen van de Duster zijn een behoorlijke bodemvrijheid en een relatief laag leeggewicht, waardoor hij op zijn tenen over enkele obstakels kan lopen die zwaargewicht rivalen tot zinken zouden brengen”, voegt de ranglijst toe.

De Duster is “veel moderner en beheerster dan zijn voorganger”, met nauwkeurige besturing, goede lichaamscontrole en meer dan genoeg grip. Hobbels en kuilen kunnen met een Duster “met een zeldzaam vertrouwen” worden overwonnen, zegt het artikel, en terwijl hij zichzelf offroad aankan, voelt de auto zich thuis op de weg.
Volgens Autocar is de beste 4×4-auto van 2023 de Land Rover Defender, de nieuwste generatie van een model dat al tientallen jaren het symbool van terreinwagens vertegenwoordigt. Op de tweede plaats staat een ander symbool, de Amerikaanse Jeep Wrangler, een auto ontworpen voor ruig terrein. De Toyota Land Cruiser staat op de derde plaats, gevolgd door de Merceds-Benz G-Klasse en de Land Rover Discovery.

Als laatste op de lijst kan Dacia Duster worden beschouwd als de meest geschikte keuze voor degenen die niet over een aanzienlijk budget beschikken, zoals het geval is met de auto’s in het eerste deel van de ranglijst.

Sector onroerend goed

Roemenië, het beloofde vastgoedland voor rijke en risico minnende Belgen?

Vijftien jaar na de financiële crisis vinden Belgische projectontwikkelaars opnieuw de weg naar Roemenië. De groeiende economie en de stijgende koopkracht maken het Oost-Europese land aantrekkelijk voor wie houdt van enig risico en voldoende geld heeft. ‘Voor koopjes moet je er niet aan beginnen.’

Veel Belgische vastgoedondernemers vinden de weg naar het land aan de Zwarte Zee. De Groep Huyzentruyt kondigde recent de aankoop van een eerste projectgrond van 10.000 vierkante meter in Voluntari aan, een opkomende buitenwijk van de hoofdstad Boekarest. De Waregemse projectontwikkelaar wil volgend jaar beginnen met de bouw van 120 appartementen voor de betere middenklasse.

 Volgens een oplijsting van de Vlaamse zaken krant De Tijd zijn minstens 20 Belgische vastgoedbedrijven in Roemenië actief, vaak met lokale partners. Samen bezitten of ontwikkelen de Belgen een honderdtal bedrijvenparken, wooncomplexen, kantoorgebouwen, winkelcentra en parkeergarages, goed voor een totale oppervlakte van enkele duizenden hectares.

Soms zijn de Belgische roots van een project duidelijk. Het complex met 270 flats dat Atenor in Boekarest bouwt, draagt dezelfde naam als de woontoren die de beursgenoteerde ontwikkelaar aan het kanaal in Brussel neerpootte: Up-Site. In 2018 verkocht een groep rond de Kortrijkse ondernemer Christian Dumolin (Koramic) Flanders Residences, een project met 200 appartementen.

Na de val van het communisme in 1989 gingen veel Belgische projectontwikkelaars, in het spoor van Ghelamco-eigenaar Paul Gheysens, hun geluk in de eerste plaats in Polen beproeven. Wie meer durfde, keek naar Roemenië. Met bijna 20 miljoen inwoners, iets minder dan de helft van Polen, is Roemenië het zesde grootste land van de Europese Unie. Het lokt al langer westerse zakenlui die hogere rendementen (bij hoger risico) zoeken, maar Polen te matuur c.q. volgroeid vinden en Oekraïne te risicovol). Ook Groep Huyzentruyt wil in Roemenië haar Poolse succes herhalen. ‘Als we vijf jaar eerder in Polen begonnen waren, hadden we een veel grotere pijplijn tegen lagere prijzen kunnen aanleggen’, zegt CEO Thomas Van Poucke.

Appartementen

Alle Belgische vastgoedspelers in Roemenië samen hebben een pijplijn van ruim 15.000 te bouwen appartementen.

Balcaen richtte Speedwell in 2015 op met architect Jan Demeyere. De Vlamingen, al ruim 20 jaar actief in Oost-Europa, ontwikkelen in Roemenië grote projecten met financiële steun van rijke West- en Oost-Vlaamse families. Samen met Baltisse, de holding van de zakenman Filip Balcaen, heeft Speedwell twee gemengde projecten in de steden Timisoara en Cluj-Napoca. Baltisse is ook de trekker van WellOne, het fonds dat Speedwell in 2019 oprichtte voor zijn residentiële projecten in Roemenië. In WellOne zit een twintigtal Belgische ondernemers, onder wie de frietkoning Jan Clarebout en de interieurketenspecialist Jan Ollevier. Zakenlui als Pascal Vanhalst, Willy Naessens en de families Vandermarliere en Stadsbader investeren rechtstreeks in Speedwell-projecten.

