DRN NIEUWS

High Tech sector

Nederlandse innovatie en Roemeense cultuur

De bekende zanger met de zachte G Guus Meewis heeft  zijn tekst “En dan denk ik aan Brabant want daar brandt nog licht” een diepere betekenis gekregen want als hij aan het Brabantse licht van Philips denkt, dan kan hij ook denken aan het schitterende Paleis van Cultuur in Iasi  dat door Philips Lighting Romania extra glans heeft gekregen.

Het neogotische paleis heeft de laatste jaren ingrijpende verbouwingen achter de rug en “de kers op de taart” is de prachtige innovatieve verlichting die het paleis goed tot haar recht laat komen.

Als u het zelf eens wilt bewonderen kijk dan naar: https://www.youtube.com/watch?v=he4GEnvgYmY&fbclid=IwAR3eX9MUA7VvakqGMPhH-8nMbIR4L78Tu32MqY5WhdFqH2PtW0P4CppFRIo

Techsylvania, een must als u bij wilt blijven

Techsylvania is een van de meest invloedrijke evenementen in de IT-industrie die elk jaar plaatsvindt in Cluj-Napoca, dat zijn 6e editie in 2019 zal bereiken. Dit jaar zal het plaatsvinden van 8 tot met 11 juni.
Techsylvania is een groeiplatform door technologie. Wat betekent groei met technologie? Het betekent aan de ene kant de nieuwste innovaties op het gebied van technologie en business over de hele wereld, revolutionaire ideeën van specialisten uit de hele wereld en aan de andere kant het faciliteren van een context van interactie tussen grote bedrijven in Roemenië, ondernemers, start -ps en investeringsfondsen die synergieën creëren voor ontwikkeling.

Daarom is Techsylvania gestructureerd rond drie belangrijke evenementen: de conferentie – die ingenieurs, oprichters, investeerders, IT- en bank-CEO’s aantrekt, maar ook ondernemers, mensen van bedrijven die zich willen ontwikkelen en waar we een line-up hebben onder de indruk van sprekers die opkomen met nieuwe ideeën voor bedrijfsgroei en bedrijfsinnovaties; Startup Avalanche – een IT start-up competitie, waarbij ondernemers hun projecten presenteren en de aantrekkelijkste financiering krijgen van de bestaande beleggingsfondsen plus een reis naar Sillicon Valley; Hackathon – een programmeermarathon die de innovatieve en competitieve geest van de geregistreerde ontwikkelteams uitlokt.
Onder deze zijn er veel directe netwerkmogelijkheden tussen sprekers en deelnemers, startups en potentiële investeerders. Het is uiteraard ook belangrijk voor ondernemers uit andere sectoren, want de meeste ondernemers begrijpen de noodzaak om technologie te integreren in ontwikkelingsplannen.
Techsylvania is een toegangspoort tot tientallen investeerders in Roemenië en overige landen in Centraal- en Oost-Europa. Beleggers zijn  geïnteresseerd in de kansen die zich hier openbaren en beheren risicokapitaalfondsen met meer dan EUR 10 miljard. Deze investeerders kwamen in 2018 naar Cluj-Napoca vanwege het evenement heeft dat fondsbeheer van USD 3 miljard opgeleverd..
We kunnen ook praten over de impact van het bedrijf en kijken naar de Startup Avalanche-competitie. De eerste winnende startup werd geaccepteerd aan de Draper University in de VS en Techstars London met een investering van USD 120.000. Kortom, een event met een Europese uitstraling.

Voor meer informatie zie: https://techsylvania.com

Logistieke Sector – Koeriersdiensten

Online winkelen positief voor Roemeense koeriersdiensten

De branche post- en koeriersdiensten overtrof 4 miljard lei in 2018 als gevolg van een spectaculaire groei in de verkoop van producten op het internet, aldus een onderzoek van marktonderzoekbureau KeysFin.
“De ontwikkeling van online winkelen is een echte verademing bracht in post- en koeriersdiensten markt. Gezien door vele deskundigen als een gebied in verval, als gevolg van de technologische ontwikkeling (e-mail, online ondersteunende diensten, enz.), post  blijft een essentiële dienst voor de economie in 2019.

