Page 31 - ROEMENIE MAGAZINE LENTE 2016
P. 31
KMunuszti&ekCcultuur
bovenaan staan. Toch past een zou het orkest 37 jaar niet meer FILOSOOF BINNEN DE MUZIEK
bijzonder gecreëerde plaats beter dirigeren. Toen na 37 jaar van
voor hem. Hij paste nooit in een halsstarrig weigeren de maestro in Vooral door zijn op Zen gebaseerde
lade naast collega’s als von Karajan, 1992 moeizaam instemde tot een levensopvatting en door zijn afkeer
Karl Böhm of Claudio Abbado. Of eenmalig optreden met het orkest, van het in zijn ogen te vluchtige en te
het publiek en musici het met hem rukte zelfs de Duitse president commerciële muzikale bedrijf, had
eens waren of niet, hij creëerde al von Weizsäcker uit om hem voor Celibidache in de laatste decennia
zijn uitvoeringen tot een unieke en aanvang van het concert voor de van zijn leven een cultstatus onder
intense transcendente beleving. camera te bewieroken. muziekliefhebbers verworven.
Celibidache werd geboren in 1912 In 1979 werd Celi (zijn bijnaam)
in Iași en studeerde filosofie en dirigent van de Münchner Phil- Celibidache’s afkeer van geluids-
wiskunde aan de universiteit van harmoniker. Hij maakte dit orkest tot opnamen kwam voort uit zijn
Bucharest. In 1936 vertrok hij naar een ensemble van het allerhoogste opvatting dat het beleven van
Berlijn waar hij ook zijn muzikale niveau. Celibidache maakte in zijn muziek een transcendente ervaring
studies afrondde bij o.a. Fritz Stein. Münchner jaren vooral naam met is, die alleen bij een live-uitvoering
Hij kon direct als dirigent starten vertolkingen van de symfonieën tot stand kan komen. Daardoor
bij de Berliner Philharmoniker. van Anton Bruckner. Hij zette konden pas na zijn dood de weinige
Het orkest verkeerde in 1945 daarmee een traditie voort van geautoriseerde concertopnamen
in het naoorlogse Duitsland in de Münchner Philharmoniker, een verschijnen.
een desolate staat en hun chef- orkest dat meerdere symfonieën
dirigent Wilhelm Furtwängler had van Bruckner in première had
vanwege zijn vermeende colla- gebracht. Karakteristiek en veel
boratie met het Duitse regime becommentarieerd was Celibi-
een dirigeerverbod gekregen. daches opvatting van het muzikale
Celibidache maakte van de tempo.
gelegenheid gebruik om bij dit
orkest binnen te komen. Overigens Hij had de reputatie dat hij zeer
net als vele van zijn collega’s die moeilijk en hoekig in de omgang
in het uitgeholde naoorlogse was. Als perfectionist eiste hij
Duitsland toporkesten onder hun extreem veel repetitietijd met
leiding kregen. Gewoon vanwege als gevolg vele conflicten met
het gegeven dat Duitsland zelf de musici. Zijn periode bij de
geen dirigenten meer had. Een Münchner Philharmoniker ken-
mooi voorbeeld is ook de bekende de zo meerdere langdurige con-
Hongaarse dirigent Georg Solti die flicten, waaronder een geschil
(toen nog pianist) ”out of the bleu” met een tromboniste die gelijke
chef-dirigent werd van de opera in behandeling eiste. Celibidache
München, zonder enige dirigeer vond dat een vrouw geen
ervaring ... solotrombonist behoorde te zijn.
Het lot wilde dat Celibidache na 3 Het heeft twaalf jaar geduurd
jaar bij de Berliner Philharmoniker voordat de rechter de tromboniste
van zijn troon werd verstoten met in het gelijk stelde.
de komst van Herbert von Karajan.
Karajan had meteen begrepen Zijn formaat, zijn grote liefde,
dat de media het belangrijkste passie en kennis van de muziek
is en wilde met het orkest en de staan boven elke twijfel, maar
Deutsche Grammophone zoveel tegelijk schrok hij er niet voor terug
mogelijk plaatopnames met de om stevig in partituren in te grijpen
Berliner Philharmoniker gaan waar hij dit nodig achtte.
realiseren. Zijn grote ervaring en zijn muziek-
Celibidache weigerde principieel theoretische inzichten droeg hij
plaatopnames te maken en moest over tijdens masterclasses. Opval-
plaatsmaken voor de jonge Von lend daaraan was dat hij studenten
Karajan. Celibidache heeft dit orkestdirectie kamermuziek liet
nooit kunnen verkroppen en spelen om hun zo meer besef bij te
brengen voor ensemblespel.
Roemenië Magazine 31
