DRN NIEUWS

Onlangs heeft het DRN Bestuur besloten om een samenwerkingsverband aan te gaan met de League of Romanian Students Abroad(LSRS). Het is een organisatie die wereldwijd actief is en ook in Nederland. Vanuit de leden van DRN is er al langere tijd behoefte om contacten te leggen met de high potentials onder de studenten. In de praktijk zijn Nederlandse ondernemers in Roemenië al samenwerkingsverbanden met universiteiten aangegaan en voor Roemeense studenten aan Nederlandse universiteiten blijkt deze behoefte ook te bestaan, dus een betere afstemming met het bedrijfsleven. De DRN zal het vinden van mogelijkheden van internships,traineeships en graduation projects faciliteren. De komende maanden zal via learning by doing aan deze samenwerking nader invulling worden gegeven. Ook zullen universiteiten worden gevraagd zich pro actiever op te stellen ten opzichte de wensen van deze studenten en geen administratieve drempels op te werpen die de hierboven genoemde contacten belemmeren.Door de LSRS wordt een gids voor nieuwkomers samengesteld die hun juist op dit terrein wegwijs maken en uiteraard kunnen individuele bedrijven daarin participeren. Nederlandse bedrijven die in Roemenië zijn gevestigd, hebben hun belangstelling al aangegeven.Via de nieuwsbrief en de website van de DRN zult u over de voortgang worden geinformeerd.

Belangstelling of suggesties kunnen worden gezonden aan: info@dutchromaniannetwork.nl
Zie ook de algemene website van de LSRS: www.lsrs.ro/english

De DRN en de ING hebben het voornemen om omstreeks eind maart/begin april op een daartoe passende locatie een expertmeeting voor de agrarische sector te organiseren. Het is een vervolg op de agrarische workshop van de laatste Romanian Business Day. Er is geen sector te noemen die zoveel deelsectoren kent en raakvlakken heeft met andere sectoren dan deze sector, dus wordt nog gesproken over een brede opzet dan wel deelsectoren waarbij de zuivelsector en akkerbouw en tuinbouw hoog scoren. Deskundigen van ING(agrarische specialisten) en de voormalige landbouwraad van Roemenië Reinder Schaap hebben hun medewerking reeds toegezegd.

In de komende weken zullen wij u over het programma, datum en locatie informeren. Afhankelijk van de wensen en de belangstelling van ondernemers uit andere sectoren zullen in het eerste halfjaar algemene netwerkenbijeenkomsten dan wel expertmeetings worden georganiseerd. Vanuit de bedrijven die actief zijn in de offshore sector zijn er signalen ontvangen om deze eens voor het voetlicht te brengen, al dan niet vergezeld van decision makers van Roemeense zijde .

Volgens de meest recente gegevens van Eurostat was de energie afhankelijkheid in de gehele Europese Unie ultimo 2014 53,4% hetgeen betekent dat de EU van de verbruikte energie meer dan de helft moest importeren.
Roemenië is slechts voor 17% aangewezen op import dat alleen wordt overtroffen door Estland met 8,9% en Denemarken met 12,8%. Andere landen die onder het Europees gemiddelde blijven zijn Polen(28,6%), Tsjechië (30,4%), Zweden (32%), Nederland (33,8%) Bulgarije(34,5%), Verenigd Koninkrijk (45,5%) en Frankrijk (46,1%).
Aan de andere kant van de schaal blijkt de top van sterk energie afhankelijke landen te worden gevormd door Malta(97,7%), Luxemburg(96,6%), Cyprus (93,4%), Ierland 85,3%), België (80,1%) en Lithouwen(77,9%). Gevolgd door Italië (75,9%), Spanje (72,9%) en Duitsland (61,4%). Gelet op het feit dat het energiebeleid van grote politieke en economische betekenis is in Europa verkeert Roemenië in gunstige uitgangspositie.