Courier loopt van jaar op jaar voorop met stijgende volumes, waarbij het transport van productpakketten een van de gebieden is waar nog een aanzienlijk potentieel is.Veel bedrijven worstelen met de vraag naar diensten die hoofdzakelijk afkomstig zijn uit de sector van digitale operators (online winkels, online diensten van horeca, enzovoort) “, volgens het persbericht van KeysFin.
Schattingen van deskundigen tonen aan dat de post- en koeriersactiviteiten in Roemenië in 2018 de grens van vier miljard lei overschreden, na de toename van de online verkoop van producten.Aangehaald analyse toonde ook aan dat het aantal post- en koeriersbedrijven steeg met bijna 270% ten opzichte van 2007 tot meer dan 1.500 bedrijven in 2017. Momenteel is de sector  in een proces van rijping en kostenoptimalisatie. Tegen deze achtergrond daalde het aantal bedrijven met 5% in vergelijking met 2016.
De Roemeense staat is nog steeds de marktleider en had in 2017 een omzet van 1,1 miljard lei (29,5% van het totaal). De tweede plaats was Fan Courier Express SRL, een 100% Roemeense private equity-onderneming met een omzet van 586 miljoen lei, of 15% van het totaal. Het podium wordt gecompleteerd door Urgent Cargus SA (372 miljoen lei, 10% van het totaal), DHL International Roemenië SRL (256 miljoen lei, 6,7%) en TNT Roemenië SRL (253 miljoen lei, 6,6%) . Over het geheel genomen hebben de top 10-bedrijven bijna 80% van de totale omzet gegenereerd.
Regionaal, de hoofdstad trekt het hoogste volume van post- en koeriersdiensten, met een omzet van 2,6 miljard lei, gevolgd door Ilfov (604.000.000 lei), Sibiu (193 miljoen lei), Cluj (68 miljoen lei) en Prahova (36 miljoen lei). Samen hebben de top vijf provincies bijna 91% van de totale omzet gegenereerd in 2017.
In termen van arbeidsproductiviteit markeerde de sector een significante vooruitgang van 13,5% in 2017, tot meer dan 100.000 lei (€ 21.063) werknemer. Het resultaat is bijzonder relevant gezien het feit dat de gemiddelde kosten per werknemer steeg met 12% ten opzichte van 2016 tot 35.000 lei per werknemer. Het aantal werknemers daalde met 5% in vergelijking met 2016 en met 11% van 2007 tot meer dan 37.000 medewerkers in 2017.
Op internationaal niveau werken meer dan 5,3 miljoen werknemers in post- en koeriersdiensten in meer dan 192 landen en 677.000 postkantoren, volgens gegevens van de UPU (Universal Postal Union).Gezien de economische en sociale situatie, plaatst de ontwikkeling van deze (deel)sector Roemenië op de 57ste positie ter wereld in 192 landen.Volgens de UPU-index voor elk van de meer dan 170 landen heeft Roemenië 48 punten verzameld en ligt het onder het gemiddelde van 55 punten op regionaal niveau. Ter vergelijking: Oostenrijk is 10, Slovenië op 11, Estland (13), Slowakije (16), Tsjechië (21), Hongarije (30) en Bulgarije (39).Zwitserland, Nederland, Japan, Duitsland en Frankrijk zijn de leiders van deze ranglijst, maar het is de moeite waard om de positie van Polen te noteren (6e plaats in 2018).

