DRN NIEUWS

In de Roemeense Staatscourant is het nieuwe BTW formulier D088 gepubliceerd dat in augustus van kracht zal worden. De meest belangrijkste wijzigingen zijn de vereenvoudiging van 11 naar 4 formulieren en een aantal vragen die gericht zijn op het verkrijgen van meer gedetailleerde informatie.

Onlangs hebben Jeroen Dijsselbloem en zijn Roemeense collega Anca Dragu een Memorandum of Understanding(MoU) ondertekent waarbij Nederland  technische bijstand levert voor de prioritering van investeringen, schuldenbeheer en het analyseren van overheidsuitaven. Echter een MoU zegt in de praktijk niet zo veel en is zeer vrijblijvend. De inhoud van deze samenwerking is zo ambtelijk omschreven dat het nauwelijks valt uit te leggen welke concrete activiteiten met bijbehorende resultaten of gevolgen voor het te voeren beleid mogen worden verwacht. Het zou aanbevelenswaardig zijn als het ambtelijk corps aan burgers probeert uit te leggen dat het geen bezigheidstherapie is. De burgers in de Europese Unie moeten tenslotte zich gaan realiseren dat Europese samenwerking nuttig en noodzakelijk is.

  Met deze uitspraak heeft de Roemeense premier aangetoond dat hij niet veel dossierkennis heeft als het over andere sectoren dan de agrarische sector gaat en lijkt het meer op het warm water (her) uitvinden. Alle voorstellen die hij aankaartte op de Asia-Europe Meeting (ASEM) staan letterlijk beschreven in de aanbevelingen van jaren geleden actieve cluster logistiek en infrastructuur European Gateways Platform dat is opgegaan in het Dutch Romanian Network.

Het is wellicht te wijten aan het feit dat de laatste vijf jaar geen minister van transport zijn termijn heeft uitgezeten en er nauwelijks vooruitgang is geboekt in deze periode en een aantal Nederlandse investeerders en bedrijven zijn inmiddels afgehaakt. Maar wellicht geschiedt een wonder en presteert hij het om nog voor de komende nationale verkiezingen (november 2016) voortgang te boeken.

De premier memoreerde de betekenis van de havenstad Constanta in relatie met het transport vanuit het Aziatisch continent naar Europa wat zeker voordelen biedt, maar dan zal Constanta daar dan ook de nodige faciliteiten voor moeten bieden. Ook de hinterland(achterland)functie is uiteraard van belang, maar dan zal de vervoersstructuur daarop moeten zijn aangepast en achter de bevaarbaarheid van de Donau mogen nog vraagtekens worden geplaatst. Echter dat hij het op de agenda heeft geplaatst mag als positief worden gezien, indien zijn woorden worden gevolgd door daden. Want de MoU in 2011 ondertekend door de Nederlandse en Roemeense Ministers van Transport ligt nog in een stoffige bureaulade. Wij blijven het nauwlettend volgen.

Volgens het onderzoeksbureau WorldFoortwear staat Roemenië op mondiaal niveau op de 14^e plaats als schoenenexporteur met een exportwaarde van USD 1,3 miljard. Roemenië richt zich vooral op het topsegment van de markt en de gemiddelde exportprijs per paar bedraagt USD 24 en qua prijsniveau staan zij op de 5^e plaats mondiaal gezien. Italië voert als vanouds de toplijst aan waar de gemiddelde exportprijs USD 51 bedraagt. De textiel-,kleding- en schoenenindustrie is goed voor 10% van de totale export en het vormt daarmee de 2^e sector qua exportpositie na de automotive sector.

Nu de Roemeense agrarische sector in het middelpunt van de nationale en internationale belangstelling staat, wordt deze sector overspoelt met goedbedoelde adviezen, maar uiteindelijk gaat het erom wat werkelijk gebeurt. Echter een advies van de degelijke Roemeense Nationale Bank(BNR) is vermeldenswaard.
Zij focussen zich op de periode van 2016 tot 2020.Drie activiteiten geven zij daarbij de prioriteit, te weten: samenwerking tussen producenten, herstel van de primaire structuur van irrigatie en het landbouwonderwijs met name op lager en middelbaar nivo.
Van groot belang vinden zij dat er meer tempo gemaakt moet worden(desnoods afdwingen) van de kadastrale registratie, want de huidige situatie vermindert de waarde van de activa, maakt het minder verhandelbaar en werkt remmend voor de economische prestaties.

