DRN NIEUWS

Roemeense counterpart van DRN presenteert vernieuwd bestuur

De Romanian Netherlands Chamber of Commerce(NRCC) heet recent zijn nieuwe bestuur gepresenteerd, waaronder ook een nieuwe voorzitter in de persoon van Tom Leene(Director GKN Fokker Romania)’. Andere nieuwe bestuursleden zijn Serge Offers(CFO ING Romania), Marcin Molin(General  Manager Personal Health Philips SEE), Alin Neacsu(Head of Large Coporate Raiffeisen Romania) en Simina Fodor(CEO FSP Global).

De dagelijkse leiding blijft in handen van Maurits Dohmen, Executive Director of the NRCC.
Voor nadere informatie: www.nrcc.ro

Scheepsbouw sector

Damen Shipyards zeer productief op Roemeense werven

Voor hun tweede werf in Mangalia heeft Damen Shipyards Group van de Noorse cruise-lijnexploitant Sea Dream Yacht Club de order ontvangen voor de bouw van een cruiseschip, waarmee een nieuw marktsegment wordt betreden.  Het vormde in 2018 de aanleiding  om een aandeel van 49%  in de werf van de voormalige eigenaren het Zuid-Koreaanse Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering te nemen; de overige 51% blijft in handen van de Roemeense staat.

Damen Mangalia is de grootste scheepswerf in de Nederlandse groepsportefeuille, die wereldwijd 36 scheepsbouwlocaties omvat.
Het schip, genaamd Mega Yacht met een lengte van ruim 155 meter, zal klaar zijn voor reizen over de hele wereld, inclusief in polaire en tropische gebieden. Het schip zal worden gebouwd en volledig worden uitgerust op de Mangalia-locatie in samenwerking met de beste cruiseschip toeleveranciers. De bouw start in oktober, gepland voor september 2021.

Op de Damenwerf in Galati is recent het casco van het tweede schip genaamd Bibby WaveMaster Horizon te water gelaten. Het zijn speciaal ontworpen schepen die ter ondersteuning van de windmolenparken op zee dienen, zoals onderhoudswerkzaamheden en bevoorrading. De Britse opdrachtgever is Bibby Marine Services die op hun beurt hun diensten verlenen aan het Duitse Siemens Gamesa. De schepen zullen worden ingezet op het Duitse deel van de Noordzee voor de windmolenparken Hohe See en Albatros. Het Horizon-schip heeft een lengte van 90 meter, 60 hutten, een transportcapaciteit van 90 personen en een opslagplaats voor containers.

Voor de gunning van de bouw van vier corvettes en renovatie van twee fregatten inclusief bewapening in opdracht van de Roemeense staat in casu het Roemeense Ministerie van Defensie is Damen Shipyards ook nog steeds in de race. En naar onze inschatting zal daarover omstreeks juni helderheid over worden gegeven.

Water sector

Wetskills Water Challenge 2019 van start in Boekarest van 3 juni tot 14 juni

De Wetskills Water Challenge is een twee weken durend evenement voor studenten op universitair niveau en jonge waterprofessionelen uit de hele wereld . Deelnemers werken in multidisciplinaire en interculturele teams om out-of-the-box oplossingen voor wateruitdagingen ontwikkeld door Case Owners te ontwikkelen. Sinds 2010 hebben meer dan 650 studenten en jonge professionals van ongeveer 150 internationale universiteiten en organisaties deelgenomen aan een van de 34 Wetskills Water Challenges in Azië (China, Zuid-Korea, Taiwan, Kirgizië, Indonesië en India), Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Oost (Israël, Oman, Marokko, Iran en Egypte), Sub-Sahara Afrika (Zuid-Afrika en Mozambique), Europa (VK, Roemenië en Nederland), Noord-Amerika  (VS & Canada) en Latijns-Amerika (Colombia).
En zoals de Nederlandse organisatoren aangeven heeft Roemenië het allemaal: Een variërend watersysteem, en dus wateruitdagingen en oplossingen. Variërend van hoge bergen tot de grootste delta van de Europese Unie: de Donaudelta. De rivier de Donau heeft zijn langste stuk in Roemenië dat veel grensoverschrijdende interactie biedt en Roemenië heeft kleinere rivieren. Als relatief nieuw lid van de Europese Unie moet Roemenië aan veel richtlijnen voldoen, zoals de Kaderrichtlijn Water en de Richtlijn Overstroming. Veel ontwikkelingen op het gebied van water en afvalwater in grote stedelijke gebieden, maar ook afgelegen dorpen op het platteland. Het heeft een grote ervaring met het omgaan van overstromingen, zowel plotselinge overstromingen als overstroming door rivieren / zee. Energie en water, maar ook irrigatie: Roemenië heeft veel dammen en irrigatiesystemen. En het land zelf is inspirerend en divers: van het bloeiende grote Boekarest met zijn historische gebouwen en kerken, immens groot volksparlement en de oude stad met bars, pubs als hart van de stad tot idyllische kleinere steden en dorpen in het epische Transsylvanië en meer laag en droog Walachije (grens met Bulgarije) en Europa’s grootste bioreserve de Donaudelta.
Dit evenement is afgestemd op de officiële opening van de Flood Proof Romania Polder (in Facau, 40 minuten ten zuidwesten van Boekarest), een look-a-like testfaciliteit als Flood Proof Holland in Delft. Het thema van het evenement gaat over ’testen en implementeren van slimme watermanagement-innovaties’. De laatste presentaties worden georganiseerd op de Brigaid-conferentie (13 juni 2019) en het winnende team wordt bekend gemaakt tijdens de opening van de Flood Proof Romania Polder.
De Wetskills Foundation en haar partners nodigen Bachelor (eindfase), Master, PhD-studenten en pas afgestudeerden uit om een ​​aanvraag in te dienen voor het Wetskills Water Challenge-programma in Boekarest – Roemenië. We zijn op zoek naar studenten en Young Professionals van universiteiten en organisaties uit Europa en het buitenland met een passie voor water
Deze vierde editie van Wetskills in Roemenië zal worden georganiseerd door de Technische Universiteit voor Civiele Techniek in Boekarest, de Politehnica Universiteit van Boekarest, samen met Apele Romane, Brigaid (H2020) project, Romanian Water Association, Agriculture University of Bucharest en Embassy of The Kingdom of The Netherlands .

