Nieuwsbrief 3 oktober 2016
DRN NIEUWS
Voorinformatie: Romanian Business Day op 24 november a.s.
Zoals ieder jaar organiseren de DRN en de ING een groots opgezette Romanian Business Day en als de mogelijkheden daartoe aanwezig zijn, probeert men het verspreid over verschillende regio’s te organiseren.
Dus voor 2016 is een overeenkomst (dank zij de contacten van de ING) gekozen voor het Gelredome in Arnhem. Alle elementen om het voor de deelnemers niet alleen een nuttige maar ook aangename bijeenkomst te maken, zullen aanwezig zijn.
Alle sectoren van het Nederlands bedrijfsleven zullen de aandacht krijgen en ook dit jaar wordt aan de DRN sponsoren en leden de gelegenheid geboden om hun bedrijf te presenteren. Op dit moment wordt er intensief gewerkt om er weer een bijzonder event van te maken en wij hopen u daar binnen een redelijke termijn over te informeren en dan zal ook het programma in beginsel worden gepresenteerd en de aanmelding worden opengesteld.
DRN en Netrom gaan bijzondere handelsreis samenstellen in 2017
Onlangs hebben Netrom en DRN besloten om in 2017 een bijzondere handelsreis samen te stellen die niet met een gestandariseerde handelsmissie kan worden vergeleken, maar tevens ook een kennismaking zal zijn met de belangrijkste economische centra van Roemenië.
In principe staat de deelname voor iedereen en iedere sector open en zal met name een accent op outsorcing liggen, maar daar zal het zich niet tot beperken, kortom een brede opzet. Het biedt vooral een mogelijkheid voor reeds ervaren internationaal operende ondernemers die nog niet bekend zijn met de mogelijkheden van het land of voor ondernemers die eens willen kennismaken met de pro’s en contra’s van het internationaal ondernemen. De komende maanden zal de uitwerking plaatsvinden en zullen wij u daarover informeren. Dus van en voor en samen met ondernemers.
Ambassade nieuws
Digitalisering consulaire zaken en deelname aan Roemeense verkiezingen
Het Roemeense Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft via haar ambassades de consulaire dienstverlening verbeterd door onder andere het mogelijk te maken om via de nieuwe website www.econsulat.ro diverse documenten aan te vragen. Om de deelname aan de nationale verkiezingen in Roemenië beter te laten verlopen is de procedure op digitale wijze gestroomlijnd via website www.mae.ro/parlamentare-2016. Voor alle duidelijkheid: het is gericht op in Nederland verblijvende burgers met de Roemeense nationaliteit. Voor meer informatie zie de voornoemde websites als ook https://haga.mae.ro/local-news/1161 en www.consulate-romania.nl
Watersector
Inauguratie mega afvalwaterzuiveringsproject van Nijhuis Water Techonologie
Op 20 september jl. vond de feestelijke inauguratie c.q. oplevering plaats van het afvalwaterzuiveringsproject in Tirgu Mures dat hiermee tot de vijf grootste ter wereld behoort. Het behandelt 22.000 m3 water per dag! Met dit project was een investering van 12 miljoen euro gemoeid. Als subcontractor was het ingenieursbureau Witteveen+Bos hierbij betrokken die al meer projecten in Roemenië heeft mogen uitvoeren. De opdrachtgever was De Roemeense kunstmestfabriek Azomures (eigendom van het Zwitserse bedrijf Ameropa). Voor beide partijen is het project van groot belang, want zoals bekend heeft Roemenië een groot tekort aan meststoffen en daarom verwacht Azomures een toename van 1,5 miljoen ton aan meststoffen. Voor Nijhuis Water Technology blijft naast onderhavig megaproject de Roemeense markt interessant omdat het een achterstand heeft op het terrein van afvalwaterzuivering. Het project toont aan dat Roemenië voor de Nederlandse watersector een belangrijk land is mede door het land ook beter met de absorptie van EU-fondsen heeft leren omgaan.
Roemeens-Chinese samenwerking water resource development
Het Roemeense district Bistrita-Nasaud en de Chinese provincie Hunan hebben al langere tijd een jumelage. Onlangs is besloten tot een twinning overeenkomst om tot een Oost-Europees water resource center te komen, waar uitwisselen van technologie en kennis een grote rol spelen. Participanten van Roemeense zijde zijn de Kamer van Koophandel, Roemeense Water Asscociation en het Eco Innovatie Cluster van de Roemeense Universiteiten en bedrijven uit de watersector. Voor de Nederlandse watersector is het een aansporing om hun krachten (nog meer) te bundelen en hun marktpositie te consolideren en zo mogelijk uit te breiden.