Woningen

Speedwell heeft in meerdere Roemeense steden bijna 6.000 appartementen in de pijplijn zitten. Het bedrijf timmert met Straco, de investeringsholding van het labokoppel De Raedt-Verheyden, en de Gentse promotor Immogra aan The Ivy, een project met 800 woningen in Boekarest. In 2021 kocht Speedwell in het centrum van Boekarest een oud fabrieksterrein, vergelijkbaar met Tour & Taxis in Brussel. Het bedrijf wil er onder meer 3.000 appartementen bouwen, goed voor een investering van een half miljard euro. ‘Qua grote projecten heb je in Vlaanderen alleen Nieuw-Zuid in Antwerpen en de Arsenaalsite in Gent’, zegt Demeyere. ‘In Roemenië kan je nog veel grote, oude industriële sites in steden ontwikkelen. We hebben al een schoenenfabriek, een hoedenfabriek en een lingeriefabriek gekocht.’

Logistiek

Ook in logistiek vastgoed zijn de Belgen sterk aanwezig. De Roemeense portefeuille van WDP heeft een waarde van 1,1 miljard euro. Het beursgenoteerde bedrijf is volgens zijn jaarverslag marktleider in Roemenië op basis van het aantal vierkante meter aan verhuurbare oppervlakte. WDP kan in Roemenië 1,5 miljoen vierkante meter (150 hectare) aan magazijnen verhuren. WDP verwierf in 2007 veel interessante gronden. Maar toen WDP die wilde aansnijden, sloeg de financiële crisis in alle hevigheid toe. Pas in de tweede aanloop boekte het bedrijf succes. Roemenië is vandaag, na Nederland en België, de derde belangrijkste markt van WDP, goed voor een belang van 17 procent in de totale portefeuille.

WDP-CEO Joost Uwents onderstreept de uitstekende ligging van Roemenië. ‘Het is een groot land op een strategische locatie met de enige haven van de EU aan de Zwarte Zee en met toegang tot de Donau, die tot diep in Europa loopt.’ Bovendien zal Roemenië volgens WDP ook profiteren van het fenomeen van reshoring. Winkelketens en producenten willen hun voorraden dichter bij de eindklant na de slechte ervaringen met de toelevering tijdens de coronapandemie en wegens de onzekere geopolitieke situatie.

Alinso en VGP

Met een oppervlakte van 300 hectare is Alinso’s PWP een van de grootste bedrijventerreinen van Oost-Europa. Ook de beursgenoteerde sectorgenoot VGP zit in Roemenië. De Roemeense portefeuille van VGP is 207 miljoen euro waard. Het bedrijf bezat er eind 2022 nog een grondbank van ruim 700.000 vierkante meter.

Alinso, het bedrijf van de DOMO-familie Jan De Clerck, kocht in 2008, net voor het begin van de financiële crisis, het Ploiestie West Park (PWP) in het noorden van Boekarest. Met een oppervlakte van 300 hectare is PWP een van de grootste bedrijventerreinen van Oost-Europa. Vorig jaar tekende Alinso voor de grootste industriële vastgoedtransactie van het jaar in Roemenië. Het kocht zijn tweede businesspark (Metav) voor 36 miljoen euro.

Winkels

Begin april opende de winkelspecialist Mitiska van de familie Geuten zijn nieuwe retailpark in de stad Giurgiu aan de Bulgaarse grens. Mitiska ontwikkelde met een lokale partner al 25 shoppingcomplexen, goed voor een verhuurbare oppervlakte van 134.000 vierkante meter. Al overweegt het Belgische bedrijf, dat niet reageerde op vragen, volgens de Roemeense pers zijn portefeuille in het land te verkopen.

Mitiska ontwikkelde in Roemenië met een lokale partner al 25 retailparken.

Mitiska is een van de weinige vastgoedbedrijven die in alle hoeken van Roemenië actief zijn. De meeste Belgen beperken zich tot de regio rond de metropool Boekarest. Volgens het statistiekbureau Eurostat is de hoofdstad goed voor 27 procent van het bruto binnenlands product van Roemenië. In de ruime regio Boekarest wonen ruim 2 miljoen mensen. Andere grote steden zijn een pak kleiner, maar groeien door de leegloop van het platteland. In Cluj-Napoca, ‘het Silicon Valley van Transsylvanië’, liggen de woningprijzen hoger dan in de hoofdstad.

Kapitaalintensief

Veel Roemenen verhuizen voor werk naar de steden. Het Roemeense bruto binnenlands product per capita is sinds 2015 met ruim de helft gestegen. Volgens Eurostat bengelt Roemenië met een doorsnee jaarloon van omgerekend 13.000 euro onderaan de lijst van de lidstaten. Maar de lonen zijn sinds 2015 ruim verdubbeld. Werknemers in de IT of projectleiders worden uitstekend betaald.

Verschillende Belgische zakenlui waarschuwen ervoor Roemenië als een goedkoop land te zien. ‘Roemenië werd lang het China van de EU genoemd, omdat de lonen zo laag waren. Intussen zijn de lonen gestegen’, zegt Uwents (WDP). ‘De nettolonen van kaderleden liggen, zeker in Boekarest, op het niveau van België’, zegt Ivan Lokere, de CEO van Alinso. ‘Voor de goedkoop moet je er niet aan beginnen.’

Door de groeiende koopkracht stijgt de vraag naar kwalitatieve woningen. ’80 procent van onze kopers betaalt cash’, zegt Balcaen (Speedwell). ‘Daarom voelen we de rentestijging minder.’ Toch is de financiering van vastgoedprojecten voor ontwikkelaars een zware dobber. Roemeense banken financieren maximaal 60 procent van een project, waardoor de ontwikkelaar minstens 40 procent eigen geld op tafel moet leggen. Bovendien moeten promotoren de nutsvoorzieningen aanleggen. Liebrecht & Wood stak enkele jaren geleden 5 miljoen euro in de aanleg van een afrit van de snelweg en een baan van 4 kilometer naar een groot woonproject.

