Nieuwsbrief 9 september 2015
Nieuwe Nederlandse ambassadeur overhandigt geloofsbrieven
De nieuwe Nederlandse ambassadeur H.E.Stella Ronner Grubačić is ontvangen door de Roemeense Minister van Buitenlandse Zaken Bogdan Aurescu aan wie zij de kopie van haar geloofsbrieven overhandigde. In het kennismakingsgesprek kwam onder andere aan de orde het komende bezoek van Minister Bert Koenders die in het kader van de viering van 135 jaar diplomatieke betrekkingen het concert van het Koninklijk Concertgebouw Orkest in relatie met het George Enescu Festival met zijn Roemeense counterpart zal bijwonen. Voorts kwam ter sprake het verbeteren van de politieke c.q. diplomatieke dialoog tussen beide landen. Refererend aan het Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie met ingang van 1 januari 2016 werd met name aandacht gevraagd voor de toelatingsperikelen tot de Schengenzone(de starre Nederlandse houding heeft veel kwaad bloed gezet-Red.), illegale migratie en de gespannen situatie in buurlanden Oekraïne en Moldavië, aldus het persbericht van het ministerie. Het bestuur en de Raad van Advies van het Dutch Romanian Network wensen haar veel succes en wijsheid toe!
Sector Agri & Food
Handelsmissie Foodsector naar Roemenië in oktober
Van maandag 26 tot en met donderdag 29 oktober 2015 vindt een handelsmissie naar Roemenië plaats voor Nederlandse levensmiddelen. Dit omvat vers, verwerkt en bewerkt, inclusief agf, alle voedsel & dranken-sectoren en bloemen en planten.
Roemenië biedt concrete kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven voor onder andere ‘private labels’. De missie zal inzicht geven in de sterk opkomende levensmiddelenmarkt en directe contacten leggen tussen importeurs en inkopers (‘matchmaking’). Tijdens de missie zal tevens een bezoek worden gebracht aan de INDAGRA, de meest toonaangevende vakbeurs van Roemenië waar alle deelsectoren van de agri&foodsector aanwezig zijn. De Nederlandse Ambassade en de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO) ondersteunen deze missie. Indien men op korte termijn reageert, is er (na overleg) nog een mogelijkheid voor een beperkt aantal inschrijvingen.
Roemenië (ca.20 miljoen inwoners, waarvan 65% woonachtig in stedelijke gebieden) heeft zich de laatste decennia ontwikkeld tot de meest veelbelovende levensmiddelenmarkt in de regio. Liefst 54% van de retail zijn moderne westerse supermarktketens die een stijgende trend laten zien.De gemiddelde omzetstijging van deze markt bedroeg de laatste jaren 5%.Door de drastische verlaging van de BTW bedraagt de actuele omzetstijging thans 20%. De totale markt voor levensmiddelen wordt geschat op € 30 – 35 miljard.
Voor deze missie wordt uitgegaan van maximaal 15 deelnemers uit de verschillende deelsectoren. De investering in deze missie bedragen € 1.800,- per persoon, exclusief btw en exclusief reis- en verblijfkosten. Voor beginnende Roemenië exporteurs stelt het RVO een voucher van € 1.500 beschikbaar; zie hiervoor www.rvo.nl/subsidies-regelingen/missievouchers-sib. waarmee u de kosten dus aanmerkelijk kunt verlagen.De organisatie is in handen van Phaff Export Marketing uit Dronten en deze zal een reisarrangement samenstellen, die is begroot op € 600,- per persoon voor vlucht en hotel. Inschrijven kan door contact op te nemen met Phaff Export Marketing BV, Victor Phaff; pem@phaff.com, of 0321-387 933.
Start van Holland House of Horticulture Roemenië
Onlangs startte het Holland House of Horticulture Roemenië. Tijdens een feestelijke bijeenkomst in Den Haag tekenden de verantwoordelijken een Partners for International Business (PIB) samenwerkingsovereenkomst.
