Nieuwsbrief 11 december 2015
Overgang van 2015 naar 2016: Van oranje naar groen!
In Nederland mag nog wel een tandje bij worden gezet, want de lijstjes die uit “Den Haag” komen, zijn nogal onvolledig en geven de indruk een halve waarheid te zijn die zijn toegesneden op persoonlijke politieke stellingnames.Wij wensen onze regering veel daadkracht en wijsheid toe bij het voorzitterschap van de EU in 2016! Vanuit deze Europese invalshoek bezien, durven we te stellen dat het waarschuwend oranje licht nog wel op z’n plaats is, maar de verwachting is dat het in de loop van 2016 op groen zal overspringen. Het is dus aan te bevelen op die trend te anticiperen en wij zullen dat met betrekking tussen Nederlandse en Roemeense economische relaties nauwgezet volgen en u daarop attenderen. Dus zonder glazen bol en uitgaan van de nuchtere feiten.
Deze nieuwsbrief verschijnt dit jaar niet meer, maar in januari gaan we weer van start.
Wij maken van de gelegenheid gebruik om u namens het Bestuur en de Raad van Advies sfeervolle dagen en een daverende jaarwisseling toe te wensen en die wensen strekken zich natuurlijk uit tot de degenen die u dierbaar zijn.
Romanian Business Day stimulans voor ondernemen in Roemenië
De jaarlijks stijgende belangstelling voor dit bijzondere evenement overtrof ook dit jaar in de Rotterdamse Kuip alle verwachtingen door het grote aantal belangstellenden. Een sterk afwisselend programma waarin op Roemeeense wijze het nuttige met het aangename werd verenigd, maakte waar dat men altijd op zoek moet gaan naar wat mensen verenigd en niet wat hen scheidt en dat geldt ook voor het internationaal zakendoen.Een moment van solidariteit met de slachtoffers van de grote brand in Boekarest waarvan ook een aantal in Nederlandse ziekenhuizen zijn opgenomen werd op een ingetogen wijze herdacht.
Met een feestelijke vlaggenparade voor het stadion werden sponsoren in het zonnetje gezet als blijk van waardering dat vooral zij het werk van de DRN mogelijk maken ten behoeve van collega ondernemers en waar met name de ING het event op belangrijke wijze heeft gedragen waardoor er sprake was van een co-productie van de DRN en de ING.
Op de ontvangst op de tribune beleefden de ondernemers op een aanschouwelijke wijze dat resultaten worden behaald door veel bloed, zweet en tranen, maar maakte de DRN voorzitter de ondernemers duidelijk dat wat zaken doen in Roemenië betreft alle lichten op groen staan. Dat bijeenkomsten als deze mede dienen om informatie uit te wisselen over de concrete kansen, maar ook om elkaar te behoeden voor valkuilen werd duidelijk gemaakt in workshop Cultuur van Zakendoen.
De workshop over de agrarische sector kreeg bijzondere aandacht omdat juist in deze sector in Roemenië op vele deelsectoren tal van nieuwe mogelijkheden gaan ontstaan en waar Nederlandse aanbod van kennis en ervaring perfect op aansluit. Vanzelfsprekend kan een workshop met actuele informatie over fiscale en financiële niet ontbreken en werden door KPMG en ING uitstekend ingevuld.
Tijdens de informatiemarkt en het netwerkgedeelte kwamen vele nieuwe contacten tot stand, waarmee inhoud werd gegeven aan de DRN slogan It’s not who you know, it’s who knows you.
Het evenement legde tevens de basis voor de plannen voor 2016 want dat moet uiteraard aansluiten op de vraag van de ondernemers uit alle sectoren, waardoor het bezoek aan De Kuip nog meer rendement zal genereren. Een greep uit de nog vorm te geven nieuwe plannen zijn onder andere een expertmeeting op het terrein van de agrarische sector, aandacht voor begeleiding van startups in Roemenië, waarbij natuurlijk tal van andere sectoren die deels al on the right track zijn zoals IT, watermanagement, logistiek etcetera worden gevolgd en waar nodig knelpunten zullen worden aangepakt.
Opmerkelijk was de aanwezigheid van Roemeense studenten studerend aan Nederlandse universiteiten en die zich hebben verenigd in de verenigingen Romanian Student Association in the Netherlands(ROSAN) en de League of Romanian Students Abroad(LSRS) . In algemene zin worden zij wel aangeduid als Y generatie en deze high potentials/young professionals zijn na afronden van hun studie zeer gewild op de arbeidsmarkt. De DRN zal derhalve bezien in hoeverre er synergy kan uitgaan van samenwerking met deze organisaties.