Voor het programma en deelname verwijzen wij u naar:
Laura Stanescu (laura.stanescu@wetskills.com) of Johan Oost (johan.oost@wetskills.com) en https://wetskills.com/event/wetskills-romania-2019/

Agrisector

Roemeens succes voor Holland Fruit House

Mede dank zij de inspanningen van de coördinator Fred Evers van de ondernemerscluster Holland Fruit House zijn goede resultaten bereikt  financieel mogelijk gemaakt door ondersteuning van de Nederlandse overheid middels het programma Partners in Business(PIB).

Onder ruime belangstelling werd het slotevent gevierd op de proefvelden van het onderzoeksinstituut van Pitesti-Maracineni. Op het event werd een perfecte demonstratie gegeven wat Nederlandse technologie vermag  die is afgestemd op de Roemeense omstandigheden. Zowel de theoretische informatie als het praktische werk dat werd getoond op de demo-plots van Holland Fruit House (appels, kersen, bosbessen en rode aalbessen).Deze belangrijke mijlpaal trok ongeveer 150 geïnteresseerde mensen aan. Niet alleen fruittelers, maar ook vertegenwoordigers van overheid, parlement, wetenschap en massamedia.
Het was ook een voorbeeld van uitstekende publiek-private samenwerking: Ministerie van Landbouw, Netherlands Enterprise Agency (RVO), Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen plus goede Roemeense counterparts hebben allemaal laten zien wat kan worden bereikt als “alle neuzen in dezelfde richting wijzen” zoals het Nederlandse gezegde luidt. De coördinator Fred Evers is tevens lid van de DRN Task Force Agri&Food&Agritech.

Voor nadere informatie: http://www.hollandfruithouse.ro/partener/

Agricover Credit IFN wil de toegang van boeren tot financiering vergroten

De Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBRD) is in 1991  opgericht om de voormalige communistische landen in Centraal- en Oost- Europa te ondersteunen bij hun overgang van een centraal gestuurde economie naar een vrije markteconomie. Deze bank in de persoon van de Vice President Jurgen Rigterink(voorheen ABN AMRO en FMO) en Robert Rekkers (General Manager Agricover Credit IFN en voormalig CEO van Banca Transylvania) ondertekenden onlangs een nieuwe lening aan Agricover Credit IFN van € 5 miljoen, naast de lening van € 10 miljoen die men in 2018 had ontvangen. De ondertekening volgt op een bezoek aan het land door een hooggeplaatste EBRD-delegatie voor gesprekken met de Roemeense autoriteiten en het bedrijfsleven om het investeringsklimaat te bespreken en manieren te vinden om de stroom van buitenlandse investeringen naar het land te vergroten. In 2017 verwierf de EBRD een belang van 13 procent in Agricover Holding SA.
Het geld zal het bedrijf in staat stellen om tegemoet te komen aan de toenemende financieringsbehoeften van lokale boeren. De financiering maakt deel uit van de voortdurende steun van de EBRD voor toegang tot financiering voor landbouwers in de regio. Agricover Credit IFN heeft een leidende positie op het gebied van het verstrekken van landbouwleningen en heeft een marktaandeel van 15 procent in de agrarische sector. Het bedrijf maakt deel uit van Agricover Holding SA, een belangrijke speler in de Roemeense landbouwsector, die landbouwbedrijven en financiële diensten aanbiedt aan boeren via een sterk geïntegreerd bedrijfsmodel dat erop gericht is te voldoen aan de essentiële behoeften van boeren.
Met 19 jaar ervaring in de Roemeense landbouw en meer dan 1.000 werknemers ondersteunt het bedrijf meer dan 5.700 boeren via zijn twee belangrijkste dochterondernemingen Agricover SA en Agricover Credit IFN.
De EBRD is een toonaangevende institutionele belegger in Roemenië. Het richt zich op het bevorderen van stabiliteit en het uitbreiden van producten in de financiële sector, het versterken van infrastructuur door verbeterde efficiëntie en grotere betrokkenheid van de private sector, evenals herstructurering van de energiesector en verhoging van energie-efficiëntie en duurzaamheid.
De EBRD heeft tot op heden meer dan 8,3 miljard euro geïnvesteerd in Roemenië in bijna 430 projecten. Alleen al vorig jaar investeerde de bank bijna een half miljard euro in het land. Robert Rekkers is tevens verbonden aan de DRN Task Force Agri & Food & Agritech.