Die kapitaalsintensiviteit is de reden waarom het Roemeense megaproject van Triple Living traag vordert. De Antwerpse ontwikkelaar kan op een lap grond ten westen van Boekarest ruim 2.000 woningen bouwen. Maar Triple Living ontwikkelt Riverside Residence in schijven van 50 units. ‘Bankfinanciering is moeilijk of duur in Roemenië’, zegt topman Jeff Cavens. ‘Bovendien bestaat in Roemenië geen kader zoals de wet-Breyne voor de verkoop op plan. De akte wordt pas verleden bij de oplevering. Daarom moeten we als ontwikkelaar alles zelf financieren.’

Uitdagingen

Roemenië worstelt nog met enkele problemen. De administratie is log. Omdat Roemenië in communistische tijden geen kadaster had, bestaat vaak onduidelijkheid over de eigendomsstructuur. Dat leidt tot juridische onzekerheid. Over corruptie spreekt geen enkele gecontacteerde Belgische ondernemer. Maar in Boekarest zette de nieuwe burgemeester bij zijn aantreden een moratorium op alle ruimtelijke uitvoeringsplannen in de hoofdstad wegens te veel corruptie. Daardoor wijken ondernemers, zoals Groep Huyzentruyt, ook uit naar het rijke noorden net buiten Boekarest.

Roemenië is lang achtergebleven. Maar het land heeft een enorm potentieel.

Zodra de vergunning voor een project binnen is, kan het snel gaan in Roemenië. ‘We rekenen twee jaar voor de vergunning en drie jaar voor de bouw van een project’, zegt Balcaen. ‘Bouwen gaat hier sneller want arbeiders werken zes dagen per week en 12 uur per dag. Bouwverlof is er noch in de zomer, noch in de winter. Er wordt continu doorgewerkt. En de kwaliteit die wij in Roemenië bouwen, is even goed of zelfs beter dan in België.’ Op de werven zwoegen ook Nepalese, Pakistaanse en Indiase bouwvakkers, omdat veel Roemenen zijn verhuisd naar West-Europese landen, inclusief België.

Terwijl de Belgische vastgoedmarkt de voorbije maanden vertraagde, draait de markt in Roemenië verder. Speedwell kocht dit jaar al vier nieuwe projecten. ‘De economie blijft groeien’, zegt Balcaen. ‘We blijven hier gespaard van hoge pieken, maar ook van diepe dalen. Roemenië investeert eindelijk in infrastructuur, openbaar vervoer en nieuwe wegen. Dat geeft een extra boost. Maar er is een gigantische inhaaloperatie nodig.’ Dat vindt ook Uwents. ‘Roemenië maakt nu mee wat Polen of Tsjechië 30 jaar geleden meemaakten’, zegt de topman van WDP. ‘Het land was lang achtergebleven. Maar Roemenië heeft een enorm potentieel.’

Waarover gaat het?Na de zware economische crisisjaren keren de Belgische vastgoedontwikkelaars terug naar Roemenië. Belgische bedrijven bezitten of ontwikkelen er duizenden hectare aan projecten.

Waarom is Roemenië aantrekkelijk?
Roemenië is, na Polen, het meest bevolkte land in Oost-Europa. De koopkracht en de lonen zitten in de lift, waardoor de vraag naar winkels, magazijnen en kwalitatieve woningen stijgt.

Wat is de uitdaging?Vastgoedbedrijven moeten projecten in Roemenië grotendeels zelf financieren. Daardoor is veel eigen geld nodig. Bovendien loopt de administratie niet vlot en is er regelmatig discussie over het eigenaarschap van gronden.

Bron: De Tijd

Energie Sector

Kazachse ruwe olie begint aan te komen bij de Petromidia-raffinaderij en negeert Rusland

De Kazachse nationale oliemaatschappij KazMunayGas (KMG) is begonnen met het verzenden van Kazachse olie naar Roemenië vanuit de Turkse haven van Ceyhan naar Roemenië, terwijl tot nu toe de meeste leveringen werden gedaan vanuit de Russische haven van Novorosiisk, het oostelijke uiteinde van de CPC Kaspische pijpleiding.   Het hoofd van KMG, Magzum Mirzagaliev, bezocht de Turkse haven van Ceyhan en werd geïnformeerd over het proces van het verschepen van Kazachse olie naar de Petromidia-raffinaderij, die eigendom is van KMG, aldus een persbericht van het Kazachse bedrijf .

“Vandaag zijn we aanwezig bij een belangrijk evenement voor de nationale olie- en gasindustrie. Het is geen toeval dat het staatshoofd zoveel aandacht besteedt aan de ontwikkeling van nieuwe aanvoerroutes voor Kazachse olie. In dat kader is het goed dat onze afspraken met het Azerbeidzjaanse bedrijf Socar nu werkelijkheid zijn geworden. Dit duidt op goede vooruitzichten voor verdere uitbreiding van onze samenwerking”, zei Mirzagaliev tijdens de ceremonie van het starten van het transport.

De eerste lading van 80.000 ton olie van de Ceyhan-terminal wordt vervoerd door de Kazachse olietanker Alatau, eigendom van Kazmortransflot (het transportbedrijf van KMG), en gaat naar Constanța met lossing voor de Petromidia-raffinaderij.