In het DRN tijdschrift Roemenië Magazine zal uitvoeriger op voornoemde ontwikkelingen worden ingegaan.
Voor bezoekers zijn de vele (ook persoonlijke) foto’s te downloaden op de website www.dutchromaniannetwork.nl
NetRom Software wint Romanian Business Award 2015
Op donderdag 26 november is de Romanian Business Award 2015 door de Roemeense ambassadeur in Nederland, mevrouw H.E. Ireny Comaroschi, uitgereikt in de Rotterdamse Kuip. Mede-aandeelhouder Hans Schipper nam de prijs in ontvangst omdat directeur Han in ’t Veld in het buitenland was(zie foto). De prijs, ingesteld door het Dutch Romanian Network (DRN), jaarlijks toegekend op grond van uitzonderlijke prestaties in termen van groei en innovatie en vestigt extra aandacht op het aspect community investment: investeringen in onderwijs, openbare ruimte, re-integratie, armoedebestrijding of andere vormen van maatschappelijke ontwikkeling. Managing director Han in ’t Veld van NetRom Software, op werkbezoek in Silicon Valley, in een videoboodschap: “We zijn zeer vereerd, vooral omdat we voldoen aan het belangrijkste criterium voor deze prijs: community investment. Het Dutch Romanian Network ziet ondernemen als maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat geldt ook voor ons. Sinds de start in 1998 werken wij volgens één cruciaal principe: we bewaren de balans tussen de belangen van medewerkers, opdrachtgevers en de samenleving waarin we opereren. Dat is een dagelijkse uitdaging.
Agrarische sector
Nederlandse Roadshow horticulture Roemenie en Bulgarije
Van 31 januari t/m 4 februari 2016 organiseert Greenport Venlo in samenwerking met de Nederlandse Ambassade in Boekarest. Centraal bij deze roadshow staan vorming van greenports, opzet tuinbouwketens, producentenorganisaties, groenten en fruit sector en de daarmee verwante marketing en logistiek. Er zullen werkbezoeken plaatsvinden aan tuinbouwcentra in Tecuci, Iasi en Boekarest. In Bulgarije zal een tuinbouwcentrum nabij de plaats Ruse(gelegen aan de Donau) worden bezocht. Voorts zullen er matchmaking bijeenkomsten worden georganiseerd wat de mogelijkheid biedt om tot zaken te komen dan wel nieuwe contacten te leggen, alsmede seminars waar bedrijfspresentaties plaatsvinden. Zoals in de DRN Nieuwsbrief van 3 november jl.is weergegeven, is in Roemenië het Nationale Programma voor Plattelandsontwikkeling 2014-2020 in werking gesteld waardoor Roemenië bij de EU directe toegang krijgt tot 10,6 miljard euro aan directe betalingen, en dus de komende jaren een sterke groei mag worden verwacht. Voor belangstellenden die aan deze Roadshow willen deelnemen en/of het programma willen ontvangen verwijzen wij naar Anda Popescu van de Nederlandse Ambassade tel.+40 21 208 6051 Email: BKR-LNV@minbuza.nl of Florentina van de Business Development Group tel.+40 21 317 9870 Email: florentina.nanu@bdgind.ro
Watersector
Kansen voor Nederlandse watersector in Roemenië
De European Bank for Research and Development(EBRD) heeft als cofinanciering 72,9 miljoen euro toegekend aan het Roemeense nutsbedrijf S.C.Secom S.A. in Dobreta-Turnu Severin gelegen aan de Donau in Zuidwest Roemenië. Het project is vooral gericht op uitbreiding en modernisering van drink- en afvalwaterbehandeling, zoals de bouw van 13 nieuwe drinkwaterpompstations, 10 nieuwe reservoirs en 27 pompstations voor afvalwater.Voorts meer dan 200 kilometer aan water- en rioleringswerken met ca.15.000 nieuwe aansluitingen en herstel van ca.30.000 bestaande aansluitingen. Kortom, een megaproject dat zeker ook kansen biedt voor de Nederlandse watersector. Zie ook: www.secom-mehedinti.ro
Sector logistiek & transport
Transportbedrijf TB Europe B.V.failliet verklaard
Het bedrijf gevestigd in Udenhout is op 24 november jl.failliet verklaard. De oorzaak van het faillissement is nog niet bekend gemaakt zoals ook niet de mogelijkheid van een eventuele doorstart. TB Europe haalde in december 2014 in 48 uur via een crowdfinance campagne bij Collin Crowdfund nog € 150.000 op. Het transportbedrijf dat met vestigingen in Nederland, Spanje en Roemenië in heel Europa actief is, zou met de opgehaalde financiering de logistieke dienstverlening rond transporten en samenwerking binnen Europa verder intensiveren.Eveneens een grote investering in 2014 was de aanschaf van maar liefst 25 nieuwe Volvo’s. De 25 nieuwe Volvo trucks waren allemaal uitgerust met diverse technische functionaliteiten. In Roemenië was het bedrijf bekend onder de naam Q-Doz en was gevestigd in Sibiu.