De Roemeense regering heeft zich op een hellend vlak begeven door het ministerie van landbouw het fiat te geven om de Roemeens Orthodoxe Kerk in te schakelen om de boeren te overtuigen om coöperaties op te richten en voor dit project is maar liefst 2,2 miljoen euro beschikbaar gesteld. Omdat de Roemeense Orthodoxe kerk zich ook nadrukkelijk verzet tegen het voornemen om huwelijken tussen mensen van gelijk geslacht toe te staan, brengt men zich in een netelige positie.
Uiteraard is de vorming van coöperaties of telersverenigingen zeker aanbevelenswaardig, maar dat de boeren daar zeer wantrouwig tegenover staan is ook verklaarbaar gelet op de situatie van voor 1989. Om die reden is ook slechts 1% van alle boeren lid van een dergelijke coöperatie. Of het doel de middelen “heiligt”mag worden betwijfeld.

De duiding “boerinnen”is niet geheel op zijn plaats, want er is sprake van drie vrouwelijke juristen die deskundig zijn inzake de agrosector en zij verwachten dat de investeerders in de landbouw met juridische uitdagingen worden gefronteerd. Hoewel de belangstelling voor de agrarische sector onverminderd groot blijft, verwachten zij dat deze worden geconfronteerd met problemen over een niet daarop afgestemde wetgeving.
Adina Tataru, senior jurist bij Grigorescu Stefănica geeft aan dat de wetgeving niet coherent en voorspelbaar is en vooral zichtbaar is bij de fiscale wetgeving. Ondoordachte speciale constructies worden geïntroduceerd en deze worden niet veel later weer ingetrokken. Een niet consistent beleid schrikt investeerders op den duur af.
Crina Ciobanu, managing associate bij advocatenkantoor Suciu Popa Advocaten wijst nog eens op de sterk versnipperde landbouwgronden die daardoor minder in de belangstelling staan, want veel investeerders en beleggers geven de voorkeur aan aaneengesloten gronden van 5000 ha en meer. Daarvoor is geen oplossing op korte termijn denkbaar, zoals ruilverkaveling want daarvoor is geen draagvlak. Ouderen herinneren zich dat in Nederland destijds ook ruim 12 jaren heeft gekost.
Een ander punt van kritiek is dat het proces van kadastrale registratie te traag verloopt. Gesprekken zijn gaande, onder andere met de Nederlandse landbouwraad in Boekarest om het proces te versnellen.
Monia Dobrescu, partner bij advocatenkantoor Musat & Asociatii wijst op de zwakke positie van de producenten (boeren en tuinders) die op individuele basis niet in staat zijn om een aanvaardbare prijs te realiseren voor hun producten. Het stilvallen van de binnenlandse productie is niet ondenkbaar. De onlangs afgekondigde maatregel dat retail food bedrijven 51% van versproducten op de binnenlandse markt te verkopen zet in dit opzicht weinig zoden aan de dijk.
De deskundigen pleiten voor speciale landbouwbeurs, maar vinden ook dat de verzekeringen en financiering van landbouwgrond moeten worden verbeterd. Een particulier initiatief zoals Agricover Finance van de Nederlander Robert Rekkers wordt in deze toegejuicht.
Een flinke bezem halen door de sterk verouderde wetgeving in deze sector wordt bepleit, want deze belemmeren agrariërs in hun bedrijfsvoering. Zij noemde daarbij als bescheiden voorbeeld subsidies worden belast in Roemenië in tegenstelling tot de rest van Europa, waar ze belastingvrij zijn, aldus Ciobanu van Suciu Popa Advocaten.
Resumerend kan men deze opbouwende kritiek toejuichen, want dat kan mede een verbetering voor deze belangrijke sector bewerkstelligen!

Kenners weten dat de Roemeense honing kwalitatief aan de top staat in Europa. Vooral ook het afgeleide product Propolis, wat een natuurlijk antibioticum is, dat onder andere het immuunsysteem belangrijk versterkt en slechts in paar landen in de wereld voorhanden is, althans met de wetenschappelijke bewezen werking.
De overvloedige regenval in 2016 heeft de productie ernstige schade bezorgt en vele imkers verkeren in problemen, maar omdat het ook een belangrijk exportproduct is heeft het verstrekkende gevolgen. De slechte weersomstandigheden voor de bijen zijn de laatste 30 jaar niet meer voorgekomen. De grootse importeurs van deze speciale honingsoort zijn Duitsland, Nederland en België. Dus als men Roemeense honing aantreft, is het raadzaam daarvan een voorraad in te slaan.
Het Roemeense Ministerie van Landbouw heeft steunmaatregelen toegezegd aan deze kleine, maar zeer rendabele deelsector van de Roemeense agrarische sector. Roemenië is qua grootte de vierde producent in Europa.

