Page 29 - ROEMENIE MAGAZINE Zomer / Herfst 2016
P. 29
Muziekcultuur
chzelf vergeten! Roemeense muziek, overgedragen van vader op zoon
binnen de clans. Het is moeilijk de nuanceverschillen
Traditionale) werd echter bij de opkomst van de taraf in deze muziek met woorden te beschrijven en
in toenemende mate uitgevoerd door zigeuners. daarmee de lading te dekken.
Lăutari zijn als muzikanten losjes in groepen Het communistische regime trachtte, met succes, de
georganiseerd. Zo'n groep wordt een taraf genoemd. Roemeense volksmuziek te propaganderen en deed
Een taraf bestaat vaak grotendeels uit mannen van een dit op een wijze die totaal niets met de authentieke
familie. Er zijn weliswaar vrouwelijke Lăutari, meestal en geniale oorspronkelijke muziek van doen heeft. Ze
vocalisten, maar zij worden in aantal ruimschoots maakten voor die tijd mooie beelden met volksdans
overtroffen door de mannen. Elke taraf wordt geleid groepen begeleidt door muziek, die nog maar
door een primaș, de primaire solist. Mogelijk heeft een schaduw waren van de oorspronkelijke kracht
deze opkomst zelfs conserverend gewerkt voor de van de werkelijke volksmuziek. Zelfs tot op de dag
traditionele plattelandsmuziek. Aan de andere kant van vandaag wordt aangenomen dat dit door het
wordt Musica Lăutarească niet alleen door zigeuners communisme verbreidde en de naar hun ideeën
uitgevoerd. aangepaste volksmuziek echt traditioneel is. Zelfs de
De spanning tussen de traditionele Roemeen en Roemenen zelf zijn hun eigen muziek vergeten en
de zigeuner komt naar boven in een wat negatieve denken dat dit het is.
uitspraak van de nationaal bekende traditionele Rond de jaren 90 ontstond de zender Etno, waar-
zanger Grigore Leşe: "De man van het platteland bij men traditionele nummers, vaak begeleidt
zingt om zijn emotie uit te drukken, de Lăutar doet het door synthesizers, ten gehore brengt. Speciale
slechts voor het geld." themazenders werden hiervoor door de televisie
We mogen de muziek van de Lăutari zeker niet geïnitieerd. Dit in tegenstelling tot de folklore muziek
verwarren met de zigeuner muziek. Hoewel het, waar traditionele uitvoering en klederdracht de basis
oppervlakkig gezien, gelijkenissen vertoont zijn er vormen. Etno en folklore zijn beide onderdeel van de
zeker ook verschillen. Het betreft hier de authentieke 'Musică Populare'. Ze zouden kunnen worden gezien
als een moderne vercommercialiseerde interpretatie
van de oorspronkelijke 'Musica Traditionale' zoals die
in de dorpen voorkwam.
De oorsprong van de Musică Populare is te vinden in de
communistische periode. De bureaucratisering van de
traditionele folkloristische volksmuziek leidde tot een
nieuw soort "folklorisme" ter meerdere eer en glorie
van het systeem. De groots opgezette televisieshow
Cîntarea României (de zang van Roemenië) was een
massa spektakel met grote nadruk op regionale
folklore en kleding. De televisieshow Tezaur Folcloric
(folkloristische schatkist) legde de nadruk op perfecte
professionele optredens, glamour en authenticiteit
van de artiesten. Dit programma is na de val van het
communisme in 2015 nog steeds zeer populair op
de TVR (Roemeense Staats Televisie). In tegenstelling
tot het meer "elitaire" Tezaur Folcloric ontstonden na
1989 ook zenders waar glamour belangrijker was dan
perfecte uitvoering. Zo vindt men op de zenders Etno
en Favorit moderne, vaak in hoog tempo uitgevoerde,
interpretaties van folkloristische muziek. Bijhorende
traditionele kleding en instrumenten worden aange-
past aan de moderne tijd.
LĂUTARI DE CLEJANI
In 1986 reisde de Zwitserse etnomusicoloog Laurent
Aubert naar Clejani, een dorpje met 3000 inwoners 40
km ten zuiden van Boekarest. Hij nam contact op met
zijn collega, de etnomusicologe Speranţa Radulescu,
Roemenië Magazine 29