Eind vorig jaar werd een vijfjarige overeenkomst getekend voor oliedoorvoer op de Aktau-Baku-Ceyhan-route, met een jaarlijks  volume van 1,5 miljoen ton, tussen KMG en SOCAR uit Azerbeidzjan. In maart van dit jaar begonnen de verschepingen van Kazachse olie langs de Aktau-Baku-route.Tot 20 april werd 86.000 ton verscheept vanuit de haven van Aktau.

In Ceyhan bedankte het hoofd van KMZ het management van het gemeenschappelijke bedrijf Tengizchevroil voor een reeks succesvolle onderhandelingen over de transportvoorwaarden via de Baku-Tbilisi-Ceyhan-pijpleiding.

Kazachse olie is niet onderworpen aan westerse sancties, in tegenstelling tot Russische ruwe olie, hoewel sancties voor sommige Kazachse producten problemen hebben veroorzaakt.

Petromidia Năvodari heeft een capaciteit van bijna zes miljoen ton per jaar en is de grootste in Roemenië en een van de modernste raffinaderijen in het Zwarte Zeegebied en levert ongeveer 40% van de nationale raffinagecapaciteit.De Năvodari-raffinaderij profiteert van een constante aanvoer van grondstoffen, voornamelijk uit Kazachstan, met de steun van het nationale olie- en gasbedrijf KazMunayGas

Economische ontwikkelingen

De Europese Commissie wordt optimistischer over de Roemeense economie

Men verhoogt de economische groeiprognose van 2,5% naar 3,2% in 2023. De inflatie daalt tot onder de 10% en het begrotingstekort komt uit op 4,7% van het bbp

De Europese Commissie is van mening dat de Roemeense economie sterker zal groeien dan eerder verwacht en heeft de prognose voor de reële bbp-groei verhoogd van 2,5% naar 3,2% in 2023.

“De economische groei zal doorzetten, zij het in een trager tempo dan in 2022, door aanhoudende inflatie, krappe financieringsvoorwaarden en lage groei bij handelspartners. De kerninflatie zal naar verwachting in 2023 haar hoogtepunt bereiken en de totale inflatie zal gedurende de prognoseperiode boven de inflatiedoelstelling blijven. Naar schatting zal de werkloosheid slechts marginaal afnemen, waardoor de arbeidsmarkt relatief krap blijft en de salarisstijgingen hoog”, vatten de economen van de Europese Commissie de prognose samen.

Wat de Europese Commissie zegt over Roemenië in de economische voorjaarsprognose 2023:

Veerkrachtige groei ondanks tegenwind
In 2022 bedroeg de groei 4,7%, gedreven door sterke particuliere consumptie en robuuste investeringen. Hoogfrequente indicatoren wijzen op een redelijk veerkrachtige economie in 2023-Q1, met een stijgend winkelverkopensentiment en -omzet en tekenen van verbetering in de industriële productie. De werkgelegenheidsverwachtingen bleven op een relatief hoog niveau.

In de toekomst zullen hoge inflatie, krappe financieringsvoorwaarden en lagere groei bij handelspartners allemaal de reële groei vertragen. Ondanks deze tegenwind zal de groei van de particuliere consumptie naar verwachting positief blijven dankzij hogere lonen en pensioenen en de verlenging van het energieprijsplafond tot 2025. Steunregelingen van de overheid en een veerkrachtige arbeidsmarkt zullen ook de economische activiteit ondersteunen.

Het monetaire beleid moet krap blijven, met een monetaire beleidsrente van 7%, wat de kredietstroom naar de economie en investeringen beïnvloedt. De geplande investeringen in het kader van het National Recovery and Resilience Plan (PNRR) en de instroom van andere EU-fondsen kunnen de impact van de strikte kredietvoorwaarden echter opvangen. De investeringen zullen naar verwachting de reële groei in 2023 en 2024 sterk ondersteunen.

Naar schatting zal de netto-uitvoer niet bijdragen aan de groei van het BBP. Ondanks lagere energieprijzen en verbeterde ruilvoeten zal de sterke binnenlandse vraag de handelsbalans negatief houden. Het tekort op de lopende rekening zal gedurende de prognoseperiode naar verwachting rond [8%] van het bbp blijven, wat externe houdbaarheidsrisico’s op middellange termijn met zich meebrengt.

Al met al zal het reële bbp naar schatting groeien met 3,2% in 2023 en met 3,5% in 2024. De risico’s voor de prognose zijn neerwaarts, aangezien vertragingen bij de uitvoering van het NRDP de investeringen kunnen verminderen.

“Kleverige” werkloosheid en loondruk
Ondanks de solide groei van het BBP blijven de werkgelegenheidsvooruitzichten bescheiden, aangezien een vergrijzende bevolking en massale migratie een ernstig obstakel vormen voor het scheppen van banen. Integratie op de arbeidsmarkt van mensen die de oorlog in Oekraïne ontvluchten en visa voor werknemers van buiten de EU kunnen echter verzachtende factoren zijn. Het werkloosheidspercentage zal naar verwachting licht dalen, tot 5,4% in 2023 en 5,1% in 2024. De loongroei was sterk, vooral in de particuliere sector, maar voor de economie als geheel blijft de totale CPI-inflatie achter. De krappe arbeidsmarkt, de noodzaak om koopkrachtverliezen te compenseren en de hoge inflatie moeten in 2023 en 2024 bijdragen aan forse loonstijgingen.