Met hulp van Europese fondsen zal Roemenië de komende jaren € 9,3 miljard investeren in de agrarische sector. Glastuinbouw is daarbij één van de prioriteiten. De laatste tien jaar investeerde Roemenië weinig in moderne kassen. Daarom zijn veel kassen verouderd en toe aan renovatie.
Het marktaandeel lokaal geproduceerde groenten en fruit is klein. Aan de andere kant is er een groeiende vraag naar groente en fruit vanuit de consument. Daarnaast zijn er Europese fondsen ter ondersteuning van de landbouw beschikbaar. Dit biedt kansen aan Nederlandse kassenbouwers.
Het cluster Holland House of Horticulture biedt een unieke combinatie van kennis en technologie, waarmee men een boegbeeld vormt voor de Nederlandse kassenbouwsector op de Roemeense markt. Holland House of Horticulture bestaat uit de volgende bedrijven:
- Aweta (sorteer- en verpakkingssystemen)
- Luiten Greenhouses (scherm installaties)
- Metazet Formflex (teeltgoot- en logistieke systemen)
- Van der Knaap Groep (organische bewortelings- en groeimedia)
- PB Techniek B.V. (elektro- en watertechniek)
- Van der Windt verpakkingen (verpakkingsmateriaal)
- Verbakel Groep (ontwerp en realisatie van projecten, inclusief klimaatbeheersing)
- Helfferich Consult (agribusiness development support) ondersteunt binnen het project het cluster.
Samen met de Nederlandse overheid zet het cluster de komende jaren in op het ontwikkelen van kennis van moderne Nederlandse kassenbouwtechnieken onder Roemeense telers, maar ook op overheidsniveau. Daarnaast helpt de Nederlandse ambassade mee met het wegnemen van administratieve barrières voor markttoegang en het promoten van de Nederlandse glastuinbouwsector in Roemenië.
Roemeense bloemenexport naar Nederland
In de Roemeense media trok het de aandacht dat een Roemeense kweker het aandurfde om bloemen en planten te gaan exporteren naar Nederland en via de Flower Stock Exchange in Amsterdam zijn afzetkanalen heeft gevonden. In het dorp Lehliu Gară gelegen aan de autoweg tussen Boekarest en Constanta is de innovatieve kwekerij Fresh Flowers van Gheorghe Teodorescu(zie foto) gevestigd. In Roemenië geniet hij reeds bekendheid en is hij de grootste leverancier van door hem gekweekte tulpen. De bloem waarmee hij thans de Nederlandse markt opgaat is de pioenroos, een bloemensoort die hoge eisen stelt aan het opkweken en derhalve geen grote voorkeur heeft van kwekers. Echter Fresh Flowers kent een samenwerkingsverband met het Nederlandse Koers Beheer B.V. en bij het kweken wordt de Nederlandse technologie toegepast en Nederlands plantmateriaal gebruikt en wordt ook voldaan aan de EU certificering.
Daarnaast is deze kweker ook gestart met de steviaplanten waarvan het extract wordt gemaakt voor onder andere diabetes. Oorspronkelijk komt deze plant uit Zuid-Amerika en thans wordt hij vooral uit Aziatische landen betrokken. Een reden voor deze kweker om dichter bij de Europese markt te blijven met alle voordelen van dien. Ook deze plant exporteert hij al gedurende een langere periode naar ons land.