De consessiehouders ExxonMobil en OMV-Petrom hebben de fase van proefboringen op het Roemeens continentaal plat succesvol afgerond, waar na tot de daadwerkelijke exploitatie kan worden overgegaan. In de toegewezen concessie Neptun Block hebben sinds 2014 proefboringen plaatsgevonden en is ook de grootte van de aardgasvelden vastgesteld. Het veld ligt 170 km uit de kust en heeft een oppervlakte van 9900 km2. Omdat de diepte sterk varieert van 50 tot 1700 mtr is gebruik gemaakt van de Transocean Deepwater Champion een speciaal geconstrueerd vaartuig dat boringen op grote diepten kan uitvoeren. De consessiehouders nemen ieder voor 50% deel. Deze ontdekking is in potentie de grootste gasvondst ooit voor OMV Petrom en voor deze ontdekking waren zij al de grootste olie- en gasproducent in Zuidoost-Europa. Het is de enige ruwe olieproducent in Roemenië, en is goed voor ongeveer de helft van de Roemeense gasproductie. Het houdt opsporingsvergunningen voor 15 onshore en offshore-twee blokken, en exploiteert 255 commerciële olie- en gasvelden in het land.
Roemenië is een van de oudste hydro carbon producerende landen in de wereld met de eerste productie opgenomen in 1858. Op een gegeven moment was het de grootste aardolieproducent in Centraal en Oost-Europa.

Op Europees niveau is afgesproken dat de EU lidstaten in 2020 minstens 20% van hun energieverbruik duurzaam moet zijn bijvoorbeeld zonne-energie, windenergie en aardwarmte. Het Europees gemiddelde ligt thans op 16%, terwijl Roemenië scoort op 24,9%. Andere landen die ook de doelstellingen hebben bereikt zijn Bulgarije, Tsjechië, Estland, Kroatië, Italië, Finland en Zweden.Denemarken en Oostenrijk zijn daarvan nog 1% verwijderd. De achterblijvers zijn (Frankrijk 8,7%), Duitsland (8,6%) Nederland (8,5%), Verenigd Koninkrijk(8%) en Ierland(7,4%). In Roemenië werd het hoogst gescoord met windenergie, gevolgd door zonne-energie en projecten op het gebied van waterkracht en biomassa.

De Roemeense premier Dacian Ciolos is zeer ontstemd over de matige ontwikkelingen van het havenbedrijf in Constanta en eist van de Roemeense minister van transport Dan Costescu dat hij op korte termijn een deugdelijke analyse aanlevert van de situatie. Weliswaar maakt het havenbedrijf winst, maar dat is een ondergeschikte factor. Hij geeft aan dat het havenbedrijf een belangrijke rol betekent voor de Roemeense economie en die wordt niet waargemaakt en wijst op de achterblijvende investeringen.

Het Havenbedrijf van Rotterdam dat al in 2011 een Memorandum of Understandig met het havenbedrijf van Constanta voor strategische samenwerking ondertekende, zal dat als muziek in de oren klinken. Hoewel het te verwachten valt dat men eerst zal afwachten hoe een en ander zich concreet ontwikkelt. Ook andere Nederlandse bedrijven die reeds jaren wachten op verbetering van de situatie zullen met verhoogde aandacht een en ander volgen.
Belemmeringen van lokale belanghebbenden zijn inmiddels grotendeels verdwenen, maar aangezien het ministerie van transport de afgelopen jaren op een duiventil leek wat de ministeriële verantwoordelijkheid aangaat, zal het ministerie drastisch moeten worden gereorganiseerd en is het wegsturen van ministers geen oplossing. Ook andere belangrijke zaken stagneren zoals de aanleg van autosnelwegen en de versterking van de nationale luchtvaartmaatschappij Tarom. Omdat er ook Nederlandse belangen op het spel staan, zal de DRN de ontwikkelingen nauwgezet volgen.

Onlangs maakte één van de grootste Roemeense bloemenhandelaren Florideluxe de gerealiseerde winst van € 200.000 bekend behaald in 2015, terwijl de winst in 2014 nog € 40.000 bedroeg. De hiermee verbonden omzetstijging is 13% (in 2015 € 900.000) en de winstmarge bedroeg 22%.De gemiddelde waarde van de aankopen bedroeg € 45.Voor 2016 wordt een omzetstijging van 20% verwacht wat met name is gebaseerd op de hervatting van de verkoop van relatiegeschenken en ornamenten. Voor de Nederlandse bloemexporteurs is het een signaal dat er mogelijkheden zijn om hun afzet te vergroten.

Het Britse bedrijf Bibby Marine Services heeft een contract ondertekend met Damen Shipyards in Galati voor de bouw van een speciaal schip voor de offshore windindustrie. Het schip krijgt de naam Bibby WaveMaster 1 en is uniek in zijn soort.
Het is ontworpen voor de offshore windenergieprojecten op de Noordzee en speciaal gebouwd voor de overdracht en huisvesting van offshorepersoneel.Omdat het gericht is op de bouw van windmolenparken is het zodanig ingericht en gebouwd dat het in staat is om een maand op zee te blijven, waarbij ruimte is voor 45 personen voor onderhoud van de windmolenparken en 15 bemanningsleden.