Roemenië had in 2018 een tekort van 1,15 miljard euro in de agrovoedingssector

Roemenië opgenomen in 2018 een tekort van € 1.153.000.000 in de handel in landbouwproducten, een stijging van 35,1% ten opzichte van 2017, toen het  € 853.900.000 bedroeg, volgens het ministerie van Landbouw en Plattelandsontwikkeling (MARD). Als men de geproduceerde cijfers van het ministerie beziet, dan lijkt ons dat een beperking van de import op korte termijn een hogere prioriteit moet krijgen dan de export. De Nederlandse ondernemersclusters onder de namen van Holland Dairy House, Holland Fruit House en Holland Horticulture House verenigd in de DRN Task Force Agri & Food & Agritech daartoe al een aanzet gegeven om de situatie te verbeteren. Op korte termijn hebben natuurlijk de Nederlandse exporteurs om andere reden belangstelling voor de Roemeense importcijfers, echter de komende jaren zal het accent steeds meer komen te liggen op de  ondersteuning om de dure import voor Roemenië terug te dringen en dat biedt op tal van terreinen kansen voor Nederlandse bedrijven uit de agrarische sector, zoals de kassenbouw(rekeninghoudend met het landklimaat van het land) IT toeppassingen in de sector, kennisoverdracht(denk aan lager en middelbaar en hoger landbouwonderwijs), animal health(diervoeding en diergeneesmiddelen), stalinrichtingen, fruitbomen en andere deelsectoren van de keten. Sinds 2015 is het handelstekort in de agrisector sterk gestegen en dat maakt een ommekeer van het gevoerde beleid tot een noodzaak en daarvan is de EU zich ook bewust en zijn er op tal van deelsectoren subsidies beschikbaar. De DRN Taskforce Agri & Food & Agritech zal deze ommekeer ondersteunen.

Voor nadere informatie: https://www.dutchromaniannetwork.nl/drn-task-force-agri-food-romania/

Roemenië bestookt hagelwolken met raketten

Sinds augustus van 2018 kent Roemenië zestig lanceerplatforms met zilverjodide geladen raketten, waarmee potentiële hagelwolken worden bestookt. Hiermee hoopt het land zo’n 6% van het totale landbouwareaal tegen hagelbuien te beschermen. Door klimaatveranderingen komt hagel in Roemenië steeds vaker voor, wat tot meer schade aan landbouwgewassen leidt. De effectiviteit van de rakettenmethode staat nog niet onomstotelijk vast.
In het jaar 2000 begon Roemenië met het programma ‘Hagelonderdrukking en neerslagtoename’. Het hoofddoel van dit programma is om de grootte van hagel te beperken voordat het de wolkenformatie verlaat en smelt voordat het de landbouwgewassen bereikt. Zo wordt schade aan de gewassen voorkomen.
De meest gebruikte methode hiervoor is zogeheten cloud seeding, ofwel wolkenbezaaiing . Cloud seeding is het verspreiden van specifieke chemicaliën in wolkenformaties met als doel neerslag- of hagelvormingsprocessen in de wolk te veranderen. Na een investering van € 20 miljoen in 26 nieuwe systemen zijn er met ingang van augustus 2018 60 operationele lanceerplatforms voor 870.000 hectare gewassen. Dat is goed voor 6% van de in totaal 14,6 miljoen hectare. De Roemeense regering is van plan om het netwerk voor hagelonderdrukking tegen 2022 uit te breiden naar 200 lanceerlocaties die 8,4 miljoen hectare aan gewassen bestrijken: 57% van het totale landbouwoppervlak.
Het programma valt onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Landbouw, via de Autoriteit voor het Beheer van de Nationale Hagelonderdrukking en Neerslagtoename Systeem. De geclaimde efficiëntie van het systeem is 1 tegen 14. Dat betekent dat voor elke miljoen euro die in het systeem wordt geïnvesteerd, een schadevergoeding van € 14 miljoen wordt vermeden.
In de jaren 40 van de vorige eeuw begonnen verschillende landen, zoals de VS, Rusland en China, te investeren in cloud-seeding-onderzoek. Cloud seeding is het verspreiden van specifieke chemicaliën in wolkenformaties met als doel neerslag- of hagelvormingsprocessen in de wolk te veranderen. De meest gebruikte chemicaliën zijn zilverjodide, kaliumjodide, droog ijs en hygroscopische materialen, zoals tafelzout, waarvan met name de laatste na recent veelbelovend onderzoek populair wordt. Cloud-seeding wordt uitgevoerd door met een vliegtuig in wolkenformaties te vliegen, terwijl de chemische materialen worden verspreid. Ook wordt luchtafweergeschut ingezet dat is geladen met containers, of door raketten die het sproeisel vervoeren af te vuren.