Energiesector
Tien Europese regeringen bestrijden North Stream II pijpleiding
Tien Europese regeringen: Roemenië, Bulgarije, Tsjechië, Estland, Griekenland,Lithouwen, Polen en Slowakije zijn tegen de uitbreiding van de levering van Russische gas aan West-Europa. Het is volkomen in strijd met de belangen van de EU lidstaten die immers een energie onafhankelijkheid van Russisch gas voorstaan. Omdat meerdere malen gebleken is dat Rusland de gasleveranties als politiek wapen inzet, is het gevaar van instabiliteit aanwezig wat vooral Oekraine zal treffen. Roemenië probeert de energieafhankelijkheid van Rusland al enigszins in te tomen door aan de Oekraine gas te leveren, zoals ook aan Moldavië. Men verzoekt het bij de volgende EU top op de agenda te plaatsen. Bij de pijpleiding North Stream I maakte de Gasunie deel van het consortium uit en bij North Stream II is het Shell. Aangezien de Nederlandse Gasunie een staatsbedrijf is, behoeft deze gang van zaken een nadere toelichting en kan tijdens het Nederlands EU vootzitterschap op de agenda worden geplaatst.
Onroerend goed sector
In Roemenië kent men een eigenwoningbezit van 96,1%, waarmee men het hoogste scoort in Europa. Ter vergelijking is het percentage in Nederland 57% en is het gemiddelde in EU 70,1%. Het percentage huurders in Roemenië 3,9% en daarvan is het Europees gemiddelde 29,9%.Ter relativering van deze cijfers is er sprake van een grote overbewoning van 52,3%, waarvan het Europees gemiddelde 17,1% is.In termen van woonkosten ten opzichte van het beschikbare inkomen scoort men laag. Het hoogst zijn deze cijfers in Griekenland met 40%. Het wordt op afstand gevolgd door Duitsland (15,9%), Denemarken (15,6%), Nederland (15,4%) en Roemenië (14,9%)Malta (1,6%), Cyprus (4,0%), Frankrijk en Finland (beide 5,1%). Nederland springt er in negatieve zin uit omdat zij de hoogste hyptheekschuld in EU kennen.
Horeca sector
Onlangs zijn door de organisatie Trip Advisor Travellers Choice de beste 25 restaurant van Europa benoemd. Het restaurant “The Artist” in Boekarest kreeg daarbij de ranking van 16 uit de 25 de “best fining dining restaurants in Europe”.Het beste restaurant is het Spaanse restaurant van Martin Berasategui in de plaats Lasarte(aan de kust ten oosten van Bilbao) en heeft 3 Michelin sterren. The Artist is eigenaar van de chefkok Paul Oppenkamp die er naar streeft om als eerste Roemeens restaurant een Michelinster te behalen. Het is gelegen in het oude centrum Lipscani in het hart van Boekarest. De keuken laat zich het best omschrijven als modern met klassieke technieken en ook geduid als moleculair onder invloeden van de Roemeense keuken. Zie: https://theartist.ro
Culturele sector
Nederlandse dirigenten ontvangen Roemeense onderscheidingen
Onlangs ontving André Rieu uit handen van de interim burgemeester van Boekarest Răzvan Sava een onderscheiding waaraan de titel verbonden werd van Ambassadeur van Boekarest.De burgemeester noemde zijn betrokkenheid bij de slachtoffers van de ramp in Boekarest waar hij aan de nabestaanden de opbrengsten van zijn nieuwe CD en DVD schonk, maar ook omdat hij in Maastricht de Roemeense muziek heeft gepromoot.