Agrisector

Roemeense landbouwuniversiteiten verkopen eigen producten

De Roemeense landbouwuniversiteiten beschikken veelal over proefboerderijen die tevens dienen om hun studenten praktische ervaring te laten opdoen.
Verschillende landbouwuniversiteiten in Roemenië zijn begonnen met de verkoop van de producten van de boerderijen die ze beheren, hetzij via hun eigen winkels of op locatie. Hun producten worden goed ontvangen door het publiek, aangetrokken door de kwaliteit en de prijzen.
Zo heeft de Agricultural Sciences and Veterinary Medicine University in Cluj-Napoca een winkel die vleesproducten, melk, zuivelproducten en eieren verkoopt, allemaal afkomstig van de boerderij van de universiteit,  waar studenten werken en leren. De boerderij heeft 11.000 kippen, meer dan 200 koeien en tientallen varkens.De boerderij biedt werk aan slechts 15 mensen en studenten voeren de rest van de activiteiten uit.
De universiteit lanceerde vorig jaar haar eigen merk voedingsproducten, genaamd Gourmeticus Academicum, zoals eerder in onze nieuwsbrief vermeld. Het is van plan om dit met het aanbod van probiotische sappen en een verscheidenheid aan zuivel- en kaasproducten te vergroten.
Een andere onderwijsinstelling die zijn eigen producten verkoopt, is de Agronomy University in Iaşi, in het noordoosten van Roemenië. De universiteit heeft een veeboerderij van 100 koeien, opgezet met behulp van EU-fondsen. Het verkoopt de melk in een melkdispenser op het terrein van de universiteit, wat een omzet oplevert van meer dan RON 10.000 (EUR 2.105) per maand. De automaat kan worden gevuld met 200 liter melk,  die elke dag om 12.00 uur wordt verkocht tegen een prijs van RON 2.5 (ongeveer EUR 0,50) per liter. “Het is geld dat dagelijks binnenkomt, dat we gebruiken om de kosten op de boerderij en met de werknemers te dekken,” vertelde professor Vasile.
Op zijn beurt opende de Agronomy and Veterinary Medicine University in Timişoara, in het westen van Roemenië, op 1 maart jl. een markt met producten van de boerderij: eieren, melk, kaasproducten, groenten en fruit. Kleine producenten in het gebied kunnen ook kraampjes op de markt huren voor RON 250 (EUR 52) per maand, het geld gaat naar het budget van de universiteit.

Save the date: Agronetwerkevent “Farming the future is our nature” op 3 juni in Utrecht

Op voornoemde datum staan alle landbouwattachés klaar in Nederland om met u in gesprek te gaan. Dit bijzondere evenement staat in het teken van het 100-jarige bestaan van het landbouwattachénetwerk en is bedoeld voor alle bedrijven en stakeholders in de agrarische sector die internationaal actief zijn. Van MKB-ers tot kennisinstellingen, corporates tot startups, internationale verkenners tot gevestigde (dochter)bedrijven in het buitenland.Dit unieke agronetwerkevent is een speciaal samenwerkingsverband van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Netherlands Enterprise Agency(RVO) en de Rabobank. Het vindt plaats op maandagmiddag 3 juni in het Spoorwegmuseum in Utrecht. Het programma bestaat uit een afwisselend palet van activiteiten.

Dit alles in het teken van Farming the Future is our Nature waarin urgente wereldvoedselvraagstukken en Nederlandse oplossingen centraal zullen staan. Samen met de landbouwraden, onder leiding van inspirerende en bekende sprekers, en begeleid door diverse experts van Rabobank maakt u een interactieve wereldreis langs korte dynamische sessies en debatten. Deze variëren van bijvoorbeeld een masterclass Kringlooplandbouw, lagerhuisdebat en inspiratielezing tot tasting lab, consortium challenge en pubquiz. Uiteraard krijgt u ook uitgebreid de gelegenheid om persoonlijk met de landbouwattaché van het land of de regio van uw interesse in gesprek te gaan. De matchmaking wordt afgesloten met een walking dinner.

Meer informatie over het programma volgt. Binnenkort wordt de registratie voor dit evenement geopend. Houd berichtgeving op de website https://www.agroberichtenbuitenland.nl en de DRN Nieuwsbrief in de gaten!

Roemeens handelstekort voedselsector biedt kansen

De netto voedselinvoer in Roemenië bedroeg meer dan EUR 1,6 mrd in januari 2018.Roemenië importeerde in de eerste 11 maanden van 2018 groente en fruit ter waarde van EUR 1,26 miljard, terwijl de waarde van de export in dit segment slechts EUR 213,9 miljoen bedroeg, volgens gegevens van het National Statistics Institute (INS). Dit resulteerde in een handelstekort van EUR 1,05 miljard in de periode.
De netto-uitvoer van granen was bijzonder sterk (EUR 1,45 miljard), maar de meeste andere categorieën rapporteerden een negatieve handelsbalans met het grootste tekort aan groenten en fruit. De waarde van de uitvoer van groenten en fruit daalde met 17% op jaarbasis, terwijl de invoer met 3,7% steeg.
Roemenië importeerde ook voor 461 miljoen EUR vlees in netto-termen  (import minus export), EUR 346 miljoen aan melk en eieren en EUR 237 miljoen aan vis.
De netto-invoer (handelstekort) van voedsel in de eerste 11 maanden van vorig jaar bedroeg een totaal van EUR 1,61 miljard, of 0,8% van het BBP van het jaar. Het algemene verschil in buitenlandse handel was echter veel groter: 13,4 miljard EUR. Op korte termijn liggen hier dus exportkansen voor de Nederlandse voedsel producenten, maar tegelijkertijd liggen er ook uitdagingen voor het Nederlandse onderwijs en bedrijfsleven om de dure importen terug te dringen door het land te ondersteunen bij de sectoren groenten. fruit, zuivel en veeteelt.