De Banca Transilvania(BT) staat op de 3^e plaats (ING 7^e) in Roemenië en uit hun recente macro economische rapportage blijkt dat rondom de jaarwisseling een groei van 5% kan worden bereikt. Het begrotingstekort zal dan slechts 2,3% van het BBP zijn. Daarbij moet worden aangetekend dat andere instellingen zoals de regering, Europese Commissie en de Wereldbank een groei van 4,2% voorspellen. Ook deze meer conservatieve inschatting laat zien dat Roemenië qua economische groei tot de top van de EU behoort. BT verwacht voor de komende jaren een lichte teruggang van de groei met 4,6% in 2017 en 4,1% in 2018. Het begrotingstekort zal verder dalen tot 1,5% in 2017 en 1% in 2018.
Als risico’s die van invloed kunnen zijn op voornoemde voorspellingen noemt de BT het algemeen negatieve ontwikkelingen in de wereldeconomie en de Europese Unie (incl.de effecten van Brexit) in het bijzonder en binnenlandse ontwikkelingen zoals de uitslag van de komende verkiezingen, waarbij om populistische redenen de ingezette hervormingen kunnen worden onderbroken.

Een technocratische regering die benoemd en niet gekozen is, mag in het algemeen gesproken een democratisch monstrum worden genoemd. Daarbij komt dat de politieke samenstelling van parlement en senaat onveranderd is gebleven. Als dan ook de periode kort genoemd mag worden (tot de nationale verkiezingen die dit jaar in november plaatsvinden) mag men niet meer verwachten dat ze op de winkel passen. Echter zelfs dat schijnt zelfs niet te lukken, want in een paar maanden heeft premier maar liefst de helft van zijn kabinet ontslagen door wederom vier ministers (zie foto) de laan uit te sturen wegens slechte prestaties. Uiteraard zouden wij bijna zeggen hoort daar wederom de minister van transport en infrastructuur bij; het grenst zo langzamerhand aan het absurde dat de de laatste vijf jaar permanent de ministers van dit ministerie worden vervangen. Misschien is het zinvol om het ministerie eens helemaal door te lichten, want op deze wijze komt de continuteit van het beleid (vooral de uitvoering) in het gedrang, terwijl dit ministerie van groot belang is voor de Roemeense economie.

Het Roemeense Constitutionele Hof heeft onlangs besloten dat de wet waarin staat dat politici die voorwaardelijk zijn veroordeeld kunnen behouden ongrondwettelijk is. De huidige regering wordt opgeroepen om de betreffende wet 393/2004 aan te passen.

De vice-premier Dmitri Rogozin van de Russische Federatie voert de druk op Moldavië op bij hun activiteiten om zich in de toekomst te herenigen met Roemenië en refereert aan de onderhandelingen over het “frozen conflict” met het afgescheiden Transnistrië. Overigens een vrij brutale reactie, want het verzoek (ultimo 2015) gedaan door de regering van Moldavië om die gesprekken te herstarten, werd beantwoord door een grootscheepse oefening van het 14^e Russische leger dat nog steeds in Transnistrië is gelegerd. Het ligt voor de hand dat het een antwoord is op de recente ontwikkelingen van de NAVO top, de stationering van Amerikaanse troepen in Roemenië en de aanwezigheid van de vloot van NAVO lidstaten  in de Zwarte Zee.Van Westerse zijde wordt dat natuurlijk gerechtvaardigt door de annexatie van de Krim en de onlusten in Oost Oekraine. Uiteraard zal het ook een doorn in het Russische oog zijn dat Moldavië de associatieovereenkomst met de EU heeft ondertekend. Polarisatie, wat men dan het herstel van aan machtsevenwicht noemt, is in feite een zwaktebod van politici van beide zijden die derhalve beter vervangen kunnen worden. De focus zal meer moeten gaan liggen op wat landen verbindt dan op wat hen scheidt.