Sector Logistiek
Uitbreiding KLG Europe in Boekarest in gebruik genomen
Onlangs heeft KLG haar enorme uitbreiding van het warehouse in Boekarest in gebruik genomen. Het nieuwe 10.000 m2 warehouse zal exclusief gebruikt gaan worden voor Flanco; èèn van de grootste retailers van Roemenië op het gebied van huishoudelijke apparaten en IT. Dragos Geletu(managing director KLG Europe Logistics SRL Romania) gaf aan dat zij 2 jaar geleden begonnen met de logistieke activiteiten voor Flanco’s online store; dagelijks zo’n 400 orders en samen-day leveringen.
Met de nieuwe uitbreiding van 10.000 m2 kunnen wij thans de gehele logistiek van Flanco voor onze rekening nemen, van opslag, picking, packaging tot reserve logistics.
Sinds 2006 is KLG Europe actief op de Roemeense markt. Met 7 vestigingen en 64.000 m2 is KLG Europe als logistieke dienstverlener een begrip in Roemenië. Het hoofdkantoor in Boekarest en de hubs in Timisoara, Cluj Napoca, Constanta, Bacau, Craiova, Brasov en Sibiu vormen samen het dekkende nationale distributiecentrum.
Automotive Sector
Het Chinese bedrijf Ningbo Huaxiang Electronic Co Ltd investeert USD 30 miljoen in een productiehal in Brasov waar zij onderdelen en accesoires gaan produceren voor Mercedes via het Duits-Roemeens bedrijf Hib Rolem Trim. In het eerste kwartaal zal met de bouw worden begonnen. De hal heeft een oppervlakte van 15.000m2 en genereert voor werkgelegenheid voor 265 personen. Ook BMW betrekt deze producten uit Roemenië. Zoals bekend zijn de toeleveranciers groter dan de producenten en deze deelsector is op Europees niveau in Roemenië een sterk groeiende sector die toonaangevend gaat worden.
Volgens ING Economisch Bureau draait de Nederlandse automotive-industrie eveneens op volle toeren in een recent gepubliceert rapport over industriële sectoren in Nederland. Volgens ING-onderzoekers Jurjen Witteveen en Bert Woltheus komt de omzet van de Nederlandse automotive-industrie dit jaar uit op €11 mrd. Twee jaar geleden bedroeg de omzet nog €7,7 mrd. Het Nederlands bedrijf VDL die een grote speler is, heeft zijn assemblagebedrijf onder de naam van VDL Rotech SRL in de Roemeense stad Arad en de verwachting is dat meer Nederlandse toeleveringsbedrijven in de automotive sector hun bakens richting Roemenië gaan verzetten.
De Business Lease Group, een dochteronderneming van de Nederlandse AutoBinck Holding, heeft een Dacia Duster SUV aan de Brits-Roemeense liefdadigheidsinstelling Licht in Europa die blinde en dove mensen ondersteunt door middel van onderwijs, uitrusting en vaardigheden om zelfstandig te leven. Licht in Europa’s vlaggenschip project is de opleiding en het verstrekken van de eerste geleidehonden voor blinden in Roemenië die bewegingsvrijheid geven voor visueel gehandicapten.
De auto die door Business Lease zal worden gebruikt door het goede doel om visie slechtzienden in het programma en hun geleidehonden geregistreerd vervoeren.
Licht in Europa is met het trainen van honden voor blinden begonnen in 2009 en sindsdien hebben ze gewerkt met meer dan 30 honden. Tot nu toe profiteren 13 visueel gehandicapten van een geleidehond, evenals 2 andere mensen die aan epilepsie leiden.
Sector Agri&Food
Ook in Roemenië vermindering van melkproductie?
Zoals bekend heeft de Europese Commissie gelden beschikbaar gesteld om de markt voor melkveehouders in balans te brengen en daarvoor wordt een vermindering van de productie wensenlijk geacht. Of deze steunmaatregelen effectief zullen zijn is sterk afhankelijk van de situaties op de wereldmarkt. De uitwerking van deze regeling zal moeten worden afgewacht, want in de voorwaarden wordt aangegeven dat de melkveehouder een termijn van drie maanden zal moeten overbruggen wat voor kleine melkveehouders onmogelijk is. De daling van de melkprijzen is onder andere veroorzaakt door afschaffing van het Europese melkquotum op 1 april 2015, waardoor veestapels fors werden uitgebouwd met een overaanbod van melk als gevolg. Op korte termijn mag nog geen verbetering worden verwacht en de zuivelcoöperatie FrieslandCampina die ook in Roemenië is gevestigd bereid haar leden vast voor op beperking van de produktie die op den duur beter voor de prijsvorming zal zijn.