Energiesector

Mazarine Energy B.V.neemt consessies over van OMV Petrom

Nadat de Nederlandse onderneming Mazarine Energy – gevestigd in  Den Haag – via hun dochterbedrijf Mazarine Energy Romania SRl reeds in 2017 ,19 onshore olie- en gasvelden had overgenomen van OMV Petrom zijn daar thans 9 velden in het Noord-Oosten van Roemenië (Moldavisch Platform) aan toegevoegd. Onlangs heeft daar de Roemeense Raad voor Mededinging zijn goedkeuring aan verleend.
Partner bij Mazarine Engery is de Amerikaanse Carlyle Group  een van ’s werelds grootste internationale, particuliere private-equity-investeringsmaatschappijen.

De groep beheert meer dan 85 miljard dollar. Het bedrijf heeft circa 520 werknemers in twaalf landen.
Voormalig Shell-ingenieur Edward van Kersbergen richtte Mazarine Energy  na zijn verdiensten bij Shell op in 2013 en later is ook voormalig Shellbestuurder Jeroen van der Veer toegetreden tot Mazarine Energy. Het Oostenrijkse OMV bezit 51% van de aandelen van OMV Petrom.

Groeiende invloed Russische Federatie op Europese energiemarkt

Roemenië zou de op twee na grootste producent van aardgas in Europa kunnen worden vanwege de offshoregasprojecten in de Zwarte Zee, volgens Francois-Regis Mouton, directeur van EU-aangelegenheden bij de internationale vereniging van olie- en gasproducenten (IOGP).

Daarnaast beschikt Roemenië  als een van de weinige Europese landen over uraniumerts in haar bodem. De uranium dioxide is bestemd voor de kerncentrale in Cernadova. Deze centrale is de enige in de Europese Unie producent van uraniumdioxide die benodigd is voor de productie van nucleaire brandstof die een kerncentrale(afhankelijk van het type reactor) nodig heeft.

Echter met de buurlanden zoals Bulgarije, Servië, Hongarije, Republiek Moldova en Oekraïne is het slechter gesteld want deze landen zijn grotendeels afhankelijk van Russische gas. En het mag als algemeen bekend worden verondersteld dat de Russische Federatie het als politiek drukmiddel gebruikt. Ook het compromis over de Nordstream-2 heeft voor Duitsland en ook Nederland een grotere afhankelijkheid van de Russische Federatie bewerkstelligd.
Het was derhalve een doorn in het oog van de Russische Federatie dat Roemenië een pijplijn aanlegt met de Republiek Moldova en ook is gestart met de BRUA pijplijn(Bulgarije, Roemenië, Hongarije en Oostenrijk) die met Europese steun wordt aangelegd.
De strateeg Poetin heeft daar direct een antwoord op gevonden met de Turk Stream–2 die via Turkije de Europese markt bereikt, waarbij zij twee opties hebben hetzij via Griekenland en Italië, hetzij via Bulgarije,Servië, Hongarije en Baumgarten-hub in Oostenrijk. Gesprekken over deze optie vinden thans met de betreffende landen plaats. De Russische Federatie is daarbij vanzelfsprekend de overheersende partij, want na Duitsland is Turkije de grootste afnemer van het Russische aardgas. Daarnaast speelt de historische focus van Bulgarije en Servië op de Russische Federatie een (bij)rol.
Dus de BRUA pijplijn die al met de aanleg is begonnen, kan wellicht op losse schroeven komen te staan als de Europese Unie daarop geen passend antwoord kan geven. Het politieke drukmiddel van de energievoorziening speelt mede een rol bij de geopolitieke spanningen rondom de Zwarte Zee. Omdat het laatstgenoemde nog niet voldoende wordt onderkend en Roemenië ongewild als bruggenhoofd een rol speelt, heeft de Roemeense Minister Anton in het kader van het EU voorzitterschap het op de Europese Energieagenda geplaatst en heeft reeds een bespreking daarover met Dominique Ristori, directeur-generaal van TTE Energie(Raad Vervoer, Telecommunicatie en Energie)in Brussel plaatsgevonden. Het zal ons benieuwen in hoeverre de EU nu nog meer grip kan krijgen op de geschetste ontwikkelingen. Een (te?)late reactie want de Roemeense europarlementariër Ramona Mănescu(lid Raad van Advies DRN) waarschuwde al in 2017 voor voornoemde ontwikkelingen in relatie tot de BRUA pijplijn.