De kerninflatie blijft hoog
De totale HICP-inflatie (volgens de EU Harmonized Index 0 n.ed.) piekte in november en daalde vervolgens tot 12,2% in maart als gevolg van lagere energieprijzen. Vanwege de energieprijsplafondregeling wordt voor  deze component bijna geen verandering verwacht, grotendeels gedreven door bewegingen in brandstof- en energiedistributieprijzen. De kerninflatie bleef echter stijgen als gevolg van de stijging van de verwerkte voedingsmiddelen en diensten. Na een piek in het eerste kwartaal zal de inflatie dit jaar naar verwachting boven de algemene inflatie blijven. Al met al zal de gemiddelde HICP-inflatie dalen tot 9,7% in 2023 en 4,6% in 2024, maar de risico’s zijn naar boven gericht aangezien de opwaartse loondruk hoog is.

Het Roemeens overheidstekort zal naar verwachting afnemen
Naar schatting daalt het overheidstekort van Roemenië van 6,2% in 2022 naar 4,7% van het bbp in 2023 (in ESA-termen, volgens de Europese methodiek – red.). De robuuste groei van het nominale bbp en de hoge energiebelastingen zullen de overheidsinkomsten stimuleren in 2023. De huidige uitgaven zullen naar verwachting minder groeien dan het nominale bbp, als gevolg van loonmatiging door de overheid. De overheidsinvesteringen als percentage van het bbp zullen naar verwachting toenemen als gevolg van ambitieuze binnenlandse begrotingsdoelstellingen en een grote instroom van EU-middelen. Extra betalingen aan gepensioneerden, wijzigingen in de belastingwetgeving, de compensatieregeling om de stijgende energieprijzen het hoofd te bieden en geloofwaardig aangekondigde wetgeving om de overheidsuitgaven in 2023 te beperken, zijn allemaal meegenomen in de prognose.

Het tekort zal naar verwachting afnemen tot ongeveer 4,4% van het bbp in 2024, aangezien de lopende uitgaven als percentage van het bbp afnemen als gevolg van het stopzetten van enkele maatregelen die in 2022/2023 zijn uitgevoerd en die ongeveer 0,3 procentpunt bedragen. De nominale economische groei zal naar verwachting substantieel blijven. De groei van de kapitaaluitgaven zal naar verwachting vertragen als gevolg van het basiseffect dat wordt veroorzaakt door het grote restbedrag van de EU-begrotingscyclus voor 2014-2020, dat wordt verwacht in 2023. De Commissie gaat momenteel uit van een volledige geleidelijke afschaffing van energie ondersteunende maatregelen in 2024.

De overheidsschuld zal naar verwachting dalen tot 45,6% van het bbp in 2023 als gevolg van de vermindering van het tekort, alvorens te stijgen tot 46,1% in 2024. De risico’s voor de begrotingsvooruitzichten zijn neerwaarts gericht. Lagere bbp-groei, de komende verkiezingscyclus, mogelijke opwaartse druk op de overheidslonen als gevolg van negatieve reële groeipercentages in 2021, pensioenindexering die in 2024 de hoge inflatie van 2022 zal verwerken, kunnen leiden tot begrotingstekorten.

Het Amerikaanse ratingbureau Fitch heeft de vooruitzichten voor de landenrating van Roemenië verbeterd van “negatief” naar “stabiel”.

De eerste positieve verandering sinds 2020. Roemenië blijft echter bij de laatste aanbevolen stap voor investeringen. De reactie van minister van Financiën Adrian Câciu

Het Amerikaanse ratingbureau Fitch verbeterde de outlook voor de landenrating van Roemenië van “negatief” naar “stabiel”. Dit is de eerste positieve wijziging van de vooruitzichten door het ratingbureau.

“Het Fitch Ratings-besluit is het bewijs van de internationale erkenning van de agenda van de Roemeense regering om budgettaire consolidatie te verzekeren en de bevestiging dat de reeds genomen maatregelen de juiste waren, noodzakelijk voor ons land en zeer verwacht door al onze externe partners. Bij de tegelijkertijd moeten we ook nota nemen van de positieve schattingen van het agentschap met betrekking tot het economische groeipotentieel van Roemenië op middellange termijn”, aldus minister van Financiën Adrian Câciu.

Wat Fitch zegt: de overheidsschuld in verhouding tot het bbp is gestabiliseerd op 49% in 2021-2022 en het begrotingstekort zal afnemen, maar minder dan de regering verwacht. De economie van Roemenië zal in 2023 met 2,3% groeien