Kortom, een goed voorbeeld van dat internationaal samenwerken tot een win-win situatie kan leiden. Zie ook www.freshflowers.ro
Eerste editie van wijnboek over Roemenië en Moldavië
In Mures heeft een jury bestaande uit acht internationale experts wijnen beoordeeld die in beide landen worden verbouwd. Deze jury bestond uit Marinela Vasilica Ardelean(Roemenië-zie foto), drie Masters of Wine – Caroline Gilby (Verenigd Koninkrijk), Rod Smith (Frankrijk) en Luiz Alberto (Brazilië) – en belangrijke wijnexperts zoals Paul Robert Blom (registervinoloog en vennoot Schermer Wijnkopers, Nederland), Helmuth Koecher (voorzitter van de Merano Wine Festival, Italië), Zoltan Szoverdfi-Szep (voorzitter van de RovinHUd, Roemenië), Cosmin Grozea (internationale wijnproever, Romana) en Mi Yeun Hong (journalist en internationale wijnproever, Korea). Het voorwerk werd gedaan door Marinela Vasilica Ardelean die in de periode april-augustus ongeveer honderd wijngaarden in Roemenië en de Republiek Moldavië bezocht en ongeveer drieduizend wijnen proefde. Van elke producent, selecteerde zij tussen nul en vijf labels voor jonge wijnen en maximaal vier labels voor wijnen die ouder zijn dan tien jaar. De overige juryleden werden ook in de gelegenheid gesteld om de nationale wijnen, dus die hun oorsprong vinden in beide landen, zoals Cramposie, Sarba, Busuioaca, Rara Neagra, Tamaioasa Romaneasca te proeven. De eerste editie van “The Wine Book of Romania” zal worden gelanceerd in maart 2016 ( tweetalige Roemeens-Engels versie) en zal een complete gids van wijnen van topkwaliteit uit Roemenië en de Republiek Moldavië vormen voor het brede publiek en voor specialisten en importeurs. Het boek zal worden toegezonden aan culturele instellingen, Roemeense ambassades evenals de belangrijkste internationale beurzen en festivals.
Bouwsector
Roemenië heeft hoogste stijging van bouwsector in EU
Volgens een recent onderzoek van Eurostat het Europese Instituut voor Statistiek wordt in Roemenië een stijging van 3,5% in de bouwsector waargenomen. In juni 2015 daalde de bouwactiviteiten in de Europese Unie met 1,1%. Van de lidstaten waarvan actuele gegevens bekend zijn is het beeld van de dalers Duitsland(minus 4,5%) Polen(minus 4,2%), Zweden(minus 2,7%) en Frankrijk(minus 2,5%). Tot de grootste stijgers behoorden Roemenië(3,5%), Bulgarije(2,6%) en Groot Brittannië(2,5%).
Automotive sector
Dacia breidt het productaanbod uit met de gloednieuwe Easy-R transmissie en de Duster Édition 2016. Dacia’s eerste automatisch schakelende vijfversnellingsbak en de extra stijlvolle Duster met nieuwe voorzieningen en designfeatures zijn voor het eerst te zien op de autoshow van Frankfurt (IAA), die van 17 tot en met 27 september wordt gehouden. De nieuwe Easy-R transmissie is wordt in Nederland begin 2016 leverbaar op de Dacia Logan MCV, Sandero en Sandero Stepway. Deze gerobotiseerde vijfversnellingsbak is in eerste instantie verkrijgbaar in combinatie met de TCe 90 benzinemotor met Stop & Start. Easy-R biedt het comfort van een conventionele automaat met de efficiency van een handgeschakelde versnellingsbak. De transmissie is in de basis hetzelfde als een handgeschakelde variant, alleen worden het koppelen en schakelen verzorgd door computergestuurde, elektromechanische systemen. In de ‘Drive’-stand kiest de elektronica continu de meest efficiënte versnelling. Ook het moment van schakelen wordt nauwkeurig gekozen voor een zo laag mogelijk brandstofverbruik. De Dacia Sandero en Logan MCV TCe 90 met Easy-R transmissie verbruiken dan ook exact hetzelfde als de versies met handgeschakelde versnellingsbak, namelijk 4,9 l/100 km met een bijbehorende CO2-uitstoot van 109 g/km. De Sandero Stepway stoot 115 g/km CO2 uit (volgens NEDC). Voor extra comfort en gemak tijdens filerijden en manoeuvreren biedt de Drive-modus ook een kruipstand. De Easy-R transmissie kan ook handmatig bediend worden door de pookknop naar voren (–) of naar achter (+) te tikken. Deze stand komt vooral goed tot z’n recht in gladde omstandigheden en als de bestuurder het maximale motorvermogen wil benutten. Dankzij de toepassing van elektromechanische techniek in plaats van hydraulische is het schakelgedrag zeer verfijnd.