Sector kledingindustrie

Meer en meer sluitingen van textielfabrieken in Roemenië

Helaas moest een paar maanden geleden het Amerikaans lingeriebedrijf HanesBrands dat 2 productie-eenheden in Curtici(district Arad) County, na meer dan 18 jaren zijn deuren sluiten. De reden? Dalende productie, loongroei en arbeidstekorten hebben het concurrentievermogen verminderd.

Vorige week moest, Rieker, een Zwitserse producent van schoenen aanwezig op de Roemeense markt sinds 1998 in Lugoj, zijn fabriek sluiten en hun 700 medewerkers ontslaan.De genoemde redenen zijn onder andere volgens Rieker ook gebrek aan geschoolde arbeidskrachten, daling van de productiviteit en de stijgende kosten van nutsvoorzieningen.
Ook zijn in het distrct Teleorman twee sluitingen van textielfabrieken aangekondigd en dat zijn SC Time International Trading LLC met fabrieken in Alexandrië en Zimnicea en SC Nelia Fine Stay SRL in Turnu Magurele die de helft van zijn medewerkers moet ontslaan.
Al In 2017, toen de regering besloot het bruto minimumloon te verhogen van 1.250 lei in 1450, verscheen voor het eerst minder wenselijke effecten voor het eerst in de textielindustrie. De Roemeense  marktleider, Alison Hayes, die op dat moment met een omzet had van meer dan 70 miljoen euro per jaar en een export van meer dan 8,7 miljoen eenheden kende, kondigde aan dat men zijn fabriek in Urziceni sluit.
Op dit moment is de schade nog te overzien in deze sector, maar een trek van de internationale merken naar landen waarbij de arbeidskosten nog lager zijn, zal niet uitblijven.

Zorgsector

Focus op kansen in de Roemeense zorgsector

Onlangs heeft The Enterprise Company(RVO) in samenspraak met de  Nederlandse ambassade in Boekarest de Roemeense zorgsector voor het voetlicht gebracht. Volkomen onterecht heeft deze sector (nog) nauwelijks aandacht van het bedrijfsleven gehad als het gaat om de internationale dimensie van het zaken doen.
Immers Roemenië is een van de grootste markten in Centraal-en Oost-Europa en kent een zeer snelgroeiende economie. Het land telt bijna 20 miljoen inwoners en heeft in vergelijking met andere EU lidstaten een relatief lage levensverwachting. Dit biedt kansen voor ondernemingen in de gezondheidssector.

De lagere levensverwachting heeft verschillende oorzaken, waaronder de matige kwaliteit van de (publieke) gezondheidszorg. In dit kader is een marktstudie door Export Market Research uit Utrecht uitgebracht waaruit onder andere blijkt dat de bevolking wordt steeds welvarender en de aandacht voor gezondheid neemt toe. Daarnaast zorgt een stijgende welvaart ook voor financiële ruimte om relatief dure medische zorg en hulpmiddelen aan te schaffen.

Indien u de marktstudie wilt raadplegen, klik dan hier

Retailsector

Groei van de Roemeense detailhandel vertraagt

De detailhandelsverkopen in Roemenië, uitgedrukt in vergelijkbare prijzen, stegen in 2018 met 5,5% ten opzichte van 2017, gedreven door de hogere inkomens van huishoudens en door banken die een overvloedige kredietverlening aan consumenten nastreven. De uitbreiding van de moderne winkelketens ondersteunde ook de consumptie: het aantal moderne verkooppunten steeg jaar op jaar met 16% tot 2.600 in 2018, tegenover slechts 450 in 2008 toen de recessie het land trof.