De Roemeense regering blijft krimpen en in zo’n sterke mate dat zelfs een draconische maatregel stammende uit de periode van dictator Ceaucescu niet wordt geschuwd. Dus overwogen wordt om voorwaarden te scheppen om mensen aan te moedigen tot het vormen van grote gezinnen met meerdere kinderen. De ouderen weten de gevolgen van een dergelijk beleid! Per 1 juli jl.is een wet aangenomen waarbij het zwangerschapsverlof wordt opgerekt tot 2 jaren en de uitkeringen worden verhoogd tot 85% van het inkomen.

Zowel het Roemeense bureau voor Statistiek(INS) als het Europese equivalent Eurostat geven aan dat Roemenië het land in Europa is met de sterktst dalende bevolking. Indien deze trend zich door blijft zetten zal de bevolking dalen van 19.870 inwoners (telling per 1.1.2015) naar circa 13 miljoen inwoners in 2060.
In de telling zijn de ruim 5 miljoen Roemenen die in het buitenland werken en wonen niet meegenomen. De overheid heeft wel een actief terugkeerbeleid gericht op jongeren opgestart.
Echte duidelijke vergelijkbare gegevens over geboortecijfers en sterftecijfers gerelateerd aan oorzaken (welstand/armoede, gezondheidszorg, etc) zijn op Europees moeilijk te traceren, waardoor het moeilijk is om daarop een beleid te voeren.

Volgens een onderzoek van de Verenigde Naties(Macrokosmos) behoort Roemenië tot de top 20 landen wereldwijd qua grootte van hun diaspora.
Over het werkelijke aantal Roemenen die in het buitenland verblijven verschillen de Roemeense cijfers met het onderzoek van de VN.

Het recente onderzoek geeft aan dat 3,4 miljoen werken en wonen in andere landen wat circa 17% betekent van de in Roemenië verblijvende landgenoten. De enige landen waar de diaspora hoger is, zijn Malta(24%), Portugal (22%), Cyprus(20%), Kroatië (20%), Ierland(19%) en Lithouwen(19%). Echter deze landen kennen geen hogere populatie dan 10 miljoen inwoners; de meeste van hun hebben minder dan vijf miljoen inwoners.  Het Verenigd Koninkrijk heeft de grootste diaspora in de Europese Unie met 4,9 miljoen Britten in het buitenland wonen. Echter, zij zijn slechts 8% van de bevolking nog in het Verenigd Koninkrijk.

Op voorstel van de politieke partijen PNL(christendemocraten), PSD(socialisten) en ALDE(liberalen) wordt het wapen thans aangepast naar het ontwerp van voor de communistische periode (1947) waarbij de kroon weer wordt toegevoegd aan het wapen. De wet inzake het huidige wapen werd op 10 september 1992 goedgekeurd door het Roemeense parlement. Het is gebaseerd op het wapen dat het Koninkrijk Roemenië tussen 1922 en 1947 in gebruik had. Het wapen laat een adelaar zien met een kruis in zijn bek en met een scepter en zwaard in zijn klauwen. Ook zijn de drie kleuren van de Roemeense vlag in het wapen te zien: blauw, geel en rood. Het schild in het midden van het wapen is verdeeld in vijf delen.

Elk deel staat voor één historische regio:

1.    Gouden adelaar – Walachije (Valahia of Țara Românească)
2.    Oeros – Moldavië (Moldova)
3.    Dolfijnen – Dobroedzja (Dobrogea)
4.    Een zwarte adelaar, zeven kastelen, een zon en een maan – Transsylvanië (Transilvania of Ardeal)
5.    Een leeuw en een brug – Oltenië (Oltenia) en Banaat (Banat)

De wet treedt op 1 december 2018 op de 100^ste verjaardag waarop Transylvanië weer werd herenigd met Roemenië.

Kroonprinses Margareta en haar echtgenoot Prins Radu brachten onlangs een bezoek aan Koningin Elizabeth II op het Buckingham Palace.Tijdens dit bezoek bezocht zij ook een zitting van het Internationale Rode Kruis, waarvan zij in Roemenië de voorzitster is.

Tevens bezocht zij het Roemeens Cultureel Instituut waar een ceremonie was in verband met de viering van de 150^ste verjaardag van de Roemeense Kroon en refereert aan de aankomst van Koning Carol I in Roemenië en vestiging van de Koninklijke dynastie en de afkondiging van de Roemeense Grondwet. In dit kader hebben zij al officiele bezoeken gebracht aan Turkije, Moldavië, Zweden, Zwitserland, België en Bulgarije.