Vijftig  landen verspreid over de hele wereld hebben cloud seeding-programma’s. De programma’s hebben, afhankelijk van de weersomstandigheden die de landbouwactiviteiten in elk land verstoren, verschillende doelen: hagelonderdrukking en/of neerslagversterking. In Europa investeren sommige landen in dergelijke programma’s. Het betreft onder andere Spanje (neerslag), Frankrijk (neerslag en hagel), Duitsland (hagel), Bulgarije (hagel), Roemenië (hagel en tot op zekere hoogte neerslag)
Bron: Landbouwraad Arie Veldhuizen, NL Ambassade Boekarest

Steeds meer EU gelden naar Roemeense landbouw

Roemenië heeft een effectief absorptiepercentage van 48 procent voor EU-middelen voor landbouw en plattelandsontwikkeling en staat op de zesde plaats in de EU, volgens gegevens van het ministerie van Landbouw en Plattelandsontwikkeling (MADR).

De absorptiegraad van het fonds in het Nationaal Plattelandsontwikkelingsprogramma(PNDR) voor 2014-2020 is in 2019 met 36,2 procent gestegen ten opzichte van dezelfde periode in 2016.
“Voor de periode 2014-2020 beheert Roemenië een toewijzing van het fonds van EUR 8,1 miljard en staat daarmee op de zesde plaats in de EU na Italië, Frankrijk, Duitsland, Polen en Spanje. Wat de betalingen aan begunstigden van het EAFRD( European Agricultural Fund for Rural Development) betreft, staat Roemenië op de tweede plaats in de EU, na Frankrijk, en als eerste in de EU als we het hebben over de opnamecapaciteit voor 2019, die met 36,2 procent is toegenomen vergeleken in dezelfde periode van 2016, zei Teodora Gabriela Gheniu, staatssecretaris in de MADR.
Via haar plattelandsontwikkelingsbeleid wil de EU het platteland helpen omgaan met de vele economische, sociale en ecologische uitdagingen van de 21e eeuw. Bekend als pijler II van het gemeenschappelijk landbouwbeleid, werd het ELFPO in de periode 2014-2020 verbeterd door een ruime hervorming, wat resulteerde in een toewijzing van 8,1 miljard EUR voor Roemenië, dat werd toegevoegd aan de nationale bijdrage van 1,3 miljard EUR.
Volgens het ministerie van Landbouw richt PNDR 2020 zich op de volgende prioriteiten: verbetering van de levensvatbaarheid van landbouwbedrijven door consolidatie, openstelling voor de markt en verwerking van landbouwproducten, stimulering van de vernieuwing van landbouwergeneraties door de betrokkenheid van jonge landbouwers te ondersteunen en basisvoorwaarden te ontwikkelen plattelandsinfrastructuur als voorwaarde voor het aantrekken van investeringen en het creëren van nieuwe banen.
PNDR maakt ook investeringen in de diversificatie van de plattelandseconomie mogelijk door de oprichting en ontwikkeling van MKB bedrijven in niet-agrarische sectoren in plattelandsgebieden te bevorderen, alsook de boomkwekerijsector te bevorderen als een sector voor specifieke behoeften door middel van een daarop afgestemd  deelprogramma en vooral regionale of lokale ontwikkelingen aan te moedigen. En daarbij wordt de zogenoemde LEADER-aanpak gevolgd.
Het LEADER-onderdeel verbetert het concurrentievermogen, de kwaliteit van het leven en diversificatie in de plattelandseconomie, en bestrijdt armoede en sociale uitsluiting.
Volgens de MADR bevond Roemenië zich eind januari 2019 op een lijn met de Tsjechische Republiek en Litouwen op een gedeelde zesde plaats wat betreft de absorptie van EU-middelen voor landbouw en plattelandsontwikkeling.
PNDR 2020 biedt 445,8 miljoen euro voor boeren in het eerste kwartaal van dit jaar.
LEADER is een Europees subsidieprogramma voor plattelandsontwikkeling die speciaal bedoeld is voor kleinschalige projecten die van belang zijn voor de regio. Veel waarde wordt gehecht aan samenwerking en het verbeteren van het organisatievermogen van de lokale gemeenschap. Het gaat om initiatieven van onderop, waarbij de voorkeur uitgaat van initiatieven van bewoners. Mensen die zich willen inspannen voor het op peil houden van de kwaliteit van leven in hun eigen woonomgeving hebben vaak goede ideeën. Meestal worden die echter niet uitgevoerd door gebrek aan ondersteuning in de planvorming en financiële bijdragen.
Als DRN denken we dat als men een sterkte/zwakte analyse van de Nederlandse en de Roemeense agrisectoreni maakt dat daaruit een matchmaking van belangen ontstaat ofwel kansen helder worden gemaakt.

