Page 11 - ROEMENIE MAGAZINE WINTER 2014
P. 11
Geschiedenis
in de buurstaten, zelfs in Bulgarije.’ Van Rappard noemde hem Officieel bleef de Roemeense buitenlandse politiek dezelfde,
een charmeur en stelde vast dat ‘Titulescu’s doen en laten maar de accenten verschoven wel. Op 27 februari 1937
immer in het nauwste verband staan met Titulescu’s belang’. stuurde Van Rappard het volgende bericht: ‘Roemenië heeft
De gezant lette goed op of Titulescu nog wel in de gunst een buitenlandsch steunpunt noodig, vooral zoolang het
stond bij koning Carol. Dat kon zo maar veranderen. Titulescu zich nog niet sterk en geconsolideerd genoeg voelt om een
maakte eens de opmerking tegen Van Rappard dat Frankrijk onafhankelijkheidspolitiek te voeren à la Nederland (10 mei
zonder koning een bevoorrecht land was. De kroon op het 1940 bewees het tegendeel !).’
werk van Titulescu was de hervatting van de diplomatieke 1937 ging redelijk rustig voorbij , maar in 1938 ging Hitler
betrekkingen in juni 1934 met Rusland. Met een speciale trein weer voortvarend te werk: maart 1938 vond de Anschluss van
keerde Titulescu triomfantelijk terug uit Genève, de zetel Oostenrijk bij Duitsland plaats. De Volkenbond ‘aan wiens
van de Volkenbond. De Russische minister van Buitenlandse nut nog slechts door weinigen wordt geloofd’, volgens de
Zaken, Litwinov (ook aanwezig in Genève) had gehamerd gezant, speelde geen rol meer. Vervolgens begon Hitler te
op de vredelievende bedoelingen van Rusland. ‘Rusland stoken onder de Sudetenduitsers, die in de grensstreken van
heeft gebroken met een verleden van militaire veroveringen, Tsjecho-Slowakije woonden. Hitler was een meester in het
van roverijen, van annexatie en is al zestien jaren oprecht opvoeren van de spanning. In tegenstelling tot Oostenrijk, dat
vredelievend.” aldus Litwinov. Van Rappard constateerde alleen stond, had Tsjecho-Slowakije verdragen met Frankrijk,
nuchter: ‘Men stelt zich gouden bergen voor van het herstel Rusland en Roemenië. Carol wilde buiten het conflict blijven.
van de economische betrekkingen met Rusland. Dat gebeurde In een gesprek dat de nieuwe Nederlandse gezant, Van Hoorn,
in het verleden niet, maar niemand trekt eenige leering uit had met Gafencu, de opvolger van Titulescu, verklaarde
de geschiedenis’. De publieke opinie in Roemenië bleef zeer de minister dat Roemenië alleen bij een Hongaarse aanval
wantrouwend ten aanzien van de Russische bedoelingen. verplicht was Tsjecho-Slowakije te helpen. Bij het beruchte
Inmiddels was in januari 1933 Hitler rijkskanselier geworden. verdrag van München, eind september 1938, kreeg Hitler zijn
Hij zou de internationale verhoudingen stevig in beroering zin en lieten Engeland en Frankrijk Tsjecho-Slowakije in de
brengen. In 1935 kondigde Hitler de Duitse herbewapening steek. Rusland had geen zin alleen de kastanjes uit het vuur te
af, een duidelijke schending van het verdrag van Versailles. halen, bovendien was een doortocht door Roemenië hoogst
Toen Goering in 1935 Hongarije en Bulgarije bezocht, werd dat onzeker.
bezoek in Roemenië met argusogen gevolgd. In 1936 vond Carol bleef hopen op een krachtiger optreden van Engeland
de militaire herbezetting van het Rijnland plaats door Duitse en Frankrijk. Zijn bezoeken aan die landen in november 1938
troepen, weer een grove schending van Versailles. Frankrijk leverden niets op.