Volgens de recente gegevens van Eurostat liet Roemenië in 2015 de hoogste stijging van de bouwsector zien en gelet op het aantal opdrachten in de pijplijn zal deze groei, die thans 5,8% bedraagt, zich de komende jaren doorzetten. Andere Europese lidstaten die ook een positieve groei laten zien zijn Slowakije(4,3%) en Zweden(2,6%). EU lidstaten die in deze sector het slechtst scoorden zijn Slovenië(minus 12,5%), Frankrijk(minus 1,6%) en Nederland (minus 0,9%). Voor de gehele Europese markt was sprake van daling 0,1%.
Voor de Nederlandse bouwbedrijven, toeleveranciers en aanverwante bedrijven zijn er dus volop kansen, zoals ook het whitepaper van Bouwend Nederland letterlijk aangeeft “Na zes jaar negatieve berichten, lijkt het erop dat de slechte jaren in de bouw achter ons liggen. Toch moet je als ondernemer in de bouw blijven innoveren. De economische situatie is zeker nog niet wat het is geweest zoals voor de crisis. De tijd dat er altijd voldoende werk was, ligt nu eenmaal achter ons. Bouwbedrijven die over de grens zaken doen, verbreden hun afzetmarkt en spreiden hun risico’s”.

De voorzitter van Roemeense Boeren Organisatie(LAPAR) Laurentiu Baciu heeft het Roemeense Ministerie van Landbouw gevraagd om de Wet op Verkoop Landbouwgronden te herzien. Roemenië was in de periode tussen 2004 en 2007 het eerste land in EU dat overging tot een volledige liberalisering van landbouwgronden inclusief bossen. Dus niet alleen aan rechtspersonen maar ook aan particulieren. Een en ander is letterlijk conform het toetredingsverdrag tot de EU uitgevoerd. Het hypocriete van deze Europese eis was dat de bestaande EU landen, vooral Nederland, Frankrijk en Oostenrijk zich niet conformeerden aan deze regelgeving. Inmiddels hebben Polen, Hongarije en Slowakije ook afstand genomen van deze regelgeving.

Roemenië wordt thans overspoeld door speculanten die de goedkope landbouwgronden en masse aankopen. De meeste kopers komen uit Italië, Duitsland en de Arabische landen. Italië heeft een slechte naam opgebouwd omdat zij de aankopen doen om puur speculatieve redenen en goede landbouwgronden jarenlang braak laten liggen. De meeste gronden zijn aangekocht in de districten(judeţ) Timis, Vaslui en Arad. Recent kocht nog het Amerikaanse investeringsfonds Southern Harvest(onderdeel van Anholt Services) 2700 hectare, waardoor zij thans 8700 hectare landbouwgrond bezitten.
Weliswaar is in beperkte mate reparatiewetgeving door gevoerd door bijvoorbeeld een belasting te heffen van 6% op braakliggende gronden en alleen aankopen door rechtspersonen toe te staan, maar deze makkelijk te omzeilen maatregelen sorteren nauwelijks effect. De prijzen van goede landbouwgrond in Roemenië varieren van 2000 tot 18.000 per hectare(ter vergelijking in Nederland is de gemiddelde prijs € 52.000). Het land bezit 9 miljoen hectaren landbouwgrond .
De boeren verwijten het Ministerie van Landbouw een te passieve houding en een korte termijnvisie die hun en de boeren zal opbreken. In kader van de Europese regelgeving hoeft Roemenië niet Roomser te zijn als de Paus, want door met twee maten te meten is er een ongelijk level playing field ontstaan. Anderzijds zal het voor Nederlandse agrariërs en aanverwante bedrijven die vestiging in Roemenië overwegen dan wel willen uitbreiden een periode zijn waar zij hun plannen nog tegen gunstige condities kunnen realiseren.

Het volledig bestuur van Romsilva(het Roemeense equivalent van het Nederlandse staatsbosbeheer) is ontslagen. In het verleden hebben zij een dubieuze rol gespeeld bij de illegale ontbossing. Thans is daaraan toegevoegd dat zij als staatsbedrijf een monopoliepositie hebben ingenomen op de houtmarkt en de reguliere markt ondermijnden met hun tariefstelling.Het is een goede zaak dat het jarenlange wanbeheer van de Roemeense bossen wordt aangepakt.