Chinezen kopen grootste Roemeense bierproducent Ursus
In verband met de fusie tussen het Belgische concern AB InBev en het Zuid-Afrikaanse SABMiller moet van de Europese Mededingingsautoriteit een deel van de brouwerijen worden afgestoten. SABMiller zal derhalve zijn brouwerijen in Centraal- en Oost-Europa verkopen, waartoe ook de Roemeense Ursus brouwerijen behoren die op hun beurt weer eigenaar is van Ursus, Timisoreana, Ciucas en Azuga. Deze zullen worden overgenomen door de grootste Chinese bierproducent China Recourses Beer Holdings. De belangrijkste concurrenten op de Roemeense markt zijn Heineken, Bergenbier en Tuborg (Carlsberg Group-URBB). Het hoofdkantoor van SABMiller en AB InBev zal in Leuven worden gevestigd.
Roemeense Agrifood sector heeft handelstekort van 664 miljoen
Het Roemeense Ministerie van Landbouw maakte onlangs bekend dat de handel in landbouwproducten over de eerste helft van 2016 de Roemeense export voornamelijk bestond uit tarwe, tabak en mais en de invoer hoofdzakelijk varkensvlees en bakkerijproducten zijn. Het handelstekort is driemaal hoger dan dezelfde periode in 2015. Uit een analyse blijkt dat de uitvoer in 2016 daalde met 4,9% terwijl de invoer met 12,5% gestegen is. Over de jaren 2013 en 2014 kende Roemenië ruime handelsoverschotten. Het lijkt ons dat je met deze beknopte analyse niet veel opschiet, maar wel een signaal is om eens naar de achterliggende oorzaken te kijken, want meestal ontstaan daardoor nieuwe kansen.
Roemenië grootste stijging van de wijnproductie Europese Unie
Hoewel Roemenië de zesde wijnproducent van Europa is, maakt het de laatste jaren wel een inhaalslag door. De onbekendheid met de kwaliteit van de Roemeense wijnen, mede door een gebrek aan een goede marketingstrategie, heeft tot gevolg dat tot op heden slechts 4% van de geproduceerde wijn wordt geexporteerd. In andere landen liggen die cijfers beduidend hoger, zoals in Frankrijk (56% van haar productie), Bulgarije (53%) en Portugal (47%). Echter bij de grote wijnproducerende landen zoals Italië en Frankrijk loopt dit jaar de productie met respectievelijk 2% en 10% terug, terwijl Roemenië een stijging van 28% laat zien. Voor de wijninkopers dus tijd om eens naar Roemenië af te reizen of voor wijnliefhebbers die dichter bij huis eens een Roemeense wijn willen proeven,verwijzen wij u naar de websites: www.cassdegoudensmaak.nl en www.roemwijn.nl
Voorrang voor export van agrarische technologie
Nederland gaat de export van agrarische technologie sterk bevorderen en zal voortaan minder energie steken in de promotie van bulkproducten die niet duurzaam geproduceerd zijn. ‘Het buitenland heeft meer interesse in onze kennis en technologie dan in onze primaire producten’, zegt staatssecretaris Martijn van Dam van Economische Zaken.
De agrarische export, inclusief machines, bedroeg vorig jaar bijna €90 mrd. Dat is een vijfde van de totale goederenexport van Nederland. Driekwart van de agrarische producten wordt in de Europese Unie afgezet.
Volgens EZ is de agrarische sector kwetsbaar omdat het zo sterk op het buitenland is georiënteerd. De prijsschommeling van veel producten is groot en een handelsboycot zoals die door Rusland toont de kwetsbaarheid van de varkensketen, de zuivel en de tuinbouw. Overigens wordt deze vermeende oorzaak van de kwetsbaarheid vanuit de agrarische sector tegengesproken en biedt de internationalisering juist nieuwe mogelijkheden om de positie van de agrarische sector te verbeteren.
Veel Nederlandse boeren en tuinders hebben het momenteel zwaar. Door de slechte marktomstandigheden zijn veel ondernemers de afgelopen jaren in financiële problemen gekomen. Een groot aantal is door de bank in bijzonder beheer ondergebracht, de afdeling voor verscherpt toezicht.
Van Dam wil een sterke primaire sector houden in Nederland, maar erkent dat de export van kwaliteitsgroente, zaden, tuinbouwkassen en melkrobotten kansrijk is en daarom voorrang moet krijgen bij de internationale promotie.