De jaarlijkse groei was echter de helft vergeleken met die in 2017 (10,8%), blijkt uit gegevens van het National Statistics Institute (INS). De stijgende rentetarieven en zorgen met betrekking tot de algemene economische omstandigheden hebben het consumentenvertrouwen gedrukt, met name tegen het einde van het jaar, waardoor de groei van de detailverkoop werd getemperd, zowel in vergelijking met de voorgaande jaren als vergeleken met de fundamentals. De vooruitzichten blijven fragiel en kwetsbaar voor matige wisselkoers- en fiscale stimuleringscorrecties.
De detailhandelsomzet neemt toe, alsmede de groei van het gezinsinkomen in 2018.
De groei van de detailhandelsverkopen in 2018 was voornamelijk te danken aan hogere lonen (+ 8% in reële termen, voor januari-november) en hogere werkgelegenheid (+ 1,8% opnieuw voor januari-november), evenals meer overvloedige consumentenleningen. In feite zijn zowel het totale nettoloon als het volume aan consumentenleningen gestegen met reële cijfers met dubbele cijfers, waardoor de stijging van de verkoop met 5,5% eerder bescheiden lijkt.
De grootste winkelketen Kaufland in Roemenië verhoogt de salarissen en voordelen van werknemers
Lokale banken hebben RON 36 miljard (+ 12,6% op jaarbasis) nieuwe leningen aan huishoudens verstrekt, waarvan RON 22 miljard (+ 18,9% op jaarbasis) consumentenleningen waren. Het volume aan nieuwe consumptieve kredieten is het equivalent van het geaggregeerde nettoloon verdiend in 1,7 maanden.
De bovengemiddelde stijging van de lonen bij de hoogverdienende werknemers (minder geneigd om het verbruik te verhogen maar eerder te sparen) zou dit verschil in principe kunnen verklaren, maar een dergelijk scenario is hoogst onwaarschijnlijk, omdat de opstuwende kracht achter de betere inkomsten het wettelijk minimumloon blijft, verdiend door meer dan een derde van de werknemers in het land. De vertraging wordt eerder verklaard door een verslechterd consumentenvertrouwen.

De detailhandelsverkopen zijn in het vierde kwartaal in een stroomversnelling gekomen, maar de vooruitzichten blijven fragiel
Beide groeifactoren, de reële lonen en de consumentenleningen, hebben in het laatste kwartaal van 2018 (Q4) een impuls gekregen, wat heeft geleid tot een versnelling van de detailhandelsverkopen tot een jaar-op-jaarvoordeel van 5,9% in het kwartaal, van 3,9% op jaarbasis  in Q3. Het volume nieuwe consumentenleningen steeg in het vierde kwartaal met meer dan 35% ten opzichte van RON 5,45 miljard, waardoor de totale inflatie van ongeveer 3% daalde. De netto lonen stegen in reële termen met meer dan 9% in oktober en november, versnellend van een gemiddelde vooruitgang van 7,8% in het derde kwartaal.
De vooruitzichten blijven volatiel, afhankelijk van zowel interne als externe relevante risico’s. Een verdere stijging van de rentevoeten en verzwakking van de valuta zou het besteedbare inkomen van huishoudens en bovendien het vertrouwen van de consument drukken. Strengere kredietverleningsregels werden van kracht, aanvullende belastingen zorgden voor angst bij banken en de nationale valuta vertoont al tekenen van verzwakking. Aan de positieve kant steeg het wettelijke minimumloon echter weer in januari, de arbeidsmarkt blijft krap en ondersteunt zo de verdere stijging van de lonen in de particuliere sector (parallel met investeringen in technologie) en de winkelketens blijven optimistisch met nog eens 350 afzetmogelijkheden gepland voor opening dit jaar.
Roemeense detailhandelsverkopen 60% boven het laagste niveau na de recessie
De groei van de detailhandelsomzet nam in 2018 duidelijk af van de dubbele cijfers in 2016-2017, maar bleef in absolute termen op een robuust niveau. Dientengevolge, was het detailhandelsverkoopvolume één derde boven pre-crisis piekniveauslag in 2008 en zo veel zoals 60% boven het laagste post-crisisniveau in 2011. Zelfs de voedselverkoop, die typisch minder elastisch aan huishoudeninkomens is, steeg met 66% in 2018 vergeleken met 2011, in lijn met de substantiële 61% stijging van de reële lonen in combinatie met de 18% stijging van de werkgelegenheid in dezelfde periode. De verkoop van non-foodproducten steeg sinds 2011 met 69%, terwijl de verkoop van autobrandstoffen een ondergemiddelde groei van 39% noteerde.
In de afgelopen 10 jaar bedroeg de gemiddelde jaarlijkse groei 2,9% per jaar. De verkoop van non-foodproducten steeg met 3,8% p.a., sneller dan de verkoop van voedingsmiddelen (+ 3,0% p.a.), terwijl de verkoop van autobrandstoffen slechts 1,3% p.a. bedroeg. (of 13,4% in totaal), wat verrassend was gezien de enorme toename van het aantal auto’s dat in het bezit was van huishoudens.