Financiële sector
De Nationale Bank van Roemenië(BNR) heeft recent zijn goedkeuring gegeven aan deze overname van de de Oostenrijkse Volksbank. Hiermee wordt de Banca Transilvana qua grootte de tweede bank in Roemenië. In de nieuwe situatie wordt de eerste plaats ingenomen door de Banca Comercială Română (BCR) en de derde plaats door Banca Română pentru Dezvoltare(BRD) die eigendom is van de Franse bank Société Générale. De datum waarop een en ander wordt geëffectueerd is 31 december 2015.
Sector toerisme
Hotel Howard & Johnson Boekarest overgenomen door Sheraton
De eigenaar van de Sheratonhotels onderdeel van de Amerikaanse groep Starwood hotels heeft na een grondige renovering van het voormalige Howard & Johnson hotel onlangs zijn poorten geopend. Het drastisch vernieuwde hotel heeft 270 kamers waaronder 27 exclusieve suites en een zogenoemde President suite. De hotelmanager is Daniel Ben-Yehuda. Het is centraal gelegen aan het levendige plein Piaţa Romană en de Calea Dorobanţilor. DRN leden blijven hun voorkeur geven aan het nog meer centraal gelegen hotel Radisson Blu(eveneens 5 sterren) waar zij via de DRN ca.50% korting op de kamerprijs ontvangen.
Energie sector
Onlangs is na onderzoek vastgesteld dat de olie-en gas reserves in de Zwarte Zee overeenkomen met de reserves in de Noordzee. Daarbij wordt aangetekend dat de reserves minder verkend zijn en worden gebruikt.
Carlyle Group Buys Sterling’s Romania Black Sea Oil Drilling Licenses – March 2015
Drilling Started in Black Sea EXXONMOBIL / OMV PETROM – October 2014
Drilling Platform EXXONMOBIL / OMV PETROM – March 2014
Gas Discovery EXXONMOBIL / OMV PETROM – February 2012
Gas Fueled Power Plant PETROM EXPANDING – April 2012
Qua energiezekerheid is het derhalve een Europese aangelegenheid geworden. Deze reserves zijn in ruime mate toereikend om de energiebehoefte van geheel Zuid-Oost Europa te dekken. De Russische annexatie van de Krim betekent echter een potentiële kwetsbaarheid ook voor het Roemeense deel van de Zwarte Zee(zie kaart). Het Internationale Strafhof in Den Haag heeft weliswaar de verdeling tussen Roemenië en Oekraine op een door beide landen aanvaardbare manier geregeld en vastgesteld, maar de praktische invulling van het besluit werpt nog drempels op.
Sector gezondheidszorg
Het recente corruptieschandaal dat door het zeer active Anti-Corruptie Directoraat(DNA) aan het licht werd gebracht betrof het Ministerie van Gezondheidszorg zelf. De directeur-generaal Mihaela Udrea(zie foto) verantwoordelijk voor het Geneesmiddelenbeleid en Medische hulpmiddelen c.q. apparatuur werd gearresteerd op verdenking van steekpenningen en geschenken in de vorm van cosmetica. Haar echtgenoot blijkt de voormalige Ombudsman te zijn en die als expert van de Roemeense Grondwet regelmatig op de TV verschijnt. Onafhankelijk van dit voorval werd elders de manager van Ploiesti County Hospital Ion-Alexandru Băloi gearresteerd voor het aannemen van steekpenningen.
Al eerder werden een groot aantal buitenlandse farmaceuten in staat van beschuldiging gesteld wegens omkoping van Roemeense artsen. Omdat eindelijk onder ogen wordt gezien dat deze beroepsgroep zwaar onderbetaald is met als gevolg dat zij naar het buitenland vertrekken, wil men de betrokken artsen niet vervolgen. Voorts wil men per 1 oktober a.s.de salarissen van artsen met 25% verhogen in plaats van de eerder geboden 10%. Het lijken grote verhogingen maar bij salarissen die schommelen tussen € 400 en € 600 is het zeker niet overdreven te noemen, zelfs niet in de Roemeense verhoudingen.