Roemeens landbouwonderwijs krijgt eindelijk prioriteit

Dank zij de inspanningen heeft de Roemeense Minister van Landbouw Petre Dae eerder deze maand, een wetgevend initiatief ingediend dat agrarische hogescholen onder het ministerie van Landbouw en Plattelandsontwikkeling (MARD)zullen worden gebracht en in termen van organisatorische en financiële steun goedgekeurd werd door de Roemeense Senaat. De gedeelde verantwoordelijkheid van drie ministeries landbouw, onderwijs en economie werkt(e) verlammend.
Roemenië werd en wordt geconfronteerd met een tekort aan geschoolde arbeidskrachten, vergrijzing en migratie zijn daarvan de belangrijke oorzaken.
Herlancering van het landbouwonderwijs is al meer dan een decennium onder de aandacht van de Roemeense autoriteiten gebracht en daarom is goed dat deze patstelling eindelijk doorbroken wordt.
Dorin Cojocaru die voorzitter van Dairy Association APRIL is, vindt het een goed begin, maar hij geeft daarbij aan dat alleen deze maatregel  het probleem van de kwalificatie van de beroepsbevolking in het veld niet zal oplossen en hij noemt het ontbreken van basis lesmateriaal en leerstof. En vooral zal in het middelbaar onderwijs moeten worden geïnvesteerd.
Binnen de DRN Task Force Agri & Food & Agritech en ook bij het Borderless Network wordt over onderhavig thema al lang gesproken, vooral ook omdat ons land op het terrein van kenniseconomie een rol wil spelen, waartoe met name kennisoverdracht behoord. Omdat financiering van deze kennisoverdracht een mes is dat aan twee kanten kan snijden, verdient het de aanbeveling dat de Nederlandse overheid daar voldoende middelen voor beschikbaar stelt. Weliswaar zijn er op bescheiden schaal wel lovenswaardige initiatieven ontplooid, maar deze projecten zijn slechts tijdelijk.

Farming the future is our nature – Programma

In aansluiting op onze voorinformatie in onze eerdere nieuwsbrief zenden wij u thans het programma toe van het event dat op maandag 3 juni a.s. in het Spoorwegmuseum in Utrecht zal plaatsvinden.
Uiteraard zal daar ook de Landbouwraad van de Nederlandse Ambassade Arie Veldhuizen in Boekarest u graag ontvangen.  De voertaal van het evenement is Nederlands. Er zijn geen kosten aan verbonden; aanmelding staat open tot 15 mei a.s.
Voor nadere informatie kunt u zich wenden tot landbouwradennetwerk@rvo.nl

Programma

Automotive Sector

Hernieuwde Ford Puma wordt geproduceerd in Craiova

De automotive sector met zijn vele toeleveranciers blijft zich sterk ontwikkelen uiteraard primair wegens het succes van de Dacia, maar zeker ook rond de Fordfabriek in Craiova.  Recent kondigde Ford  Craiova de terugkeer van de Puma aan. Ford stoft de naam Puma af voor een nieuwe cross-over. Het gaat om een model dat tussen de EcoSport en de nieuwe Kuga in het assortiment wordt gepositioneerd. Het merk laat nu alvast een (vage)glimp van de auto zien. Daaruit kunnen we opmaken dat designelementen van de oude Puma én van de nieuwe Kuga het ontwerp van de cross-over bepalen.De auto is al klaar en de onthulling laat dan ook niet lang meer op zich wachten. Nog dit jaar krijgen we de nieuwe Puma te zien en met een beetje geluk staat de SUV voor het eind van het jaar bij de Nederlandse dealers.Ford kondigt aan dat de Puma met een inhoud van 456 liter de grootste bagageruimte in zijn segment krijgt. Andere informatie die het merk alvast bekend maakt: de SUV beschikt over een 155 pk sterke 1.0 EcoBoost-motor met mildhybride-ondersteuning.Dat betekent niet dat de Puma helemaal niets te maken heeft met het originele exemplaar, want Ford zet ‘m nog steeds nadrukkelijk neer als ‘sportief’. De auto is in de eerste plaats bedoeld voor Europa en moet voor klanten ‘de mooiste auto zijn die ze ooit hebben gehad’. Of hij dat waar kan maken laten we nog even in het midden, maar het uiterlijk is dus belangrijk bij de Puma, die tegelijkertijd met 456 liter de grootste bagageruimte in z’n klasse moet hebben. Die klasse lijkt grofweg die van de ‘B-segment SUV’s’ te zijn, het deel van de markt waar onder meer de Renault Captur en Mazda CX-3 toonaangevend zijn. Ford heeft in dat segment de Ecosport, maar die auto kan zijn Braziliaanse basis moeilijk verhullen en heeft in Europa nooit de aandacht gehad die veel andere kleine SUV’s wel krijgen. De Puma lijkt een plekje te krijgen aan de bovenkant van dit segment en opereert daarmee tussen Ecosport en Kuga. Of er daarmee ook een einde komt aan de (Europese) carrière van de Ecosport, is nog niet duidelijk.