Geopolitieke ontwikkelingen

Politici en ondernemers spreken een andere taal

Vrijwel dagelijks kun je lezen over politici die geopolitieke onrust veroorzaken dat zij met bekende drogredenen onderbouwen dat zij alle factoren moeten wegen en zich niet alleen beperken tot de economische actoren waardoor in de meeste gevallen een onjuiste oorzaak-gevolg relatie ontstaat.
Voor een ondernemer in een land wil investeren is de politieke stabiliteit een van de belangrijkste aandachtspunten.
Als men de huidige geopolitieke situatie in Centraal- en Oost-Europa beziet, dan kan men zich niet aan indruk onttrekken dat er een aantal dissonante landen zijn die door hun nationalistische attitude de noodzakelijke slagkracht van de Europese Unie ondermijnen. Om die reden proberen wij de belangrijkste ontwikkelingen weer te geven.
Roemenië
Kort gezegd, een Romaans eiland van rust omgeven door een onrustige Slavische oceaan.
Op het moment van schrijven van deze nieuwsbrief vindt er overeengekomen wisseling van de wacht plaats tussen de liberalen en de sociaaldemocraten, zoals zij hadden overeengekomen toen zij destijds de coalitie vormden en daarover vindt nauwelijks een wanklank waar te nemen.
Ook een eventuele wisseling van bewindspersonen was in het draaiboek opgenomen en zelfs is er de vermindering van het aantal ministeries van 18 naar 16 inclusief het daarmee verbonden aantal staatssecretariaten. Dat heeft als gevolg dat de kleine UDMR (Partij van Hongaarse Minderheid) minder vertegenwoordigd zal zijn, waarover nog overleg plaatsvindt.

Oostenrijk
Oostenrijk brengt zichzelf steeds meer in een isolement. Dat is al het geval op Europees niveau, maar nu is er intern ook onvrede ontstaan over de Oostenrijkse houding ten opzichte van de toelating tot Schengen van Roemenië en de niet bestaande pariteit met Bulgarije.
De Oostenrijkse president hekelt bondskanselier Nehammer(christendemocratische ÖVP): Roemenië en Bulgarije zijn klaar voor Schengen. Ik maak me zorgen over onze reputatie
Alexander Van der Bellen heeft kritiek op het besluit van Oostenrijk om de toetreding van Roemenië en Bulgarije tot het Schengengebied te blokkeren
De president van Oostenrijk, Alexander Van der Bellen (Nederlandse voorouders), bekritiseert de Oostenrijkse bondskanselier Karl Nehammer vanwege het besluit om de toetreding van Roemenië en Bulgarije tot het Schengengebied te blokkeren. Hij zegt dat de houding van de regering in Wenen “de reputatie van Oostenrijk” aantast.
Volgens Oostenrijkse media benadrukte Van der Bellen dat Roemenië, net als Bulgarije, klaar is voor toetreding tot Schengen.
“Natuurlijk moeten we weten wie de EU binnenkomt en Oostenrijk, wie asiel aanvraagt. En natuurlijk moet de EU haar buitengrenzen bewaken”, zei de bondspresident tijdens een gesprek met EU-ambassadeur Martin Selmayr, maar “Roemenië en Bulgarije voldoen aan de criteria voor toetreding tot Schengen. Ik maak me zorgen over de reputatie van Oostenrijk bij onze Europese partners.”
Van der Bellen verwees ook naar de onvrede van het ondernemingsklimaat over het besluit van de Oostenrijkse regering.
“Als bekende bedrijven uit Oostenrijk die succesvol opereren in Roemenië zeggen zich zorgen te maken over het huidige Oostenrijkse beleid, dan moeten deze stemmen serieus worden genomen. Het gaat om echte bestellingen, echte verkopen en echte banen. Zowel in Roemenië als hier in Oostenrijk. In die zin hoop ik dat een oplossing snel kan helpen om de situatie te kalmeren”, aldus Van der Bellen.
Volgens Martin Selmayr (de EU ambassadeur in Oostenrijk)zou de toetreding tot Schengen van Roemenië en Bulgarije “de veiligheid verder verhogen, omdat dan de buitengrenzen van deze landen als een gemeenschappelijke grens van de EU worden gezien”.
Een andere laakbare houding is dat Roemenen op de luchthaven van Wenen een vernederende behandeling moeten ondergaan. Op de Weense luchthaven worden Roemenen aan extra veiligheidscontroles onderworpen. In een antwoord aan twee Roemeense EP-leden die om uitleg hierover vragen, noemen de vertegenwoordigers van de luchthaven van Wenen “problemen met de terminalinfrastructuur”. Een dooddoener dus.
Eind maart stuurden EP-leden Nicu Ștefănuță (Groene Fractie/Vrije Europese Alliantie) en Vasile Blaga (Liberale Nationale Partij/Europese Volkspartij) een brief naar de directeur van de internationale luchthaven van Wenen , om uitleg te vragen over het discriminerende beleid van de luchthaven betreffende de tweede passage door het veiligheidsfilter van passagiers die uit Boekarest komen. Dit ondanks de Europese wetgeving die spreekt van “one stop security ready”, ofwel een enkele veiligheidscontrole.
EP-lid Nicu Ștefănuță maakte woensdag op Facebook bekend dat de vertegenwoordigers van de internationale luchthaven van Wenen op zijn brief hebben gereageerd.
• “De luchthavenbeambten noemen infrastructuurproblemen: dat het moeilijk is met de terminals, dat ook niet-Schengen- en niet-EU-passagiers zich mengen. Flauwekul dus want Roemenië is een EU-lidstaat.
• Het is een schending van de menselijke waardigheid van Roemenen!
• Als de EU-wetgeving ons voorschrijft dat een veiligheidscontrole voldoende is tijdens het vervoer, moeten de luchthavens dat respecteren”, zegt het Roemeense EP-lid.
Hij zegt dat hij een klacht heeft ingediend bij de Europese Commissie, met het verzoek de zaak te onderzoeken en actie te ondernemen.