en Engeland reageerden halfslachtig en lieten Hitler verder Intussen nam de economische druk van Duitsland op
zijn gang gaan. De minister-president Tătărescu was minder Roemenië toe. Voor een Blitzkrieg, die Hitler wilde voeren, was
pro-Frans dan Titulescu en ergerde zich net als Carol aan met name de gegarandeerde aanvoer van olie een absolute
het solistische optreden van Titulescu. Inmiddels groeiden noodzaak.
de economische betrekkingen met Duitsland voorspoedig: Op 23 maart 1939 werd een economisch verdrag tussen
Hitler had behoefte aan olie en graan. Duitsland en Roemenië gesloten. Duitsland was verzekerd
Van Rappard: ‘Met angst, gepaard gaande aan bewondering van olie en graan, wel voor prijzen boven de wereldmarkt.
wordt het huidige Duitsland gadegeslagen, bewondering voor Carol bleef geen andere politiek over dan het voeren van
discipline en opoffering. De strijd tegen corruptie en tegen een neutraliteitspolitiek, een politiek van balanceren en
den boeman van het Russisch-Joodsche communistische afwachten. Het volgende slachtoffer van Hitler was Polen.
gevaar vindt inspiratie bij het Duitschland van Hitler’. Hitler voerde de eisen en daardoor de spanning in de
De positie van Titulescu verzwakte. Van Rappard: ‘Titulescu, zomer van 1939 op. Nu kwamen Engeland en Frankrijk
de intimus van zoovele linksche staatslieden (Frankrijk had wel in actie en garandeerden, weliswaar met tegenzin, de
in deze periode een socialistische regering) in Europa en Poolse grenzen, maar in Roemenië zag men ook wel dat zo’n
diep doordrongen van de macht van Engeland, maar om garantie concreet niets betekende: hoe moesten Engeland
Roemenië goed te dienen heeft hij het respect van Italië en en Frankrijk die garantie waarmaken? Als donderslag bij
Duitschland noodig.’ Deze landen moesten niets van Titulescu heldere hemel werd op 23 augustus het niet-aanvalsverdrag
hebben en de gezant vroeg zich af of Titulescu minister kon tussen de twee aartsrivalen, Duitsland en Rusland, bekend.
blijven. Rusland had inmiddels verdragen met Frankrijk en Het kwam de beide landen goed uit: Duitsland kon nu eerst
Tsjecho-Slowakije gesloten, duidelijk tegen Duitsland gericht. met Frankrijk afrekenen en Rusland kon zo Frankrijk de
Bij eventuele Russische hulp aan Tsjecho-Slowakije bij een klappen laten opvangen. Stalin verwachtte een langdurige
Duitse aanval op dat land, konden Russische troepen alleen loopgravenoorlog zoals in de Eerste Wereldoorlog.
via Roemenië dat land bereiken (Polen was fel anti Russisch!). Vanaf het begin circuleerden er geruchten dat er ook een
Zo’n doorgang was gezien Roemeense ervaringen uit het geheime bijlage bij het verdrag tussen Duitsland en Rusland
verleden in Roemenië uitermate impopulair. was gesloten, waarin zij de ‘buit’ (in dit geval Polen, maar
Titulescu spande zich in voor een verdrag met Rusland en wellicht ook andere landen) verdeelden. Op 1 september
geloofde dat Rusland zijn aanspraken op Bessarabië had 1939 viel Duitsland Polen aan, waarop Engeland en Frankrijk
opgegeven. Carol en Tătărescu waren jaloers op Titulescu, met tegenzin Duitsland de oorlog verklaarden. In de loop
die heel veel in het buitenland verbleef en niet meer van de van september viel ook Rusland Polen binnen en werd
stemming in Roemenië op de hoogte was. Op 31 augustus 1936 Polen tussen Duitsland en Rusland verdeeld. Roemenië bleef
werd Titulescu ontslagen. Rusland brak de onderhandelingen neutraal. Hoe zouden Hitler en Stalin verder gaan?
over een eventuele doortocht af.