Milieusector
Romsilva, het Roemeense equivalent van het Nederlandse Staatsbosbeheer blijkt in de eerste zeven maanden van dit jaar circa 6,3 miljoen strekkende meter hout te hebben verkocht waarvoor zij bijna 217 miljoen euro ontvingen. Het valt moeilijk te rijmen dat een staatsbedrijf die verantwoordelijk is voor het behoud van de bossen dergelijke transacties kan doen en er valse conccurentie ontstaat ten opzichte van andere houthandelaren. Nog vreemder wordt het als zij als staatsinstelling verantwoordelijk zijn voor het behoud van de bossen en waar de laatse decennia al veel verloren is gegaan door illegale ontbossing. Kortom, men heeft wat uit te leggen!
Inmiddels zijn er een lawine van klachten door de Roemeense overheid ontvangen, zoals onder andere van het World Wide Fund for Nature. Inmiddels is per noodverordening een wet per 30 juni jl.in werking getreden die onder meer de aanstelling van zogenoemde Forest Guards regelt met vergaande bevoegdheden en die ressorteren onder de politieke verantwoordelijkheid van het Ministerie van Milieu. Hiermee wordt dus Romsilva onder curatele geplaatst en de komende periode zal uitwijzen of daardoor een halt wordt toegeroepen aan de illegale ontbossing. Onderstaande inventarisatie toont aan hoe erg het in een aantal gebieden is gesteld met de kaalslag. Deze kaalslag die al decennia plaatsvindt heeft op tal van plaatsen zichtbare bodemerosie veroorzaakt en is ook de aanwijsbare oorzaak van overstromingen waar men in bepaalde gebieden regelmatig wordt geconfronteerd.
Culturele sector
Nadat hij maar liefst zeven optredens in Boekarest achter de rug had, was Andre Rieu zo geimponeerd dat hij een groot aantal Roemeense musici waaronder de wereldberoemde panfluitspeler Gheorghe Zamfir onlangs in Maastricht op het Vrijthof liet optreden. Andre Rieu heeft besloten ook in 2016 weer in Roemenië op te treden. U kunt zelf kennis nemen van het optreden in Maastricht via youtube:
https://www.youtube.com/watch?v=X_TUPnR5iQs&feature=player_embedded
Cadenza start zijn concertenreeks met het Lviv String Orchestra
De eveneens Limburgse dirigent Raymond Janssen die ook wel de Ambassadeur van de Roemeense muziek wordt genoemd zal vanaf 23 tot en met 28 september a.s.optreden in Groningen, Den Haag, Eindhoven, Amsterdam, Haarlem en Utrecht. Onder de titel Sonority of Life zullen musici uit Oekraïne en Roemenië met hun jeugdig elan u weten te betoveren of het nu gaat om Mozart of Jazz. Dit concert brengt op virtuoze en smaakvolle wijze een luchtige nazomer naar Nederland. Mozart’s “Eine Kleine Nachtmusik” is de opmaat tot een gevarieerd en licht klassiek programma met uiteenlopende en verrassende stijlen, zoals de hartstochtelijke Zuid Amerikaanse muziek met opzwepende en dansende ritmes in contrast met de Aria Antique die doet wegdromen naar de weidse landschappen in Toscane. Wellicht lukt het u nog om kaarten te bemachtigen. Zie daarvoor de website www.cadenza-productions.nl
Bijzondere berichten
Volgens het onderzoek Expat Insider 2015 van het Duitse internationale sociale expat network InterNations scoort Roemenië met zijn 27ste plaats relatief hoog op de lijst van 64 landen die wereldwijd zijn onderzocht.In deze zin scoren zij bijna evenveel als ons land dat de 25ste plaats inneemt. Ongeveer 14.000 respondenten uit 195 landen hebben aan de enquete deelgenomen.