Hongarije
Het is genoegzaam bekend dat het land uitgroeit tot een autocratie en voortdurend Roemenië provoceert, terwijl de Hongaarse minderheid via de eigen partij UDMR-deel uitmaakt van de huidige regeringscoalitie in Roemenië.
Viktor Orban wil het herstel van Groot-Hongarije. Transsylvanië en de regio Transkarpatië zijn doelwit
• Zou Hongarije de eerste oorlog binnen de Noord-Atlantische Alliantie kunnen beginnen? Er zijn steeds meer signalen dat het regime van Viktor Orban de gebieden van Roemenië en Oekraïne begeert.
• Vorig jaar droeg Viktor Orban een sjaal met daarop de kaart van Groot-Hongarije.
• Hongarije was het enige NAVO-land dat weigerde Oekraïne met wapens te steunen en steunde de intrekking van de steun van de regering in Kiev, zelfs ten koste van het schenden van de Oekraïense soevereiniteit.
• Hongarije koopt Russisch gas in roebels en onderhoudt diplomatieke betrekkingen met Rusland. Viktor Orban verzette zich tegen de sancties van het Poetinistische regime vanuit het Kremlin voor het plegen van oorlogsmisdaden in Oekraïne.

Péter Szijjártó, de minister van Buitenlandse Zaken van Hongarije, sprak maandag op de Várkert Bazaar dat de NAVO in een bubbel leeft, maar gelukkig is er leven buiten de bubbel.Hij voegde eraan toe dat de overgrote meerderheid van de staten de positie is die wordt vertegenwoordigd door Hongarije.Als dit niet het geval zou zijn, zou er volgens zijn redenering geen kans zijn om de oorlog te beëindigen en een duurzame vrede te sluiten.

Moldavië
Al eerder hebben wij u geïnformeerd over de pogingen van de Russische Federatie om de huidige Europees gezinde regering te ondermijnen al dan niet met ondersteuning van de niet erkende staat Transnistrië. Dankzij de steun van Roemenië, Duitsland,Oekraïne en de VS heeft men een staatsgreep vooralsnog weten te voorkomen.
Echter binnen de landsgrenzen van Moldavië ligt de Gagauz Autonome Regio van de Republiek Moldavië – een regio in het zuiden van het land. Deze kent een Turkse maar orthodox-christelijke bevolking. Het wordt gezien als een “kruitvat” dat klaar staat om te ontploffen in Moldavië op bevel van het Kremlin. Hoewel het geen separatistische enclave is zoals Transnistrië, heeft de regio een eigen gouverneur (Bašcan), een eigen parlement (Volksvergadering) en een eigen uitvoerende macht. Het maakt geen geld over van lokale belastingen en heffingen naar de centrale begroting van het land, maar ontvangt net als elke andere territoriaal-administratieve eenheid overdrachten van de regering.
De afgevaardigden erkenden de uitslag van de recent gehouden verkiezingen , waarna de semiautonome regio geleid zou worden door de kandidaat van de pro-Russische ŞOR-partij, Evghenia Guţul.

Wie zijn de Gagaoeziërs?
In de periode 1806-1812, toen Bessarabië (de huidige Republiek Moldavië) werd bezet door het Russische rijk en geconfronteerd werd met een massale uittocht van Tataren uit het zuiden van de regio, bevalen de Russen de her kolonisatie van deze gebieden met Gagauz (van de orthodoxe religie) meegenomen uit het oosten van Bulgarije. Dit is hoe dorpen zoals Avdarma, Congaz, Comrat, Tomai, Cişmichioi verschenen, die voorheen werden bewoond door Nogai Tataren.
Na de ineenstorting van de USSR zette Rusland de russificatie van het Gagauz-volk voort door middel van propaganda en loyale politici. Ondanks de massale steun van de EU, Roemenië en de VS blijkt uit de resultaten van de verkiezingen in Gagaoezië dat 98% van de bevolking van deze regio voor pro-Russische partijen stemt.
In de regio spreekt iedereen Russisch en de informatiebronnen van de Gagauz-bevolking zijn in het Russisch. Dit wordt verklaard door het feit dat het regime tijdens de Sovjetperiode de activiteit van geen enkele school in de Gagauz-taal toestond, waardoor Russisch de belangrijkste gesproken taal werd.

Bulgarije
Hoewel de “pariteit” tussen Bulgarije en Roemenië nooit heeft bestaan, blijven landen zoals Nederland en Oostenrijk het met elkaar verbinden. Met name Nederland is halfslachtig door aan te geven dat zij Roemenië wel willen toelaten tot Schengen en Bulgarije niet. Dus doordat zij onterecht de pariteit tussen deze twee landen hanteren kan Roemenië dus niet toetreden. En dat terwijl iedereen weet dat ieder land op zijn eigen merites wordt beoordeeld of men al dan niet aan de voorwaarden heeft voldaan. Overigens indien men kennisneemt van de uitvoerige rapportages van de Europese Unie zal men snel ontdekken dat Bulgarije aan de voorwaarden heeft voldaan.
De volgende Raad van Schengen, die op 8 juni zal plaatsvinden, “zal voor de ministers een gelegenheid zijn om de vastgestelde politieke prioriteiten te steunen”, aldus de Europese Commissie, die er in dit verband op aandrong Zweden en Spanje, landen die de huidige en de volgende zes -maandelijks voorzitterschap van de EU-Raad, “om de verwezenlijking van de prioriteiten en voorgestelde acties te volgen”.
Hoewel het niet tot de voorwaarden van Schengen gerekend mag worden kent Bulgarije een politieke instabiliteit en is men niet in staat om een regeringscoalitie te vormen.In een periode van twee jaar zijn onlangs de vijfde verkiezingen gehouden zonder dat een regering kon worden gevormd.
Er is thans een groeiende pro-Russische politieke beweging ontstaan, dus de Europese Unie zal daar alert en in ondersteunende zin op moeten reageren. Het is een moeras geaccentueerd door het conflict in Oekraïne, in een samenleving die historisch en cultureel dicht bij Moskou staat en die momenteel verdeeld is over hulp aan Kiev.