Roemenië Magazine 11
in de buurstaten, zelfs in Bulgarije.’ Van Rappard noemde hem Officieel bleef de Roemeense buitenlandse politiek dezelfde,
een charmeur en stelde vast dat ‘Titulescu’s doen en laten maar de accenten verschoven wel. Op 27 februari 1937
immer in het nauwste verband staan met Titulescu’s belang’. stuurde Van Rappard het volgende bericht: ‘Roemenië heeft
De gezant lette goed op of Titulescu nog wel in de gunst een buitenlandsch steunpunt noodig, vooral zoolang het
stond bij koning Carol. Dat kon zo maar veranderen. Titulescu zich nog niet sterk en geconsolideerd genoeg voelt om een
maakte eens de opmerking tegen Van Rappard dat Frankrijk onafhankelijkheidspolitiek te voeren à la Nederland (10 mei
zonder koning een bevoorrecht land was. De kroon op het 1940 bewees het tegendeel !).’
werk van Titulescu was de hervatting van de diplomatieke 1937 ging redelijk rustig voorbij , maar in 1938 ging Hitler
betrekkingen in juni 1934 met Rusland. Met een speciale trein weer voortvarend te werk: maart 1938 vond de Anschluss van
keerde Titulescu triomfantelijk terug uit Genève, de zetel Oostenrijk bij Duitsland plaats. De Volkenbond ‘aan wiens
van de Volkenbond. De Russische minister van Buitenlandse nut nog slechts door weinigen wordt geloofd’, volgens de
Zaken, Litwinov (ook aanwezig in Genève) had gehamerd gezant, speelde geen rol meer. Vervolgens begon Hitler te
op de vredelievende bedoelingen van Rusland. ‘Rusland stoken onder de Sudetenduitsers, die in de grensstreken van
heeft gebroken met een verleden van militaire veroveringen, Tsjecho-Slowakije woonden. Hitler was een meester in het
van roverijen, van annexatie en is al zestien jaren oprecht opvoeren van de spanning. In tegenstelling tot Oostenrijk, dat
vredelievend.” aldus Litwinov. Van Rappard constateerde alleen stond, had Tsjecho-Slowakije verdragen met Frankrijk,
nuchter: ‘Men stelt zich gouden bergen voor van het herstel Rusland en Roemenië. Carol wilde buiten het conflict blijven.
van de economische betrekkingen met Rusland. Dat gebeurde In een gesprek dat de nieuwe Nederlandse gezant, Van Hoorn,
in het verleden niet, maar niemand trekt eenige leering uit had met Gafencu, de opvolger van Titulescu, verklaarde
de geschiedenis’. De publieke opinie in Roemenië bleef zeer de minister dat Roemenië alleen bij een Hongaarse aanval
wantrouwend ten aanzien van de Russische bedoelingen. verplicht was Tsjecho-Slowakije te helpen. Bij het beruchte
Inmiddels was in januari 1933 Hitler rijkskanselier geworden. verdrag van München, eind september 1938, kreeg Hitler zijn
Hij zou de internationale verhoudingen stevig in beroering zin en lieten Engeland en Frankrijk Tsjecho-Slowakije in de
brengen. In 1935 kondigde Hitler de Duitse herbewapening steek. Rusland had geen zin alleen de kastanjes uit het vuur te
af, een duidelijke schending van het verdrag van Versailles. halen, bovendien was een doortocht door Roemenië hoogst
Toen Goering in 1935 Hongarije en Bulgarije bezocht, werd dat onzeker.
bezoek in Roemenië met argusogen gevolgd. In 1936 vond Carol bleef hopen op een krachtiger optreden van Engeland
de militaire herbezetting van het Rijnland plaats door Duitse en Frankrijk. Zijn bezoeken aan die landen in november 1938
troepen, weer een grove schending van Versailles. Frankrijk leverden niets op.