Economische ontwikkelingen

ING geeft economische vooruitzichten voor 2019 in Roemenië aan

De ING heeft medio februari zijn Economic Outlook Romania 2019 gepresenteerd. Het heldere overzicht met beknopte  toelichting geeft de richting voor dit jaar aan.

Het is opgesteld door Valentin Tataru, economist van ING Romania met de veelzeggende titel Slower cruising speed.Tal van macro-economische ontwikkelingen passeren de revue, alsmede korte samenvattingen die de soms uiteenlopende ontwikkelingen verduidelijken.
Uit de vele grafieken onderstaand een voorbeeld over de periode van 2010 tot met 2017 met het kort maar krachtige commentaar dat het dit jaar een tandje minder zal gaan, wat overigens redelijk overeenkomt met het beeld in de andere EU lidstaten.

Het volledige rapport kunt u hier inzien.

Politieke ontwikkelingen

Roemeense premier Viorica Dancila hekelt desinformatie en dubbele standaard

De Roemeense  premier is in Brussel ten strijde getrokken ten opzichte van het fakenieuws over haar land waarop de  besluitvorming in de EU gremia sterk wordt beinvloedt. Zij betreurt deze desinformatie en met name over de justitiële hervormingen, want juist de Roemeense Minister van Jusitie Tudorel Toader past deze aan de Europese wetgeving die al in vele EU lidstaten is ingevoerd.
Later in het weekblad Politico Europe bekritiseerde zij een aantal West-Europese regeringsleiders die naar haar mening dubbele standaarden hanteren als het bijvoorbeeld gaat over het containerbegrip corruptie en de handhaving bij demontraties tegen de overheid. “Ik zag wat er gebeurde met de gele hesjes in Frankrijk,” zei ze, verwijzend naar de massale straatprotesten tegen het beleid van de Franse president Emmanuel Macron, wat ook resulteerde in geweld. “Niemand had enige reactie. Het is een dubbele standaard. Ik heb niemand gezien die naar het Europees Parlement kwam en zei: “We willen een resolutie over Frankrijk.”
Dancila zei ook dat het oneerlijk is dat haar land en Bulgarije de enige zijn die het onderwerp zijn van anticorruptiemonitoring via een jaarlijks rapport van de Europese Commissie.
“Er wordt gezegd dat het Coöperatie- en Verificatie Mechanisme (CVM) bedoeld is om Roemenië en Bulgarije te helpen,” zei Dancila. “Het spreekt over corruptie. Ik heb heel grote daden van corruptie ook in Nederland gezien, ik zag ze eveneens in Frankrijk ik zag ze ook in Duitsland. Niemand heeft ooit om de introductie van een dergelijk mechanisme voor of door deze landen gevraagd. “Waarvan acte.
Hoor en wederhoor is nuttig voor een evenwichtige beeldvorming zouden wij willen zeggen.

Dringende oproep Raad van Europa aan Nederland inzake corruptie

Onlangs kopte De Telegraaf “Teveel ruimte voor corruptie in Nederland” en verwees daarbij naar het Greco Report dat op 22 februari jl. werd gepubliceerd.
Greco maakt als organisatie onderdeel uit van Raad van Europa die toeziet op de strijd van corruptie en handhaving van de integriteit van de overheden in de aangesloten lidstaten. Hoewel zij officieel geen deel uitmaken van de Europese Unie zijn hun bevindingen wel maatgevend voor besluiten binnen de Raad van Europa(Straatsburg) en de Europese Unie(Brussel).
In het rapport wordt onder andere aangegeven dat  Nederland meer maatregelen moet treffen om corruptie te voorkomen bij bewindslieden, hun politiek adviseurs, politiemensen en marechaussees. Het anticorruptieorgaan GRECO van de Raad van Europa geeft in het rapport een reeks aanbevelingen om de integriteit van de uitvoerende macht en van de sterke arm te versterken.Een nieuwe gedragscode is nodig, vindt GRECO, en daar zou de premier mooi op toe kunnen zien.Het komt in Nederland vooral op leden van het kabinet zelf aan om integer hun werk te doen, constateert GRECO. Al moeten ze natuurlijk wel het vertrouwen van hun collega’s en vooral van het parlement behouden. Vertrouwen is misschien goed, maar controle is beter, vindt de corruptiewaakhond.