Financiële Sector

ING een pionier in Roemenië viert 25 jarige aanwezigheid

ING Bank is sinds 1994 in Roemenië aanwezig en was de eerste buitenlandse bank die hier een volledige vestiging heeft geopend. Zij hebben de beste marktpositie bereikt als een buitenlandse bank, uitsluitend door organische groei. Met de steun van een netwerk met 24 nationale vestigingen en een uitgebreide internationale netwerk, biedt ING Roemenië vandaag een breed scala van financiële diensten aan het bedrijfsleven: van basisbetalingen en cashmanagementdiensten tot meer complexe producten in gestructureerde finance, leasing, commerciële financiën en onroerend goed.
Gelet op hun lange ervaring stelt het hun in staat om  Nederlandse bedrijven te begrijpen en te adviseren op de Roemeense markt.
Roemenië heeft een enorm economisch potentieel. De hoofdstad, Boekarest, is een van de grootste financiële en industriële centra in Centraal- en Oost-Europa. Roemenië beschikt over meer dan 10 miljoen hectare landbouwgrond, diverse energiebronnen (kolen, olie, aardgas, waterkracht, kernenergie en wind), een substantiële industriële basis en mogelijkheden voor toerisme.
Het land is toonaangevend in de IT- en motorvoertuigenproductie en handelt veelvuldig met Duitsland, Italië, Frankrijk en Turkije. Een groeiende midden- en hogere klasse getuigt van het economische succes dat in de loop van de jaren is behaald.
” We hebben tot nu toe de grootste stijging geregistreerd in Roemenië. Gedurende de afgelopen 25 jaar hebben we door een constante organische groei een leningmarktaandeel van twee cijfers bereikt, namelijk 10,1%. We hebben het aantal actieve klanten in het retailsegment met 13% verhoogd en we hebben onze digitale aanwezigheid verbeterd door een nieuw record van 112 miljoen logins in de Home Bank te behalen, ” zei Michal Szczurek, CEO ING Bank Romania

Economische Ontwikkelingen

Buitenlandse directe investeringen stijgen 8.56pct in de eerste 11 maanden van 2018

De buitenlandse directe investeringen stegen in de eerste 11 maanden van 2018 met 8,55pct in vergelijking met de vergelijkbare periode in 2017 tot 4,842 miljard euro, volgens gegevens van de Nationale Bank van Roemenië (BNR), die een week geleden werden gepubliceerd. Uit het overzicht blijkt dat Nederland al bijna 10 jaar de grootste investeerder in Roemenië is.

Clasamentul* pe ţări de rezidenţă a investitorilor în societăţi cu participare străină la capitalul social – la data de 28 Februarie 2019

*** Sub 0,01%

*) cuprinde o selecţie de ţări, în raport de mărimea capitalului social total subscris în echivalent USD, în ordine descrescătoare (col. 4)

Notă: col.2 reprezintă numărul de înmatriculări efectuate până la data respectivă. Datele privind capitalul social subscris cuprind subscrierile de capital la înmatricularea de societăţi din perioada de referinţă la care s-au adăugat majorările de capital şi s-a scăzut capitalul social subscris de societăţile radiate din registrul comerţului, în perioada de referinţă.

“De directe investeringen van de niet-ingezetenen in Roemenië bedroegen 4.842 miljard euro (vergeleken met 4.460 miljard euro tussen januari en november 2017), waarvan het eigen vermogen (inclusief de netto geschatte herbelegde winst) 3.771 miljard euro bedroeg en intragroepsleningen de nettowaarde van 1.071 miljard euro, “staat in de BNR-release.
Het aantal nieuw opgerichte buitenlandse kapitaalvennootschappen daalde met 3,45% in vergelijking met dezelfde periode in 2017 tot 5,206 eenheden in de eerste 11 maanden van 2018, volgens gegevens gecentraliseerd door het National Trade Register Office (ONRC).
De 5.206 nieuwe bedrijven hadden een geplaatst kapitaal van in totaal ongeveer 46.69 miljoen dollar, een stijging van 20% in vergelijking met januari-november 2017.
Tussen 1991 en 2017 werden maar liefst 215.651 buitenlandse participatiemaatschappijen opgericht, waarbij het totale geplaatste kapitaal meer dan 61,3 miljard dollar bedroeg.
Op 30 november 2018 waren er in Roemenië 220.857 buitenlandse bedrijven geregistreerd, waarvan de meeste 4781 specifiek met Italiaans kapitaal, maar de grootste waarde van het aandelenkapitaal is die van Nederlandse bedrijven, namelijk 12,718 miljard dollar, in 5,249 bedrijven.

Huidige arbeidskosten in Roemenië

Enerzijds kende Roemenië over 2018 de grootste procentuele stijging van de arbeidskosten in de Europese Unie, maar anderzijds in absolute termen zijn de lonen in Roemenië echter een van de laagste in de Europese Unie volgens Eurostat.
In oktober-december 2018 stegen in Roemenië de arbeidskostenkosten met 13,1% ten opzichte van de laatste drie maanden van 2017. Roemenië registreerde de plotselinge stijging van de arbeidskosten in de EU meer boven het gemiddelde van alle 28 lidstaten met 2,8%. De stijging van de arbeidskosten in Roemenië werden vooral veroorzaakt door de gestegen lonen in de publieke sector, maar ook bij de private bedrijven werd  een toename vastgesteld. Zo liet de publieke sector een stijging van het personeelsbestand  van 21,4% zien in het vierde kwartaal van 2018 in vergelijking met dezelfde periode van 2017, terwijl in de private sector  stijging van de arbeidskosten liet zien van 10,3%. In het vierde kwartaal van 2017, vergeleken met dezelfde periode van 2016, had Roemenië een nog snellere stijging van de loonkosten van 14,4%.In het Roemeense bedrijfsleven stegen de arbeidskosten per bedrijfstak met 8,9% in de industrie, met 16,7% in de bouw en met 10,4% in diensten.