Wetsvoorstel beperking aankoop landbouwgrond door buitenlanders
Voor de aankoop van Roemeense landbouwgronden door buitenlanders geldt tot op heden dezelfde regels als voor de Roemenen. Echter de gronden werden voornamelijk gekocht door beleggingsfondsen die vooral grote oppervlakten kochten. In het wetsvoorstel zullen aankopen per bedrijf of particulier groter dan 50ha niet meer worden toegestaan. Voor de koper zal tussen zijn land en Roemenië een Verdrag van Wederkerigheid aanwezig moeten zijn. Hoewel de beschikbare informatie niet uitgewerkt is, lijkt het erop dat drie jaar na aanname van het wetsvoorstel geen gronden meer door niet-ingezetenen kunnen worden aangekocht, waarbij een uitzondering geldt voor personen die gehuwd zijn met een Roemeense ingezetene. Voor kopers geldt ook dat de bestemming de eerste 15 jaren niet mag worden gewijzigd.
Milieusector
HempFlax en Carmeuse participeren “Hennep Green House”
Het Nederlandse bedrijf Hempflax marktleider op het gebied van hennepteelt voor industriële toepassingen gaat samen met het Belgische concern Carmeuse die wereldleider zijn op het terrein van kalk en kalksteenproducten het aanvullende project van het Plus Project Green House mede vormgeven.
Het Plus-project Green House (Casa Verde Plus) is gelanceerd door het Roemeense Ministerie van Milieu, Water en Bossen. Hempflax en Carmeuse zullen een parallel onderzoek uitvoeren gericht op het gebruik van hennep als isolatie voor de bouw en Carmeuse zal het accent leggen op de kalksteen toepassingen. Voor belangstellenden van de eerste driewoningen is een inschrijving opengesteld die sluit op 31 december 2016. Alle bijzonderheden zullen binnenkort op de website www.casaverdecanepa.com te raadplegen zijn; de site is thans in opbouw.
Financiële Sector
Roemenië overweegt uitstel toetreding tot de Eurozone
Hoewel de Roemeense overheid er tot op heden vanuit gaat dat Roemenië per 1 januari 2019 zal toetreden tot de Eurozone wordt deze doelstelling door de Roemeense Nationale Bank en de Oostenrijkse Bank Erste als te ambitieus gezien en acht men 2021 een meer realistische optie. Het moet ook in ogenschouw worden genomen dat het land sinds zijn toetreding tot de EU het deelnemen aan de Eurozone al zes keer heeft uitgesteld. Elk land dat wil toetreden tot de eurozone moet voldoen aan vijf nominale criteria zoals omschreven in het Verdrag van Maastricht, ten aanzien van inflatie, begrotingstekort, de overheidsschuld, de lange rente en wisselkoersstabiliteit. Als men naar de huidige stand van zaken kijkt is Roemenië ver onder het Europees gemiddelde als het gaat om de arbeidsproductiviteit (onder de 50 procent), mensen met een risico op armoede en sociale uitsluiting (160 procent van het EU-gemiddelde) en het BBP per hoofd in koopkrachtpariteit (PPP), dat op dit moment staat 50 procent van het EU-gemiddelde. Zo zijn er nog een aantal zaken te noemen. Dus alles wijst er rationeel gezien op dat thans tot het zevende uitstel moet worden besloten.
Ontwikkelingen arbeidsmarkt
Roemenië hoogste stijging (uur)loonkosten in EU
Zowel Eurostat als het Roemeense Instituut voor Statistiek(NIS)tonen aan dat over het tweede kwartaal van 2016 de uurloonkosten met 12% zijn gestegen, waardoor zij de hoogste in de EU zijn. Ter relativering moet daarbij wel in ogenschouw worden genomen dat Roemenië nog steeds tot één van de EU lidstaten behoort met de laagste loonkosten.
De Roemeense stijging tekent wel sterk af ten opzichte van het gemiddelde in de EU, waar de uurloonkosten steeg met 1,4 procent in het tweede kwartaal van dit jaar, in vergelijking met dezelfde periode van vorig jaar. Verder werden stijgingen waargenomen in Letland (9,5 procent), Bulgarije (7,3 procent) en Litouwen (6,6 procent). Dalingen van deze kosten werden opgetekend in Finland (-2 procent), terwijl in Italië en Luxemburg dit cijfer daalde met 1,1 procent. In Roemenië werden de grootste stijgingen van de arbeidskosten gemeten in de bouwsector (14,8%), de dienstensector (11,6%) en de industrie(6,9%).
Dalende trend werkeloosheid in Roemenië
Gemeten over de periode van 2006 tot en met juli 2016 kende het werkeloosheidcijfer pieken (8,1% in maart 2010) en dalen (5,4% in september 2008).