In de herfst zal de NAVO haar kantoor openen in de hoofdstad Chisinau om de Europese en Atlantische integratie van het land te bevorderen. De Roemeense Minister van Defensie Mircea Dusa is met zijn Moldavische counterpart Anatol Salaru overeengekomen dat er ook een Roemeense vertegenwoordiger op het kantoor wordt geplaatst , alsmede zes militaire deskundigen ter beschikking zal stellen om ondersteuning te bieden bij het harmoniseren van de wetgeving. Op termijn zal ook een gezamenlijke Roemeens-Moldavische vredesmacht worden opgericht. Dit bataljon zal worden gestationeerd in Roemeense grensstad Iasi.
In tegenstelling tot de landen van de Visegrádgroep dus Hongarije, Polen, Tsjechië en Slowakije heeft de Roemeense regering onmiddellijk solidariteit met opname van vluchtelingen betoont, maar plaatst ook vraagtekens bij de EU quota regeling. De intentie van EU is te komen tot een eerlijke verdeling van de vluchtelingen over de EU lidstaten. De aantallen per land zouden zijn gebaseerd op het gemiddeld inkomen(40%),aantal inwoners(40%), werkeloosheid(10%) en reeds aanwezige vluchtelingen. Roemenië realiseert zich de urgentie van de problematiek en heeft de daad bij het woord gevoegd en onmiddellijk zes centra aangewezen die nu in gereedheid worden gebracht:
Boekarest, Giurgiu, Galati,Somcuta Mare, Radauti en Timisoara. In november wil de EU reeds 1785 vluchtelingen(met aftrek van de reeds aanwezige vluchtelingen) naar Roemenië overbrengen. Per vluchteling stelt de EU € 6000 beschikbaar aan het land dat een professionele opvang kan waarborgen. Het siert Roemenië dat zij solidair zijn en vluchtelingen opnemen ondanks dat zij geen deel uitmaken van de Schengenzone, waar sommige lidstaten en met name Nederland minder solidair hebben gehandeld ten opzichte van Roemenië. Er zijn ook signalen ontvangen die noodzakelijk maken dat goed wordt gecontroleerd dat vluchtelingen ook recht hebben op een vluchtelingenstatus. Het eerste signaal kwam van de Executive Director van Frontex de Fransman Fabrice Leggeri die er op attendeerde dat in Turkije wordt gehandeld in vervalste Syrische paspoorten en worden gekocht door mensen uit Noord-Afrika en het Midden-Oosten die beantwoorden aan het profiel van economische migrant. Een tweede geluid dat de persoonlijke waarneming betrof van de interimvoorzitter van de regeringspartij PSD Liviu Dragnea. Deze had het Keletistation in Boedapest incognito bezocht. Daarbij viel hem op dat een groot aantal vluchtelingen jonge mannen waren in goed georganiseerde groepen en als er camera’s in de buurt waren hun gezichten bedekten. Ten tijde van het schrijven van deze nieuwsbrief is de discussie binnen de EU lidstaten nog gaande, dus is een zeker voorbehoud van toepassing want de internationale media geven tegengestelde berichten wat tot uiteenlopende speculaties leidt.
Wilt u als ‘startende’ exporteur een (nieuwe) buitenlandse markt gaan verkennen? Heeft u behoefte aan meer inzicht, contacten en een daadwerkelijke oriëntatie op een voor u nieuwe markt? Dan zijn een deelname aan een meerdaagse uitgaande handelsmissie of een collectieve beursinzending daartoe goede hulpmiddelen. Gaat u bij de organisator van de activiteit na of er sprake is van cofinanciering door de Nederlandse overheid. U krijgt met een voucher een financiële tegemoetkoming van maximaal € 1.500 (exclusief btw) voor deelname aan een (niet-financieel door de Nederlandse overheid ondersteunde) collectieve beursinzending of handelsmissie die is georganiseerd door een Nederlandse private partij. De reis- en verblijfskosten zijn voor eigen rekening. De waarde van de voucher kan nooit hoger zijn dan de kosten die u voor uw deelname betaalt aan de organisator. Voor meer informatie: www.rvo.nl/subsidies-regelingen/missievouchers-sib