Volgens de meest recente gegevens van het National Institute of Statistics (INS), gemeten in december 2018, bedroeg het gemiddelde nettoloon in de Roemeense economie €  621. Het bruto nominaal gemiddeld salaris was € 1037. Vanaf 1 januari 2019, wordt het minimumloon verhoogd in alle economische sectoren, met name in de bouwsector en werknemers met een hogere opleiding, wat leidde tot loonsverhogingen met name in de private sector.Zo nam het minimumloon toe van € 399 tot € 437 bruto. In € 437 minimum bruto salaris per maand netto salaris (in de hand) door de werknemer ontvangen is en het totaal betaald door het bedrijf zijn € 447. Ook hebben mensen in het hoger onderwijs een minimum bruto salaris van € 493 per maand. Bij een minimum brutoloon van € 493 ontvangt de werknemer netto € 300 en de totale kosten voor het bedrijf zijn € 504. Ook wordt in bepaalde bouwbedrijven tussen 1 januari 2019 en 31 december 2019 voor de bouwsector het gegarandeerde minimum bruto nationaal salaris vastgesteld op € 630 per maand voor een normaal werkprogramma in een gemiddelde van 167(in NL 173: Dit is als volgt berekend: Er zitten gemiddeld 260 werkdagen in een jaar, weekenden zijn hier al afgehaald, feestdagen niet.
260 / 12(maanden) x 8 (werkuur per dag) = 173,3 uur) uur per maand. Zo ontvangt de onbetaalde werknemer in de bouwsector, onder normale arbeidsomstandigheden, een bruto minimumloon van € 630 en ontvangt  netto € 496 en zijn de loonkosten voor de werkgever  € 630.Bij deze minimumloonniveaus werd ook geen rekening gehouden met persoonlijke aftrekposten.

Fiscale ontwikkelingen

Nieuwe btw-regels voor e-handel in de EU – Moss regime

De online verkoop binnen de EU bedraagt ​​jaarlijks ongeveer 550 miljard euro, ongeveer 96 miljard euro door grensoverschrijdende verkoop. Een van de grootste gevolgen van de ontwikkeling van online handel is dat de btw-wetgeving gelijke tred moet houden en moet worden aangepast aan de ontwikkeling van het bedrijfsleven.
Zo heeft de Europese Raad in december 2018 aangenomen respectievelijk de nieuwe wetgevingspakket online verkoop van goederen en diensten binnen de Europese Unie die radicaal de regels van de btw-uitvoering zal veranderen vindt plaats in twee fasen, in 2019 en 2021.Zodra de wijzigingen van kracht worden, zal de nieuwe Mini One Stop Shop (MOSS) een grote impact hebben op bedrijven die online goederen en diensten verkopen, met name voor diegenen die afstand verkopen en diegenen die online transacties via platforms of elektronische interfaces mogelijk maken.
Voor uitgebreide informatie klik dan hier

Conceptbesluit fiscaal overgangsrecht in geval van no deal Brexit
Het blijft voor burgers en bedrijven nog steeds onduidelijk waar zij zich op moeten richten in de aanloop naar de datum van de voorgenomen terugtrekking van het VK uit de EU op 29 maart 2019, 24.00 uur, waarmee het VK een derde land wordt. Vanwege deze onduidelijkheid over met name de fiscale gevolgen in de loop van een belasting- of boekjaar, acht de staatssecretaris het wenselijk om te komen tot een vorm van (kortdurend) overgangsrecht in de fiscaliteit, andere dan de douanewetgeving, ingeval van een no deal Brexit.
Voor uitgebreide informatie klik dan hier

Bijzondere berichten

Een vreemd voorbeeld van Roemeense gastvrijheid

Dat onze Roemeense vrienden een gastvrij en vriendelijk volk zijn, weten de regelmatige bezoekers al en dat willen de Roemenen ook graag uiten. En daarom liet men op het plafond van de luchthaven Henri Coanda(Otopeni) in verschillende talen het woord welkom schilderen. Doet hartverwarmend aan natuurlijk. Echter deze verwelkoming was niet in de aankomsthal maar bij de vertrekhal.