De werkeloosheidscijfers kunnen echter per regio sterk verschillen en het globale cijfer is daarvoor niet toereikend, want bijvoorbeeld in het Noord-Oosten van Roemenië (districten Botosani, Suceava, Neamt en Vaslui) en in Zuid-Westen (district Dolj, ten zuiden van Craiova) is er sprake van een veel hogere werkeloosheid dan het gemiddelde. Het heeft uiteraard gevolgen voor bedrijven met betrekking tot loonkosten en beschikbaarheid van het personeel, zoals diverse DRN leden hebben ervaren.
Ontwikkelingen innovatie en kennisoverdracht
Innovatie en kennis bieden als “exportproduct” enorme kansen
Op het onlangs gepubliceerde European Innovation Scoreboard van de Europese Commissie blijkt dat Roemenië in vrijwel alle sectoren het laagste scoort en op de onderste plaats staat van onderstaande ranglijst, terwijl Nederland hoog scoort en tot de top vijf in de Europese Unie behoort. Een nadere beschouwing van de indicatoren laat zien dat vooral het Midden- en Kleinbedrijf slechte resultaten laat zien.
Er is geen diepgaand onderzoek voor nodig dat in Roemenië nog een wereld te winnen is en het ook niet noodzakelijk is (zeker niet voor het MKB) om de grote stap te maken naar markten in Azië en Afrika. In vrijwel alle bedrijfssectoren is behoefte aan kennisoverdracht, zoals de agrisector, watersector, logistieke sector, financiële technologie, healthtech, blockchain technologie, kortom in alle topsectoren van het Nederlandse bedrijfsleven. Innovatie is geen quick win, dus men zal wel met een horizon van een aantal jaren rekening moeten houden, maar het is wel van belang om bedrijven in het MKB toekomstbestendig te maken of te houden. Uiteraard zijn er reeds activiteiten in deze sfeer waar te nemen, maar deze zijn kleinschalig te noemen. In het algemeen gesteld zal Nederland zeker een tandje bij moeten zetten indien zij zich niet uit de markt willen laten drukken. Ons land staat niet meer op de shortlist van de Roemeense overheid en heeft veel goodwill verspeeld door de Nederlandse houding ten opzichte van de toetreding tot de Schengenzone. De laatste jaren zijn we te ver doorgeschoten en is de balans tussen koopman en dominee op diverse niveaus verstoord.
The Horse Connection – Een programma voor leiderschap
Onder deze naam introduceert de Nederlander Toine Kets CEO van The Actinote Company een programma met een bijzondere leiderschapstraining op de Roemeense markt.Een beproefd programma dat door hem reeds werd toegepast in Nederland, Griekenland, Polen, Duitsland en Oekraine.Door het gebruik van paarden, dieren die een hoge gevoeligheid bezitten, geeft het de deelnemers aan het programma de mogelijkheid om te experimenteren en te leren van de authenticiteit en eerlijkheid in het leiderschap, maar ook teamwork ideeën of opvattingen over de samenstelling en samenhang van een team. Voor meer informatie: www.thehorseconnection.ro
Economische Ontwikkelingen
Roemenië scoort minder goed inzake competitiviteit
Volgens het recente rapport van het World Economic Forum die regelmatig de stand van zaken weergeeft van 138 economiën in de wereld is Roemenië ten opzichte van 2015 gezakt tot plaats 62. De DRN die in 2015 steeksproefsgewijs het (internationale) concurrentievermogen c.q. competitiviteit heeft onderzocht komt tot dezelfde bevindingen. In het rapport staan zeer gedetailleerd de bevindingen weergegeven. Ter vergelijking: Nederland scoort hoog met zijn ranking op 5e plaats nadat het met drie plaatsen was geklommen. Roemenië rangschikt achter landen zoals de Tsjechische Republiek (31), Polen (36), Bulgarije (50) en Slovenië (56), maar hoger dan de Slowaakse Republiek (65), Hongarije (69), Oekraïne (85) en Griekenland (86). Maar of het gras nu groener of minder groen is van de buurman verdient het de aanbeveling voor de Roemenen om een tandje bij te zetten. Weliswaar heeft men de hoogste economische groei van de Europese Unie (Wet van de stimulerende achterstand), maar politici die graag met cijfers manipuleren (ook in Nederland) moet men met een korrel zout nemen, dus Roemenië zal echter beter zijn best moeten doen als zij voor zichzelf een hogere welvaart willen en minder afhankelijk worden van buitenlandse investeerders. Het zeer gedetailleerde rapport van alle 138 landen is te raadplegen op de website: https://www3.weforum.org/docs/GCR2016-2017/05FullReport/TheGlobalCompetitivenessReport2016-2017_FINAL.pdf
Nederlander denkt weer positiever over EU, peilt sociaal planbureau
Nederlanders zijn de laatste tijd positiever gaan denken over de Europese Unie. 46 procent vindt het EU-lidmaatschap ‘een goede zaak’, tegen 39 procent eerder dit jaar. Het percentage tegenstanders van een Nexit – uittreding van Nederland uit de Europese Unie – steeg 43 naar 50 procent. Slechts 20 procent van de Nederlanders zou nu voor een Nexit zijn. Dat blijkt uit het Continu Onderzoek Burgerperspectieven (COP) dat het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) viermaal per jaar uitvoert.