Resumerend geeft bovenstaand overzicht aan dat een substantieel deel van de Europese lidstaten in Centraal- en Oost-Europa en ook Nederland aan dat het vetorecht van de Europese Raad (staatshoofden en regeringsleiders) wordt misbruikt en een minderheid de besluitvorming van de meerderheid blokkeert. Duitsland dringt aan om dit recht, zeker voor een aantal beleidsterreinen, op te heffen en binnen de 27 lidstaten gaan gelukkig steeds meer stemmen op om het vetorecht te herzien. Het bevordert de Europese eenheid en laat niet toe dat de Russische Federatie de besluitvorming binnen de EU ondermijnt. Waarvan akte en lesson learned!

Bijzondere berichten

Koning Charles in juni naar Roemenië

De Britse koning Charles brengt begin juni een bezoek aan Roemenië. Dat heeft de premier van het Oost-Europese land bevestigd na berichten van lokale media over de aanstaande reis. Het zou voor Charles de eerste reis buiten het Verenigd Koninkrijk zijn sinds zijn kroning.

Nicolae Ciuca vertelde verslaggevers dat Charles onder meer de Roemeense president Klaus Iohannis zal ontmoeten. Iohannis was eerder deze maand aanwezig bij de kroning van Charles in Londen.

Verdere details over de reis zijn nog niet vrijgegeven, maar volgens The Sun wordt Charles niet vergezeld door zijn vrouw koningin Camilla. Charles bezoekt Roemenië vrijwel ieder jaar. Hij bezit er onder meer een woning in het dorpje Viscri. De koning was er voor het laatst in mei 2022, toen nog als prins van Wales.

De stamboom van Koning Charles laat zien dat hij afstamt van Vlad III, bijgenaamd Vlad de Spietser of Vlad Dracula (Sighișoara, november/december 1431 – Boekarest, december 1476). Hij was vorst van Walachije in 1448, van 1456 tot 1462 en in 1476. Tijdens zijn regeerperioden verzette hij zich sterk tegen de Turken en de uitbreiding van het Ottomaanse Rijk. Hij is hoogstwaarschijnlijk de historische figuur waaraan Bram Stoker de naam van de romanfiguur Dracula ontleende.

Het huis van koning Charles in Viscri, ook wel het huis van de prins van Wales in Viscri genoemd, is vanaf 1 april heropend voor bezoek.

Het traditionele Saksische landgoed in het dorp Viscri, onderdeel van het UNESCO-werelderfgoed, herbergt aan het begin van het seizoen twee nieuwe speciale tentoonstellingen: de tentoonstelling “Sewing for a Cause” van de Association Sewn Signs, die vertelt over mode en activisme geïnspireerd door traditie, en die van keramische objecten “De historische bekleding – Het paradigma van restauratie”, naast de permanente tentoonstelling van kunst en botanisch boek “The Transylvania Florilegium.”

Terug naar Den Haag

Iedereen zal zich Mihnea Motoc herinneren die van 1999-2001 de Roemeense ambassadeur in Den Haag was en die voortijdig werd teruggeroepen om de functie van Minister van Defensie te vervullen. In laatstgenoemde functie realiseerde hij aanvankelijk de fregattenorder voor Damen Shipyards. Echter nadien werd een nieuwe regering van een andere kleur gekozen die om puur politieke en omstreden redenen daar een streep doorhaalde. De rest is geschiedenis. Het liefst zou hij in Den Haag zijn gebleven.

Het toeval wil dat zijn echtgenote onder andere voormalig lid van het Roemeense Constitutionele Hof benoemd is tot rechter van het Internationale Strafhof dat – zoals bekend mag worden verondersteld – in Den Haag is gevestigd. Haar commentaar is: “Ik ben vereerd om aan te kondigen dat ik de selectie heb gewonnen voor de kandidatuur van Roemenië voor het Internationaal Strafhof. Ik hoop Roemenië met eer en succes te vertegenwoordigen. Internationaal strafrecht staat centraal in de hedendaagse wereld, in de contingente oorlogstragedie, die ons nu zo nabij is”, schreef Iulia Motoc dinsdagavond op Facebook.

De nieuwsbrief van het Dutch Romanian Network wordt met grote zorgvuldigheid samengesteld. Voor een mogelijke onjuistheid en/of onvolledigheid van de hierin verstrekte informatie kan het Dutch Romanian Network geen aansprakelijkheid aanvaarden, evenmin kunnen aan de inhoud van de nieuwsbrief rechten worden ontleend. De artikelen geven niet noodzakelijkerwijs de mening van het bestuur weer.