Eerder ontving Raymond Janssen uit handen van de Roemeense ambassadeur H.E.Ireny Comaroschi de Award of Excellence. Hij verzorgt al zeven jaren lang tournee’s met het New Romanian Chamber Orchestra, koor en befaamde solisten en voert ook benefit uitvoeringen uit. Deze maand vinden bij voorbeeld de sfeervolle kerstconcerten in ons land plaats van 14 tot en met 23 december. Indien u daarvoor nog plaatsen wil bemachtigen verwijzen wij u naar de website: www.cadenza-productions.nl
Fiscale ontwikkelingen
Roemeens BTW tarief één van de hoogste op mondiaal niveau
Volgens een recente studie van KPMG is het algemene BTW tarief zeer hoog en behoort met het huidig tarief van 24% tot de toptien landen op mondiaal niveau.Het wordt in de EU alleen nog overtroffen met Hongarije die een tarief van 24% hanteert.Zelfs na de verlaging van 24% naar 20% per 1 januari a.s.zal het tarief tot de hoogste blijven behoren.
Hier staat echter tegenover dat Roemenië met een vlaktaks van 16% op bedrijfswinsten en individuele inkomens tot de laagste in Europa behoort.Dus de inkomstenbelasting is minder dan de helft van het Europees gemiddelde dat op 37,9% staat, waar bovendien landen zijn met progressieve stelsels. De door de werkgevers betaalde bijdragen voor sociale zekerheid is 23,45% dat overeenkomt met het Europees gemiddelde; de bijdragen van de werknemers zijn echter 16,5% en behoren tot de hoogste in Europa.
Rijwielensector
Roemenië, één van de grootste fietsproducenten in de EU
Volgens het recente onderzoek van de Confederation of the European Bicycle Industry(CONEBI) staat Roemenië met een productie van 820.000 fietsen in 2014 op de zesde plaats. De totale productie in EU is 11.930.000 en is stijgende met 5% ten opzichte van 2013. Italië produceerde het grootste aantal fietsen vorig jaar – 2.720.000, gevolgd door Duitsland – 2.130.000, Polen – 991.000, Bulgarije – 950.000, Nederland – 850.000, en Roemenië – 820.000. Als het gaat om fietsonderdelen en accessoires, had de totale markt van de EU een waarde van 1,66 miljard euro in 2014. Roemenië kwam in deze zin op de derde plaats met 220 miljoen euro, na Italië met 491 miljoen euro en Duitsland met 286 miljoen euro. Uit het rapport blijkt ook dat 20.230.000 rijwielen in de EU werden verkocht in 2014, 2,3% meer dan in 2013. Het grootste deel van de fietsen werden in Duitsland verkocht (4,1 miljoen), gevolgd door Groot-Brittannië (3.630.000) en Frankrijk (2.970.000). Ter vergelijking werden slechts 370.000 fietsen in Roemenië verkocht.
Als het gaat om de gemiddelde prijs van een fiets dan is Nederland het duurst met € 844, gevolgd door Duitsland € 528, Zweden € 458, Spanje € 451, en Oostenrijk, Denemarken en Luxemburg € 450. Roemenië heeft één van de laagste gemiddelde prijzen met € 125.
In termen van werkgelegenheid in de fietsenindustrie inclusief accesoires staat Roemenië op de zevende plaats met 1600 werknemers. In de EU zijn totaal 27.670 werknemers werkzaam in deze industrie waarbij Duitsland de lijst aanvoert met 3800 medewerkers.
Als de kwaliteit van de fietsen vergelijkbaar is, kan het grote prijsverschil tussen Nederland en Roemenië tot nadenken stemmen!
Economische ontwikkelingen Nederland
Macht Nederland in de wereldeconomie gehalveerd
Nederland stelt steeds minder voor als handelsland, zegt het CBS. Het aandeel van ons land in de totale wereldeconomie is in de afgelopen 35 jaar bijna gehalveerd.
In 1980 was Nederland nog goed voor 1,3 procent van de handel, afgemeten aan het bruto binnenlands product. Vorig jaar liep dit aandeel terug tot 0,7 procent. Dat komt vooral door de sterke groei van China en de andere opkomende landen, zegt het Centraal Bureau voor Statistiek. Het aandeel van ’s werelds tweede machtigste economie groeide afgelopen 35 jaar enorm: van 2,4 naar 16,6 procent. Ter vergelijking: in 1980 was de economie van het Aziatische land in omvang nog vergelijkbaar met die van Frankrijk nu. Tegenwoordig is deze ruim 22 keer groter dan Nederland.