SCP-onderzoeker Paul Dekker brengt deze ‘opmerkelijke uitkomst’ van het COB in verband met de verwachte negatieve gevolgen van de Brexit voor Groot-Brittannië. ‘Vóór het referendum leefde nog de opvatting dat een Britse uittreding een sneeuwbaleffect op het Europees continent te weeg zou brengen. Die vrees, of hoop, is vooralsnog niet bewaarheid.’
Ook over het functioneren van de eigen overheden oordelen de Nederlanders nu positiever dan bij de vorige editie van het COB, na het tweede kwartaal van 2016. 47 procent zegt de regering te vertrouwen, tegen 41 procent bij de vorige peiling. Daar staat tegenover dat maar liefst 10 procent van de Nederlanders hun ongenoegen over de regering met het laagste denkbare cijfer, een 1, tot uitdrukking brengt. De Tweede Kamer krijgt een voldoende van 49 procent van de Nederlanders (was 45 procent). Grote ondernemingen genieten het vertrouwen van 61 procent van de bevolking (tegen 56 procent eerder dit jaar).
Nederlanders oordelen van oudsher positiever dan de meeste mede-Europeanen over het functioneren van de rechterlijke macht en de overheid. In vergelijking met de bewoners van de andere Europese landen (Luxemburg, Ierland en Malta uitgezonderd) zijn de Nederlanders optimistisch over de ontwikkelingen in hun land – al zijn er altijd nog meer mensen die menen dat het per saldo ‘de verkeerde kant opgaat’. Het positieve sentiment wordt vooral gevoed door de economische ontwikkeling.
Het negatieve sentiment door problemen in de zorg en de thema’s integratie en immigratie (al zijn die minder dominant dan bij vorige peilingen). Nederland vormt in alle opzichten de antipode van Griekenland, waar slechts 4 procent van de mensen zich positief uit over de ontwikkeling van het land.
Politieke en diplomatieke ontwikkelingen
Geen benoemde regering meer bij verkiezingen op 11 december a.s.
President Klaus Johannis keert terug op zijn schreden en erkent dat iedere democratische rechtstaat gekozen volksvertegenwoordigers moet kennen. Hij noemde de benoemde technocratische regering een noodgreep, maar als men in ogenschouw neemt dat meer dan de helft van de benoemde ministers in een relatief korte periode het veld moesten ruimen, kan men zich afvragen of het middel niet erger was dan de kwaal. Uiteindelijk heeft de President van de Senaat en Vice President van Roemenië Calin Popescu Tariceanu gelijk gekregen die zich als enige verzette tegen benoemde en niet gekozen bewindspersonen. Klaus Johannis bezondigde zich als president die boven de partijen dient te staan door een aantal personen te noemen waarvan hij hoopt dat ze zich kandidaat zullen gaan stellen en dat is onder andere de huidige premier Dacian Ciolos. Laatstgenoemde heeft echter aangegeven dat hij zich niet kandidaat zal stellen en tevens gaf hij daarbij aan dat iedere huidige minister die zich kandidaat wil stellen, moet aftreden en dat lijkt ons een zuivere en correcte beslissing.
Overigens is er in de Roemeense media beroering ontstaan omdat de co-voorzitter van de PNL Vasile Blaga zich moest terugtrekken omdat het Anti-Corruptie Directoraat hem in staat van beschuldiging heeft gesteld. De president afkomstig is uit de PNL en Dacian Ciolos die weliswaar in Roemenië onafhankelijk is maar op Europees niveau lid is van de christendemocratische EPP/EVP waartoe ook de PNL behoort, hebben reeds gesproken over de situatie na de verkiezingen. Het lijkt ons wat voorbarig en daarom zou het wel eens een “hete herfst”kunnen worden in aanloop naar de verkiezingen.