en Engeland reageerden halfslachtig en lieten Hitler verder Intussen nam de economische druk van Duitsland op
zijn gang gaan. De minister-president Tătărescu was minder Roemenië toe. Voor een Blitzkrieg, die Hitler wilde voeren, was
pro-Frans dan Titulescu en ergerde zich net als Carol aan met name de gegarandeerde aanvoer van olie een absolute
het solistische optreden van Titulescu. Inmiddels groeiden noodzaak.
de economische betrekkingen met Duitsland voorspoedig: Op 23 maart 1939 werd een economisch verdrag tussen
Hitler had behoefte aan olie en graan. Duitsland en Roemenië gesloten. Duitsland was verzekerd
Van Rappard: ‘Met angst, gepaard gaande aan bewondering van olie en graan, wel voor prijzen boven de wereldmarkt.
wordt het huidige Duitsland gadegeslagen, bewondering voor Carol bleef geen andere politiek over dan het voeren van
discipline en opoffering. De strijd tegen corruptie en tegen een neutraliteitspolitiek, een politiek van balanceren en
den boeman van het Russisch-Joodsche communistische afwachten. Het volgende slachtoffer van Hitler was Polen.
gevaar vindt inspiratie bij het Duitschland van Hitler’. Hitler voerde de eisen en daardoor de spanning in de
De positie van Titulescu verzwakte. Van Rappard: ‘Titulescu, zomer van 1939 op. Nu kwamen Engeland en Frankrijk
de intimus van zoovele linksche staatslieden (Frankrijk had wel in actie en garandeerden, weliswaar met tegenzin, de
in deze periode een socialistische regering) in Europa en Poolse grenzen, maar in Roemenië zag men ook wel dat zo’n
diep doordrongen van de macht van Engeland, maar om garantie concreet niets betekende: hoe moesten Engeland
Roemenië goed te dienen heeft hij het respect van Italië en en Frankrijk die garantie waarmaken? Als donderslag bij
Duitschland noodig.’ Deze landen moesten niets van Titulescu heldere hemel werd op 23 augustus het niet-aanvalsverdrag
hebben en de gezant vroeg zich af of Titulescu minister kon tussen de twee aartsrivalen, Duitsland en Rusland, bekend.
blijven. Rusland had inmiddels verdragen met Frankrijk en Het kwam de beide landen goed uit: Duitsland kon nu eerst
Tsjecho-Slowakije gesloten, duidelijk tegen Duitsland gericht. met Frankrijk afrekenen en Rusland kon zo Frankrijk de
Bij eventuele Russische hulp aan Tsjecho-Slowakije bij een klappen laten opvangen. Stalin verwachtte een langdurige
Duitse aanval op dat land, konden Russische troepen alleen loopgravenoorlog zoals in de Eerste Wereldoorlog.
via Roemenië dat land bereiken (Polen was fel anti Russisch!). Vanaf het begin circuleerden er geruchten dat er ook een
Zo’n doorgang was gezien Roemeense ervaringen uit het geheime bijlage bij het verdrag tussen Duitsland en Rusland
verleden in Roemenië uitermate impopulair. was gesloten, waarin zij de ‘buit’ (in dit geval Polen, maar
Titulescu spande zich in voor een verdrag met Rusland en wellicht ook andere landen) verdeelden. Op 1 september
geloofde dat Rusland zijn aanspraken op Bessarabië had 1939 viel Duitsland Polen aan, waarop Engeland en Frankrijk
opgegeven. Carol en Tătărescu waren jaloers op Titulescu, met tegenzin Duitsland de oorlog verklaarden. In de loop
die heel veel in het buitenland verbleef en niet meer van de van september viel ook Rusland Polen binnen en werd
stemming in Roemenië op de hoogte was. Op 31 augustus 1936 Polen tussen Duitsland en Rusland verdeeld. Roemenië bleef
werd Titulescu ontslagen. Rusland brak de onderhandelingen neutraal. Hoe zouden Hitler en Stalin verder gaan?
over een eventuele doortocht af.
Roemenië Magazine 11