Ook het relatieve belang van de 37 meest ontwikkelde economieën samen is sterk afgenomen. In 1980 was hun gezamenlijke aandeel nog 64 procent. Sinds 2008 is het ‘westerse blok’ het grootste deel kwijt: vorig jaar dook het zelfs onder de 43 procent.
Het aandeel van de landen die tot de Europese Unie behoren halveerde in diezelfde periode bijna van 30 tot 17 procent. Amerika deed het iets beter; hun economische belang daalde van 1980 tot 2014 van ruim 22 tot zo’n 16 procent.
China is niet het enige land in Azië dat een sterke groei heeft doorgemaakt. Het aandeel van alle Aziatische opkomende economieën samen groeide van 9 naar 30 procent. Daarbij is het belang van Japan en Zuid-Korea niet eens meegenomen.
Er zijn veel misvattingen over Nederland als handelsland. Zo blijkt ons land niet in de top 10 van exporterende landen in de wereld te staan, maar op de 16de plek. Verrassend is dat niet alleen grote bedrijven exporteren, maar ook veel ondernemingen uit het midden- en kleinbedrijf, zochten RTL Z-verslaggever Hella Hueck en Robert Went van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid uit.
(Bron:RTL Z)
Politieke ontwikkelingen
USA: Roemenië staat model voor aanpak van corruptie
De Amerikaanse diplomaat van het Ministerie van Buitenlandse Zaken Hoyt Brian Yee roemt de Roemeense aanpak van corruptie en stelt dat het model kan staan voor de gehele regio.Hij bezocht Roemenië in het kader van het Strategisch Partnerschap voor de veiligheid in de regio. Hij prees de stabiliteit waardoor ook de economische dimensie er wel bij vaart. Een en ander werd nog eens onderstreept door de Amerikaanse Ambassadeur in Roemenië Hans Klemm.
ALDE Roemenië lid van Europese liberalen
Op het recente congres van de Europese liberalen is ALDE begroet als nieuw lid. Hiermee is ALDE de enige partij geworden die op Europees niveau de Roemeense liberalen vertegenwoordigd en in die zin ook de oudste partij van Roemenië. Dat was tot voor kort de PNL, maar deze zijn van kleur veranderd door zich aan te sluiten bij de Europese christendemocraten.De Europese liberalen waren verheugd dat de liberale Roemenen toetraden, want mede door hun inspanningen is Roemenië uitgegroeid tot de zevende economische macht in Europa. De Roemeense liberalen werden vertegenwoordigd door partijleiders Calin Popescu Tariceanu en Daniel Constantin,voorzitter Daniel Barbu en europarlementariër Norica Nicolai. De Nederlandse partijen D66 en VVD zijn eveneens aangesloten bij de Europese liberalen.
Technocratie doodt de democratie
Met deze stevige uitspraak gaf de voorzitter van de Roemeense Senaat Tariceanu aan dat zijn partij tegen de regering van de technocraten heeft gestemd.Door het aanstellen van een niet gekozen technocratische regering(kabinet) wordt de representatieve democratie ondermijnd. Een presidentiële regering heeft het gevaar in zich dat grondwettelijke beginselen kunnen worden aangetast, zoals ook de burgelijke rechten en vrijheden en de democratische waarden van de rechtsstaat, aldus Tariceanu.Doordat er sprake van nationale regering zal zijn, kan de werking van het parlement worden ondermijnd.Daarentegen zijn echter de krachtsverhoudingen binnen het parlement onveranderd, waarbij men zich kan afvragen of de regering zichzelf hiermee in een patstelling heeft gebracht. Voorts bekritiseerde hij de binomial c.q. kartel tussen de Roemeense inlichtingendienst SRI en het Anti Corruptie Directoraat DNA dat tegen de grenzen van Grondwet aanschuurt. Misschien kan het in Roemenië nuttig zijn om de Commissie van Venetië ofwel de Europese Commissie voor Democratie door Recht hierover te laten adviseren.Deze zijn gericht op het uitdragen van de geest van het constitutioneel recht van de Europese Unie en om advies te bieden op dit domein aan elke staat die zijn wetten en politieke instellingen wil hervormen.