Amerikaanse ambassadeurs blunderen in “Szekerland” en in Moldavië
Met “Szekerland” worden voornamelijk de districten Harghita en Covasna, alsmede de helft van het district Mures bedoeld. Normaliter wordt gesproken over een Hongaarse meerderheid, maar de Szeklers vormen een aparte groep binnen de Hongaren. Hun religie is deels Roomskatholiek en deels behoren ze tot Hongaarse Gereformeerde Kerk. Echter zij maakten wel deel uit van vroegere Koninkrijk Hongarije en zoals bekend maken zij sinds het Verdrag van Trianon getekend op 4 juni 1920 deel uit van Roemenië en na korte onderbreking tijdens de Tweede Wereldoorlog wederom aan Roemenië toegevoegd in 1947 middels het Verdrag van Parijs. Echter deze Szeklers c.q. Hongaren streven naar verregaande autonomie wat regelmatig een bron van conflicten is.
De Amerikaanse ambassadeur Hans Klemm (foto 2e van links) bezocht deze Szeklers en liet zich samen met vertegenwoordigers van deze gemeenschap de Szeklervlag vasthoudend fotograferen. Van een diplomaat wordt verwacht dat hij verbindend optreedt en niet tegenstellingen aanwakkert dan wel gevoeligheden extra benadrukt en derhalve heeft het in Roemenië nogal wat beroering veroorzaakt. Zijn collega James Pettit in Moldavië maakte een uitglijder door de verhoudingen tussen Moldavië en Roemenië aan de kaak te stellen in relatie met het lidmaatschap van de Europese Unie en betrok in zijn verhaal het uiterst gevoelige “frozen conflict”van Transnistrië. “Een beetje dom” zouden we in Nederland zeggen.
Meest invloedrijke landen in de EU medio 2016
De onafhankelijke Europese denktank Votewatch.EU biedt interessante gegevens die niet door nationale instituten worden gemeten en ook niet door Eurostat.
Thans heeft er een groot onderzoek plaatsgevonden naar de mate waarop individuele landen op het Europese beleid invloed uitoefenen. Uit het onderzoek blijkt duidelijk dat deze macht is gekoppeld aan de grootte van de politieke partijen in de grotere landen (aantal zetels afhankelijk van aantal inwoners) die wordt vertaald in het Europees Parlement. Daarbij moet worden aangetekend dat partijen die geen christendemocratische uitgangspunten hebben zich toch bij de Europese Volkspartij hebben aangesloten, zoals de Roemeense partijen UDMR en PNL en in Nederland het CDA. Maar ook het Hongaarse Fidesz van Viktor Orban en Forza Italia partner van PdL van Berlusconi, hoewel deze partij is opgesplitst.
Duitsland en verrassend, Italië, zijn verreweg de machtigste landen in het blok, met ongelooflijke invloed op de andere staten. Echter daarvoor is wel een plausibele verklaring wegens het feit dat Duitsland de grootste nationale delegatie(CDU/CSU) in de grootste fractie EVD/EPP heeft, terwijl Italië dat in de S & D(PES), waardoor ze een competitief voordeel hebben bij de toewijzing van de belangrijkste posities en zelfs rapporteurschap. Zoals uit bijgaande kaart blijkt heeft Nederland minder invloed dan Roemenië.
Uiteraard is deze studie een momentopname van de situatie in de zomer van 2016. De dynamiek van invloed in de EU-instellingen veranderen voortdurend en zijn afhankelijk van vele politieke, economische en maatschappelijke ontwikkelingen over het hele continent. Bijvoorbeeld, de impact van Brexit kan nog niet volledig worden beoordeeld.
Socialistische partij(PSD) wil opheffing immuniteit
Bij monde van de partijvoorzitter Liviu Dragnea wordt voor opheffing gepleit van de parlementaire en presidentiële immuniteit. Hij onderbouwt het door aan te geven dat een te grote druk legt op de leden van het parlement, want door stemming voor of tegen de individuele opheffing van de immuniteit gaat men deels op de stoel van de rechter zitten.
Echter dan zal een grondwetswijziging noodzakelijk zijn en deze is aan veel beperkende en vertragende procedures onderworpen. Hij is van mening dat de wet voor iedereen gelijk moet zijn en hij zou het liefst zien dat de immuniteitsregel uit de grondwet wordt geschrapt, dan wel in overeenstemming wordt gebracht met de situatie in andere EU landen. Hij komt hiermee tegemoet aan de wens van het Anti-Corruptie Directoraat (DNA). Een en ander ontstond door DNA onderzoek naar de senator Gabriel Oprea die overigens de kwestie zelf oplostte door zich als senator terug te trekken. Maar in een verkiezingstijd wordt alles buitenproportioneel uitvergroot.