De Roemeense belastingdienst(ANAF) start een ongekende campagne tegen belastingontduiking, zowel tegen particulieren als tegen bedrijven en instellingen. Op haar website zal de ANAF alle personen publiceren die achterstallig zijn met het betalen van belasting.Ook de afdracht van sociale premies en premies voor de gezondheidszorg zullen worden genoemd. De eerste lijst verschijnt in april en zal de situatie weergeven van achterstallige belastingen aan het eind van maart 2016.

Bij monde van de president van de Roemeense senaat Calin Popescu Tariceanu en de minister van justitie wordt de gang van zaken rondom de CVM rapportage(voortgang aanpak corruptie en justitiële hervormingen bekritiseerd) en dan vooral gericht op het nalaten van de daarvoor geijkte procedures te volgen. In voorgaande jaren en met name in de periode dat hij zelf premier was, was het de goede gewoonte dat de Europese Commissie het concept rapport aan de Roemeense regering toezond zodat er een vorm van hoor en wederhoor plaatsvond, alvorens de rapportage een definitief karakter kreeg. Uit eigen waarneming(redactie nieuwsbrief) werd al eerder vastgesteld dat het thans verschenen rapport van een zeer matige kwaliteit was en een beeld werd geschetst dat op gespannen voet staat met de realiteit.De senaat eist dan ook een nader onderzoek naar de gevolgde procudures waarvoor de Roemeense Commissie voor Buitenlandse Zaken verantwoordelijk is.

Nadat eerst de digitale nieuwsbrief van de economische afdeling van de Nederlandse ambassade in Roemenië door voornoemde App werd vervangen, wil men thans deze informatie op een hoger niveau brengen.Samen met 12 andere landen is thans de nieuwe App NL Trade Mate ontwikkeld en bevat relevante informatie voor internationaal georiënteerde ondernemers die ondersteunend is bij het bepalen van hun strategie. De nieuwe app kent veel tweaks en verbeterde functionaliteiten, live streams en updates van sociale media. Tevens is er een mogelijkheid om uw eigen bedrijf toe te voegen aan de bedrijvengids. Toevoeging van opslagmogelijkheden en de optie om meerdere landen te kunnen volgen. De bestaande app zal per 1 april a.s.vervallen. Voor meer informatie over deze nieuwe app, kunt u terecht op https://nltrademate.nl/. NL Trademate is nu beschikbaar (gratis) in Google Play en App Store.

De naam van deze een de meest invloedrijke Amerikaanse journalisten van deze tijd behoeft nauwelijks een toelichting. Vrijwel alle van zijn 16 boeken zijn ook vertaald in het Nederlands, zoals bijvoorbeeld het boek Moesson over de ontwikkelingen rondom de Indische Oceaan en de toekomstige wereldmachten. Velen denken dat de schrijver zich vooral richt op geopolitieke situaties, maar dat is een misverstand, want in vrijwel al zijn boeken geeft hij zijn visie op de economische ontwikkelingen in een bepaalde regio en zijn visie’s op de huidige situatie en nabije toekomst kan iedereen waarnemen.Zijn boeken spelen vaak een rol bij investeringskeuzes van bedrijven.

Uniek is dat hij zich thans op een land richt en het tevens ook plaatst in een Europees perspectief. Dus wij kunnen u het onlangs verschenen boek over Roemenië In de schaduw van Europa zeker van harte aanbevelen.Het is thans in de Engelstalige versie beschikbaar en daarna volgt direct een Roemeenstalige versie. Echter de ervaring heeft geleerd dat zijn boek binnen afzienbare tijd in vele talen waaronder het Nederlands zal verschijnen.

Het Roemeense Ministerie van Economische Zaken werkt thans aan de opzet van investeringsfonds voor in het buitenland verblijvende Roemenen die terug willen keren naar Roemenië en een bedrijf willen opzetten. Voor elke geïnvesteerde RON(ca.€ 0,22) ontvangt tevens een RON van de Roemeense staat. Deze bedragen kunnen oplopen tot 50.000 RON(ca.€ 11.171,84) en zijn niet terug vorderbaar. Onduidelijk is nog of het relatief lage bedrag de limiet is. Bedragen kunnen ook worden aangewend voor stages van in het buitenland studerende Roemenen op de ambassades en consulaten.