Politici
Ook een politiek assistent, de rechterhand en vooral verbindingsofficier van de minister of staatssecretaris, moeten volgens het anticorruptieorgaan die gedragscode volgen. Politiek assistenten zouden een bedenkelijke dubbelrol hebben, als ambtenaren die zich ook en vooral in het politieke spel mengen. De gedragscode moet duidelijk maken wat overtreders boven het hoofd hangt.De code moet bewindslieden en hun politiek assistenten verder verplichten het onmiddellijk te melden als ze op een belangenconflict stuiten. Bovendien moeten ze niet alleen bij hun aantreden, maar ook nadien om de zoveel tijd openbaar maken welke bezittingen en belangen ze hebben. Ook moeten hun contacten met lobbyisten aan regels worden gebonden en openbaar gemaakt.

Politie
Bij de politie staat integriteit hoog in het vaandel, constateert GRECO. Toch kregen informatielekken en banden met de georganiseerde misdaad veel aandacht. GRECO beveelt aan de bestaande gedragscode en trainingen te verbeteren. Medewerkers op gevoelige posten zouden hun financiële belangen moeten opgeven en politiemensen zouden verplicht moeten worden corruptie en omkoping van collega’s te rapporteren. Verder moet meer worden gedaan om vertrouwelijke informatie in politiesystemen beter te beveiligen.

FNV onderzoek
Onafhankelijk van het onderzoek van Greco heeft de vakbond FNV Overheid in 2018 een peiling uitgevoerd onder 1400 van haar leden uit deze sector en daaruit kwam onder andere naar voor voren dat sjoemelende directeuren hun ambtenaren intimideren. Het zijn soms kleine handelingen zoals een andere datum op een besluit zetten, maar daarmee zijn soms grote bedragen gemoeid, zoals bij een opzettelijke foute aanbesteding. Ook is vakbonden opgedragen strafbare feiten te verzwijgen of data te manipuleren, terwijl ze onder de naam van een collega inlogden in het computersteem. Bijna de helft van de meldingen over integriteitskwesties zijn afkomstig van de Ministeries van Binnenlandse Zaken en het Ministerie van Jusitie en Veilgheid

Indien u kennis wilt nemen het gehele rapport van Greco klik dan hier
Bronnen: Greco, De Telegraaf en FNV

Bijzonder bericht

Ondernemersreis naar Bulgarije en Roemenië

Van 14 tot en met 19 april organiseert VNO-NCW en NL in Business een ondernemersreis c.q. handelsmissie naar Bulgarije en Roemenië.

Deze missie is niet sectoraal gericht, dus staat open voor alle sectoren van het Nederlands bedrijfsleven. Een keuze voor beide landen of één van beide landen is mogelijk.

De missieleider is Hans de Boer, voorzitter van het VNO-NCW.

 De kosten voor deze missie zijn:

• De reis-en verblijfskosten komen voor eigen rekeningvan de ondernemer.
• Per stad betaalt u standaard €600 voor de matchmaking (op basis van vier matches).
• Mocht u meegaan naar zowel Bulgarije als Roemenië dan betaalt u €1200.

Als u meer matches bij de matchmaking wilt, is de meerprijs €150 per match. Let wel: de inschrijving sluit op 15 maart 2019.

Voor het programma en aanmelding verwijzen wij u naar: https://nlinbusiness.com/evenementen/ondernemersreis-bulgarije-roemenie/

De nieuwsbrief van het Dutch Romanian Network wordt met grote zorgvuldigheid samengesteld. Voor een mogelijke onjuistheid en/of onvolledigheid van de hierin verstrekte informatie kan het Dutch Romanian Network geen aansprakelijkheid aanvaarden, evenmin kunnen aan de inhoud van de nieuwsbrief rechten worden ontleend. De artikelen geven niet noodzakelijkerwijs de mening van het bestuur weer.