Echter het DNA wilde aanvankelijk onafhankelijk van de grondwet een opheffing van de immuniteit doordrukken en daarmee zouden zij zich volgens de President van de Senaat Calin Popescu Tariceanu boven de wet plaatsen. Zoals zij ook de ongrondwettelijke samenwerking met de Roemeense Inlichtingendienstdienst(SRI) moesten staken van het Constitutioneel Hof. Op dit moment loopt er ook de discussie over de wens van het DNA om te kunnen beschikken over de rapportages van de Buitenlandse Inlichtingendienst (Foreign Intelligence Service, of Serviciul de Informații Externe (SIE). Deze dienst heeft dat nadrukkelijk afgewezen en handelt daarmee conform de Roemeense Grondwet. Het mag niet vreemd worden geacht dat deze door het DNA gewenste wijze van informatiegaring bij oudere Roemenen het schrikbeeld oproept van de gevreesde Securitate voor 1989.
Niet Schengenlanden worden door asielzoekers gemeden
Hoewel Roemenië zich volledig akkoord heeft verklaard met de Europese quotaregeling in tegenstelling tot de Visegrádlanden (Hongarije, Polen, Tsjechië en Slowakije) zijn er slechts 1400 asielzoekers geregistreerd. Van de 305.000 ingediende verzoeken in het 2e kwartaal van 2016 om internationale bescherming ontving Roemenië er slechts 215, wat neerkomt op 0,1%. Ter vergelijking de landen die de meeste aanvragen ontvingen zijn Duitsland 187.000(61%), Italië 27.000(9%), Frankrijk 17.800(6%), Hongarije 14.900(5%) en Griekenland 12.000(4%). Dus Nederland speelt in dit opzicht nauwelijks een rol van betekenis. Dat de Schengenovereenkomst een belangrijke rol speelt voor de asielzoekers is duidelijk en daarmee wordt de Europese quotaregeling ondergraven. Uitgerekend Roemenië dat als enige land zijn volle medewerking van de landen in Centraal- en Oost-Europa heeft toegezegd en nadrukkelijk aanspraak maakt op de toelating tot de Schengenzone wordt dus gemeden. Waarbij dan ook nog in ogenschouw mag worden genomen dat Roemenië reeds jarenlang een substantiële bijdrage levert aan Frontex die verantwoordelijk zijn voor de buitengrenzen van de Europese Unie.
Meest populaire buitenlandse ambassades in Roemenië voor Facebook
Sommige buitenlandse diplomatieke missies proberen met hun boodschappen het publiek te bereiken. Het meest recente voorbeeld is van de Russchische ambassade die een bijdrage willen leveren aan de aankoop van het beeldhouwwerk De wijsheid van de Aarde van de bekende beeldhouwer Brancusi wat als zeer controversieel wordt bestempeld. De meeste ambassades beperken zich tot het weergeven van evenementen, activiteiten van de ambassadeurs en promotie van het land dat zij vertegenwoordigen. Opvallend is dat de internationale economische betrekkingen en de buitenlandse investeringen in hun land minder de belangstelling hebben van de Facebookgebruikers. Het is echter wel een weerspiegeling van hoe de Roemenen de kwaliteit van het gebruik van de sociale media door de ambassade waarderen en het kan tevens een indicator zijn van de activiteiten van de verschillende expat gemeenschappen van de landen. De top tien van de meest populaire ambassades zijn achtereenvolgens: VS(80.000), Israël(15.000), Frankrijk (14.000), Zweden(12.000),Duitsland(11.000), VK(8000), Nederland 6680), Polen(6200), Tsjechië (5100) en Rusland(3000). Opvallend is dat de scores van de overheid en politiek ook relatief hoog zijn: Roemeense regering (34.500) en Roemeens Parlement(27.000). Het zegt iets over de perceptie van de Roemenen maar ook over het gebruik van Facebook door de ambassades in hoeverre zij in staat zijn hun boodschap goed over te brengen.
Bijzondere berichten
Langere wachttijden op vliegveld Henri Coanda(Boekarest)
De grootste internationale Roemeense luchthaven die ook nog wel bij de oude naam Otopeni wordt genoemd heeft de luchtvaartmaatschappijen bericht dat hun passagiers voortaan 3 uren voor vertrektijd op de luchthaven aanwezig moeten zijn. Enerzijds wordt dat veroorzaakt door de strengere controles van de Roemeense grenspolitie en anderzijds omdat de luchthaven de laatste jaren een steeds toenemende groei doormaakt. Over de eerste zes maanden in 2016 was er sprake van circa 7 miljoen passagiers. De piekuren liggen tussen 4 en 8 uur in de ochtend, want dat zijn de vertrektijden van de lowcost carriers. De directie van de luchthaven gaat de controlepunten uitbreiden en ook een grotere spreiding bewerkstelligen van de vluchten, aldus Valentin Iordache woordvoerder van Boekarest Air Company.