Europese Unie krijgt duizenden extra grenswachters

De Europese grens- en kustwacht Frontex wordt uitgebreid tot tienduizend  man in 2027. Over twee jaar moet de in Warschau gevestigde dienst er vijfduizend kunnen inzetten. Nu zijn het er nog ongeveer vijftienhonderd. Onderhandelaars van het Europees Parlement en de lidstaten hebben daar donderdag een politiek akkoord over gesloten. Over de financiële dekking moet nog worden onderhandeld. De grenswachters kunnen op verzoek van een lidstaat worden ingezet bij grenscontroles. Als dat op korte termijn moet gebeuren, kan een beroep worden gedaan op een “snelle-reactie-pool”. Het is aan het ontvangende ‘gastland’ om te bepalen of de grenswachters wapens mogen dragen. Frontex krijgt verder een coördinerende rol bij het terugsturen van mensen die geen recht hebben op verblijf in Europa en de samenwerking met landen van herkomst. Frontex werd in 2004 opgericht en moet het nu nog doen met ongeveer vijftienhonderd medewerkers die door de lidstaten zijn  gedetacheerd. De Europese Commissie had voorgesteld om volgend jaar al op tienduizend medewerkers uit te komen.
Wel wat laat zouden wij willen zeggen, maar beter laat dan nooit. Wellicht zult u zich nog herinneren dat het bewaken van de buitengrenzen van Europa destijds werden geregeld in de Schengenovereenkomst.

Minder bekend is dat Roemenië altijd een substantieel van de bemensing heeft geleverd en sterker nog zij lieten er zelfs een apart schip voor bouwen, uiteraard gebouwd door de onovertroffen scheepsbouwer Damen Shipyards.
Misschien is het u bekend dat Roemenië nog steeds niet is toegetreden tot de Schengenzone onder andere door toedoen van ons land. Toch niet gek dat zij zich daardoor geen volwaardig lid van EU voelen? En kom nu niet meer aanzetten met een volslagen ander verdrag zoals het Coöperatie en Verificatie Mechanisme(CVM), want tijdens het spel de regels veranderen wordt in het gewone maatschappelijke verkeer als contractbreuk ervaren.

Europees akkoord over vingerafdruk op ID-kaart

Op 19 februari jl. heeft het Europees Parlement een besluit genomen over een nieuwe identiteitskaart die uniformiteit bewerkstelligd. Op de chip van nieuwe identiteitskaarten die EU-landen uitgeven, moeten over ruim twee jaar verplicht twee vingerafdrukken van de kaarthouder komen te staan. Onderhandelaars van de lidstaten en het Europees Parlement hebben hier een akkoord over bereikt. Het tegengaan van document- en identiteitsfraude door criminelen en terroristen is een belangrijke motivatie voor de maatregel.
Het Roemeense Ministerie van Buitenlandse Zaken bij monde van Catalin Aurel Giulescu heeft aangegeven dat Roemeense staatsburger in de overgangsperiode weliswaar nog kunnen kiezen voor een identiteitskaart zonder chip, maar laat daarbij wel de waarschuwing horen dat zonder deze chip het reizen binnen de landen van de Europese Unie moeilijk zo niet onmogelijk kan worden. De ingangsdatum is 1 juli 2019. Refererend aan de overgangsperiode  zei hij dat de EU-landen twee jaar de gelegenheid hebben om maatregelen uit te voeren op grond van deze Verordening, echter de huidige ID Cards blijven geldig tot ze vervallen. Uiteraard zal de layout c.q. vormgeving wijzigingen kunnen ondergaan.

Paus Franciscus bezoekt Roemenië

Paus Franciscus zal een ontmoeting hebben met president Klaus Iohannis en premier Viorica Dăncilă tijdens zijn bezoek aan Roemenië, gepland tussen 31 mei en 2 juni.
Hij ontmoet de president, de premier en leden van het corps diplomatique op 31 mei. Diezelfde dag zal hij een ontmoeting hebben met de Roemeens-Orthodoxe Patriarch Daniel(Ciabotea) en zal hij de onlangs in gebruik genomen People’s Salvation Cathedral bezoeken en de liturgie brengen in de St. Joseph Rooms-Katholieke kathedraal in de hoofdstad.
Naar verwachting zullen ongeveer 20.000 mensen de dienst bij de St. Joseph kathedraal kunnen bijwonen. Schermen en luidsprekers worden op de straten rondom de kathedraal geplaatst, zodat gelovigen de dienst kunnen meebeleven. Toegang is gratis bij alle openbare evenementen tijdens het bezoek van de paus in Roemenië. Er zijn echter wel tickets beschikbaar voor een aangewezen zone. Geïnteresseerden moeten contact opnemen met hun parochies over de logistiek.
Op 1 juni zal hij een bezoek brengen aan het Maria-heiligdom in Şumuleu-Ciuc, waar de Hongaarse gemeenschap al heel lang samenkomt, en dan Iasi, waar hij de ontmoetingen met de jongeren zal bijwonen. Op 2 juni zal hij in Blaj zijn, waar hij een zaligverklaringsliturgie zal houden voor de zeven Grieks-katholieke bisschoppen die stierven in Roemenië tijdens het communisme. Een ontmoeting met de Roma-gemeenschap zal ook plaatsvinden.

De nieuwsbrief van het Dutch Romanian Network wordt met grote zorgvuldigheid samengesteld. Voor een mogelijke onjuistheid en/of onvolledigheid van de hierin verstrekte informatie kan het Dutch Romanian Network geen aansprakelijkheid aanvaarden, evenmin kunnen aan de inhoud van de nieuwsbrief rechten worden ontleend. De artikelen geven niet noodzakelijkerwijs de mening van het bestuur weer.